του Γ. Αγγέλη

Η Yellen και οι κεντρικοί τραπεζίτες της Fed ομόφωνα ανταποκρίθηκαν στις προβλέψεις – όχι τις επιθυμίες - της αγοράς, οριστικοποιώντας το τέλος της εποχής του δωρεάν χρήματος. 

Χθες το "καλό” νέο για τις αγορές ήταν οτι η fed προχώρησε σ' αυτό που οι αγορές εδώ και κάποιες εβδομάδες είχαν προβλέψει ως την πλέον πιθανή απόφαση και την είχαν λίγο πολύ προεξοφλήσει. 

Για τέλος έτους και κλείσιμο ισολογισμών δεν θα μπορούσαν να στοχεύουν σε κάτι περισσότερο.  Το "κακό” νέο είναι οτι του χρόνου τέτοιο καιρό το χρήμα σε δολάριο θα είναι τέσσερις φορές ακριβότερο. 

Η Yellen ανακοίνωσε –και αυτό δεν φαίνεται να κέρδισε την προσοχή που πρέπει– ότι μέσα στο 2016 θα αυξηθούν τα βασικά επιτόκια τέσσερις φορές κατά 0,25% και θα φτάσουν στο 1,375%. 

Και πάλι η Fed δίνει στις αγορές το πλεονέκτημα να προσαρμοσθούν έχοντας το περιθώριο να το κάνουν στους επόμενους δώδεκα μήνες και με τρόπο απολύτως προγραμματισμένο.

Με άλλα λόγια το "new normal” μετά από εννέα χρόνια δωρεάν χρήματος είναι το σχετικά "ακριβότερο” χρήμα αλλά σε χρόνους που οι αγορές μπορούν να προγραμματίσουν την προσαρμογή τους... Και αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο στην χθεσινή απόφαση της Fed και της "μεθόδου” με την οποία θα κινείται υπό τις παρούσες συνθήκες. 

Βέβαια η απόφαση αυτή παρ' ότι αποφεύγει τις εκπλήξεις, όπως αυτή που είχε κάνει ο Greenspan το 1994 στέλνοντας στο βαθύ κόκκινο τις αγορές με μία ξαφνική αύξηση των επιτοκίων, εν τούτοις δεν αλλάζει το βασικό πρόβλημα των αγορών που είναι το ότι: από τώρα και στο εξής θα πρέπει να αναχρηματοδοτούν τις συναλλαγές τους με πενταπλάσιου κόστους (επιτοκιακού) χρήμα, όταν και όπου το βρουν (γιατί επίσης σταμάτησαν τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης από την Fed). Αυτό είναι πλέον το "new normal”. 

Το "new normal” για την Ευρωζώνη 

Οι συνέπειες αυτής της τεράστιας αλλαγής στην διεθνή νομισματική αρένα αφ' ενός επαναβεβαιώνουν τον κυρίαρχο ρόλο του δολαρίου και αφ' ετέρου υποχρεώνουν τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες να αναλάβουν οι ίδιες πλέον το κόστος της χρηματοδότησης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος με "φθηνό” χρήμα, εκεί όπου η έξοδος από το δολάριο θα δημιουργήσει "τρύπες” χρηματοδότησης. 

Και ο πρώτος σε αυτή την λίστα είναι ο Draghi ο οποίος θα πρέπει να πάρει και πάλι την σκυτάλη των παρεμβάσεων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Πριν από λίγες ημέρες η ΕΚΤ είχε μεν επεκτείνει κατ' ελάχιστο το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά σοφά ποιώντας είχε αποφύγει να κινηθεί δραστικά προκαταλαμβάνοντας τις όποιες αντιδράσεις των αγορών για μία απόφαση – αυτή της fed –  που δεν ήταν ακόμα βέβαιο τι έκταση θα έπαιρνε. 

Τώρα όμως είναι υποχρεωμένος να επανέλθει με νέα παρέμβαση καθώς είναι ήδη αποτυπωμένο στους ισολογισμούς των ευρωτραπεζών – κυρίως των γερμανικών και των ολλανδικών – οτι αυτές είχαν "απορροφήσει” με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το μεγαλύτερο μέρος του τρίτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Fed. 

Τώρα αυτοί οι όγκοι κεφαλαίου ή θα αναχρηματοδοτηθούν από την ΕΚΤ ή θα πρέπει να οδηγηθούν σε deleveraging και μάλιστα σε 12 το πολύ μήνες. Οι ισολογισμοί του 2014 και των πρώτων τριμήνων του 2015 δείχνουν οτι η διαδικασία αυτή έχει αρχίσει και μάλιστα αρκετά ενωρίτερα, αλλά αυτό δεν έχει αλλάξει την κατάσταση ριζικά. 

Τώρα μένει στον Draghi να δείξει τι θα είναι το ευρωπαϊκό "new normal”. Για αυτό ο Draghi ήθελε να έχει τελειώσει με την "ελληνική” αχίλλειο πτέρνα πριν μπει στην διαδικασία αυτή, επιμένοντας (στους πολιτικούς) στο παρασκήνιο να μη εμπλακεί η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με τα της αξιολόγησης. Όπως και έγινε...