της Νένας Μαλλιάρα

Κεφάλαια της τάξεως των 15 δισ. ευρώ που θα λείψουν από τις τράπεζες από το 2016, καθώς προέρχονται από τον αναβαλλόμενο φόρο που δεν υπολογίζεται στα βασικά εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών μετά τις 30/6/2015, θα καλύψει η επικείμενη υψηλή ανακεφαλαιοποίηση στις τράπεζες.

Όπως είχε γράψει το Capital.gr την 1η Σεπτεμβρίου, η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να μην αναγνωρίζουν οι τράπεζες πρόσθετες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ως εποπτικά κεφάλαια μετά τις 30 Ιουνίου 2015, θα επιφέρει σημαντική κεφαλαιακή επιβάρυνση στις τράπεζες και θα απαιτήσει "κεφάλαια πρώτης ποιότητας" στη νέα ανακεφαλαιοποίηση.

Όπως γράφαμε, κατόπιν των ενστάσεων που είχαν δημιουργηθεί πανευρωπαϊκά για τον υπολογισμό των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών, οι αρχές μελετούσαν τροποποιήσεις στο καθεστώς που ίσχυε μέχρι τώρα με τον νόμο Χαρδούβελη.

Στα προηγούμενα stress tests είχε δοθεί στις τράπεζες το πλεονέκτημα να υπολογίσουν τον αναβαλλόμενο φόρο όχι στις προ φόρων ζημίες, αλλά στις μετά από φόρους που είναι χαμηλότερες και άρα η επίπτωση για τις τράπεζες ήταν μικρότερη. 

Τώρα αυτός ο διαχωρισμός δεν πρόκειται να ισχύσει, με αποτέλεσμα οι όποιες ζημιές αναδειχθούν για τις τράπεζες από τα stress tests να μην έχουν κανένα "ελαφρυντικό" από την προσμέτρηση, ως κεφαλαίων, αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων.

Σημειώνεται ότι επί των συνολικών ιδίων εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών που προσεγγίζουν τα 25 δισ. ευρώ, τα 15,5 δισ. ευρώ συνιστούν κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο.

Ειδικότερα, η Alpha Bank, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 7,2 δισ. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 3,7 δισ. ευρώ. Η Εθνική Τράπεζα, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 7,8 δισ. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 4 δισ. ευρώ. Η Eurobank, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 5,6 δισ. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 3,9 δισ. ευρώ. Η Τράπεζα Πειραιώς, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 6,7 δισ. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 4 δισ. ευρώ.

Όπως έχουμε σημειώσει, ο αναβαλλόμενος φόρος συνίσταται σε α) απαιτήσεις που προέρχονται από το PSI του 2012 και μπορούν να αποσβεσθούν σε βάθος 30ετίας, β) ζημίες απομείωσης από δάνεια, οι οποίες μπορούν να αποσβεσθούν σε περίοδο ίση με την περίοδο των δανείων, συνήθως 7 – 10 χρόνια, και γ) φορολογικές ζημίες, οι οποίες μπορούν να αποσβεσθούν εντός 5ετίας. 

Για τις αλλαγές στον υπολογισμό του αναβαλλόμενου φόρου που καθιστούν αποδεκτές στα επικείμενα stress tests  μόνο τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που είχαν σχηματίσει οι τράπεζες μέχρι 30/6/15, ενημέρωσαν την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και τον ειδικό της σύμβουλο PwC, η Τράπεζα της Ελλάδος, το υπουργείο Οικονομικών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Κάνοντας χρήση της λογιστικής πρακτικής υπολογισμού του αναβαλλόμενου φόρου, οι τράπεζες (όπως και οι επιχειρήσεις) μπορούσαν εφόσον είχαν ζημίες σε μία ή περισσότερες χρήσεις, να τις συμψηφίσουν με κέρδη άλλων χρήσεων, καταβάλλοντας μικρότερο φόρο του αναλογούντος. Τον Σεπτέμβριο του 2014 με νόμο του τότε υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη δόθηκε στις τράπεζες η δυνατότητα να λογιστικοποιούν ως κεφάλαιο μέρος του αναβαλλόμενου φόρου.

Πανευρωπαϊκά, ο υπολογισμός του αναβαλλόμενου φόρου στα κεφάλαια των τραπεζών είχε ευνοήσει ιδιαίτερα τις τράπεζες των χωρών του Νότου, με αποτέλεσμα να εγείρονται ενστάσεις ως προς την ποιότητα της κεφαλαιακής τους διάρθρωσης.

Σε ρεπορτάζ του Capital.gr στις 5/10 αναφέραμε τις τελευταίες πληροφορίες που υπάρχουν σχετικά με το πώς θα "κουρέψει" τον υπάρχοντα αναβαλλόμενο φόρο των τραπεζών ο SSM κατά την εν εξελίξει διαδικασία του stress test. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες αυτές, στις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών αναμένεται να προσμετρηθεί σε ποσοστό 30% - 50% το κομμάτι των φορολογικών απαιτήσεων από το DTA, ενώ δεν θα επηρεαστεί το DTC. Αυτό αποτελεί μία ήπια αντιμετώπιση, που ισχύει για τελευταία φορά, όπως έχουν ενημερωθεί οι τράπεζες. Διευκρινίζεται ότι: 

Το DTC (Deferred Tax Credit), είναι οι οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου στις οποίες (με το άρθρο 5 του νόμου 4303/17.10.2014), μετατρέπονται εκείνες οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTA: Deferred Tax Assets)  που αφορούν στο PSI και στις προβλέψεις/ζημιές που αφορούν σε δάνεια.

Για τις ελληνικές τράπεζες όλος ο αναβαλλόμενος φόρος DTA ανέρχεται σε 15,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 12,8 δισ. ευρώ είναι οι "επιλέξιμες" φορολογικές απαιτήσεις για τον DTC. Σημειώνεται ότι όσο περισσότερο απομειώνεται ο DTA τόσο μεγαλύτερη είναι η ζημιά στην καθαρή θέση της τράπεζας, γεγονός που φαίνεται ότι αποφεύγεται με τις παραδοχές που προωθούνται στα stress tests για τον αναβαλλόμενο φόρο.