Της Νένας Μαλλιάρα

Σημαντική επιβάρυνση στον προσδιορισμό των νέων κεφαλαιακών αναγκών για τις τράπεζες αναμένεται να επιφέρει η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να μην αναγνωρίζουν οι τράπεζες πρόσθετες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ως εποπτικά κεφάλαια μετά τις 30 Ιουνίου 2015. Το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται ενόψει νέων αυξήσεων κεφαλαίου, των οποίων το ύψος θα καθοριστεί από τη διαδικασία των stress tests που θα δείξουν ζημίες για τις τράπεζες το 2015, οι αλλαγές στον υπολογισμό του αναβαλλόμενου φόρου, δημιουργούν πρόσθετη πίεση στις τράπεζες και δείχνουν ξεκάθαρα τις προθέσεις της ΕΚΤ οι τράπεζες να ανακεφαλαιοποιηθούν με "πρώτης ποιότητας" νέα κεφάλαια.

Όπως είχε γράψει το Capital.gr, κατόπιν των ενστάσεων που είχαν δημιουργηθεί πανευρωπαϊκά για τον υπολογισμό των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών, οι αρχές μελετούσαν τροποποιήσεις στο καθεστώς που ίσχυε μέχρι τώρα με τον νόμο Χαρδούβελη. Όπως σημειώναμε, στα προηγούμενα stress tests είχε δοθεί στις τράπεζες το πλεονέκτημα να υπολογίσουν τον αναβαλλόμενο φόρο όχι στις προ φόρων ζημίες, αλλά στις μετά από φόρους που είναι χαμηλότερες και άρα η επίπτωση για τις τράπεζες ήταν μικρότερη. 

Τώρα αυτός ο διαχωρισμός δεν πρόκειται να ισχύσει, με αποτέλεσμα οι όποιες ζημιές αναδειχθούν για τις τράπεζες από τα stress tests να μην έχουν κανένα "ελαφρυντικό" από την προσμέτρηση, ως κεφαλαίων, αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων.

Σημειώνεται ότι επί των συνολικών ιδίων εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών που προσεγγίζουν τα 25 δις. ευρώ, τα 15,5 δις. ευρώ συνιστούν κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο.

Ειδικότερα, η Alpha Bank, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 7,2 δις. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 3,7 δις. ευρώ. Η Εθνική Τράπεζα, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 7,8 δις. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 4 δις. ευρώ. Η Eurobank, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 5,6 δις. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 3,9 δις. ευρώ. Η Τράπεζα Πειραιώς, επί ιδίων εποπτικών κεφαλαίων 6,7 δις. ευρώ έχει κεφάλαια από αναβαλλόμενο φόρο 4 δις. ευρώ.

Όπως έχουμε σημειώσει, ο αναβαλλόμενος φόρος συνίσταται σε α) απαιτήσεις που προέρχονται από το PSI του 2012 και μπορούν να αποσβεσθούν σε βάθος 30ετίας, β) ζημίες απομείωσης από δάνεια, οι οποίες μπορούν να αποσβεσθούν σε περίοδο ίση με την περίοδο των δανείων, συνήθως 7 – 10 χρόνια, και γ) φορολογικές ζημίες, οι οποίες μπορούν να αποσβεσθούν εντός 5ετίας. 

Για τις αλλαγές στον υπολογισμό του αναβαλλόμενου φόρου που καθιστούν αποδεκτές στα επικείμενα stress tests μόνο τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που είχαν σχηματίσει οι τράπεζες μέχρι 30/6/15, ενημέρωσαν την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και τον ειδικό της σύμβουλο PwC, η Τράπεζα της Ελλάδος, το υπουργείο Οικονομικών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σημειώνεται ότι κάνοντας χρήση της λογιστικής πρακτικής υπολογισμού του αναβαλλόμενου φόρου, οι τράπεζες (όπως και οι επιχειρήσεις) μπορούσαν εφόσον είχαν ζημίες σε μία ή περισσότερες χρήσεις, να τις συμψηφίσουν με κέρδη άλλων χρήσεων, καταβάλλοντας μικρότερο φόρο του αναλογούντος. Τον Σεπτέμβριο του 2014 με νόμο του τότε υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη δόθηκε στις τράπεζες η δυνατότητα να λογιστικοποιούν ως κεφάλαιο μέρος του αναβαλλόμενου φόρου.

Πανευρωπαϊκά, ο υπολογισμός του αναβαλλόμενου φόρου στα κεφάλαια των τραπεζών είχε ευνοήσει ιδιαίτερα τις τράπεζες των χωρών του Νότου, με αποτέλεσμα να εγείρονται ενστάσεις ως προς την ποιότητα της κεφαλαιακής τους διάρθρωσης.