της Δήμητρας Καδδά

"Η Ελλάδα μπορεί πολύ εύκολα από τη γωνία του ευρωπαϊκού κάδρου να βρεθεί ξανά στο επίκεντρο και αυτό θα είναι πάρα πολύ μεγάλο, ίσως μοιραίο αυτή τη φορά, λάθος", επισημαίνει διπλωματική πηγή στις Βρυξέλλες εξηγώντας τους κινδύνους που συνεπάγεται η διαπιστωμένη πλέον χρονοκαθυστέρηση στην εφαρμογή του Μνημονίου. 

Παρά την επιχείρηση επιτάχυνσης στην ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων, το πρόγραμμα των επόμενων ημερών/εβδομάδων, κάθε άλλο παρά ανέφελο είναι αφού πρέπει να εφαρμοσθεί σε σύντομο χρόνο ένα πολύ βαρύ σε αριθμό και δυσκολία φορτίο μέτρων.

Έτσι παραμένει ο κίνδυνος να ξεπεραστούν πολύ συγκεκριμένες προθεσμίες, που πλησιάζουν... απειλητικά. Και οι προθεσμίες αυτές θα κρίνουν μια σειρά από αλληλένδετα ζητήματα: την τύχη της 1ης αξιολόγησης, την "ομαλή" ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τον μεγάλο στόχο των παρεμβάσεων στο χρέος, αλλά και τη χρηματοδοτική επάρκεια των κρατικών ταμείων που "ζουν ακόμη με "δανεικά".

Πηγές του Eurogroup έκαναν σαφές την προηγούμενη εβδομάδα, σε ενημέρωση για την Ελλάδα, ότι παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο καθυστέρησης της ανακεφαλαιοποίησης. Ανέφεραν ότι πρέπει να τελειώσει ο πρώτος έλεγχος (ή, έστω, τα προαπαιτούμενα και οι συνδεδεμένες με τις τράπεζες μεταρρυθμίσεις) το αργότερο έως τις 15 Νοεμβρίου, ώστε για να αποδεσμευθούν τα 15 δισ. ευρώ που προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ο εκπρόσωπος του Β. Σόιμπλε από το Βερολίνο προειδοποίησε, επίσης, ότι δεν υπάρχει περιθώριο αναβολών βάζοντας ως προϋπόθεση την υλοποίηση των δεσμεύσεων για κάθε περαιτέρω συζήτηση όπως, για παράδειγμα, για το "κούρεμα" του χρέους.

Τα τελεσίγραφα

Το νέο τριετές "κοστούμι" των δανειστών είναι έτσι ραμμένο ώστε να μην επιδέχεται... "μεταποιήσεις". Ρητές προθεσμίες αν ξεπεραστούν ακυρώνουν κατ' ουσίαν τις αποφάσεις της αρχικής συμφωνίας για τους όρους χρηματοδότησης των τραπεζών και του κράτους, ενώ μεταφέρουν τον μέγα στόχο της διευθέτησης του χρέους που πλέον τοποθετείται στο 2016:

• Τη 15η Νοεμβρίου τελειώνει ο χρόνος για την ολοκλήρωση όλων των παρεμβάσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μόνο που οι "παρεμβάσεις" περιλαμβάνουν και εξαιρετικά "ευαίσθητα" πολιτικά θέματα που ζητά να "καθυστερήσει" η κυβέρνηση, με κορωνίδα την "απελευθέρωση" των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, αλλά και τη συνολική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Αν δεν γίνει αυτό το συνδεδεμένο με τις τράπεζες "κομμάτι" του Μνημονίου δεν μπορούν να εκταμιευθούν εγκαίρως τα 25 δισ. ευρώ (10 συν 15 δισ. ευρώ) για την κεφαλαιακή στήριξη των τραπεζών, δηλαδή πριν από την ενεργοποίηση της οδηγίας για bail in  από την 1η Ιανουαρίου του 2016. και αυτή την ώρα ο κίνδυνος να συμβεί κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά ορατός. 

•  

• Στο τέλος Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία (βάσει απόφασης του ESM) για να εκταμιευθούν τα 3 δισ. ευρώ που συνδέονται με περίπου 17 εκκρεμείς δράσεις της υπογραφής του Μνημονίου (προαπαιτούμενα). Και αν το ορόσημο χαθεί, όπως σήμερα φαίνεται, τότε είναι στη διακριτική ευχέρεια των "θεσμών" να ζητήσουν επαναδιαπραγμάτευση προαπαιτούμενων, αναφέρουν αρμόδιες πηγές...

•  

• Το μεγάλο –και πιο δύσκολο– μέτωπο, είναι αυτό της 1ης αξιολόγησης που προϋποθέτει να έχουν γίνει τα... πάντα: τα δύο παραπάνω μέτωπα (προαπαιτούμενα και παρεμβάσεις στις τράπεζες), αλλά και τα υπόλοιπα μνημονιακά μέτωπα (φοροκαταιγίδα, εργασιακό, Δημόσιο, απελευθερώσεις αγορών). Και αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, δεν μπορεί να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για το χρέος, αλλά και να κλειδώσει η απόφαση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Μάλιστα τραπεζικές πηγές εκτιμούν πλέον ότι δεν θα γίνει εφικτή η ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης για το χρέος πριν από τη 2η αξιολόγηση, αυτή του Φεβρουαρίου του 2016, η οποία μάλιστα εκτιμάται ότι θα είναι πολύ πιο απαιτητική, γιατί το Μνημόνιο θα πρέπει πλέον να βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή...

  Υπηρεσιακό έργο

  Η κυβέρνηση επικαλείται τη συνέχεια του έργου σε υπηρεσιακό επίπεδο και την ετοιμότητα να προχωρήσει σε παρεμβάσεις που θα αλλάξουν το κλίμα. "Κάποια στελέχη του οικονομικού επιτελείου έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν την κρισιμότητα", ισχυρίζονται πηγές των "θεσμών" επισημαίνοντας όμως ότι "μένει να φανεί από τις προγραμματικές δηλώσεις αν αυτό θα γίνει συνολικά αντιληπτό ή αν θα κυριαρχήσουν και πάλι οι εξαγγελίες για ισοδύναμα μέτρα".

  Και πάλι, εξηγούν, ακόμη και αν αρχίσει η κυβέρνηση να εφαρμόζει "το έργο που πρέπει να γίνει είναι γιγάντιο, και αυτό ήταν εξαρχής γνωστό".

  "Προς το παρόν οι "θεσμοί” αρκούνται σε λεκτικές προειδοποιήσεις και στην άσκηση πίεσης, αφού με τη Βουλή κλειστή λόγω των εκλογών, δεν μπορούν παρά να δεχθούν το ελληνικό αίτημα για παράταση στην ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων και των μνημονιακών στόχων που είναι στον αέρα", επισημαίνει διπλωματική πηγή.

  Η μοναδική "χαραμάδα" για ευελιξία στο ελληνικό πρόγραμμα όπως έχουν επισημάνει, κατ' επανάληψη, στο "Κ" κοινοτικά στελέχη μπορεί να συνδεθεί μόνο με τις συνέπειες της προσφυγικής κρίσης, αλλά μόνο με την προϋπόθεση της αυστηρής εφαρμογής.

  *Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 3ης Οκτωβρίου