Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου

Το διακύβευμα αυτή την πολύ κρίσιμη ώρα είναι ευρύτερο από το πόσο σκληροί μπορεί να είναι οι όροι που θα δεχθεί η Ελλάδα για να υπογράψει ένα τρίτο Μνημόνιο. Είναι ευρύτερο ακόμη και από το σε ποιο νόμισμα θα συναλλάσσονται οι Έλληνες. Αν θα έχουμε διπλό νόμισμα, τύπου "IOU”, ή ακόμη και διολίσθηση σε περιστροφή σε εθνικό νόμισμα.  Το πραγματικά μεγάλο διακύβευμα είναι αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι μία ευρωπαϊκή χώρα ή θα επικρατήσουν συνθήκες διαβίωσης επιπέδου "τρίτου κόσμου". 

Την Κυριακή θα κριθεί το κατά πόσο η χώρα θα συνεχίσει να μετέχει του "ευρωπαϊκού τρόπου ζωής", έστω και ως φτωχός συγγενής της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι που απειλείται αυτή την ώρα. Ο τρόπος ζωής. Σε όλα τα επίπεδα. Εναλλακτική διαδρομή χρηματοδότησης δεν υπάρχει. Όσοι ποντάρουν στα ρούβλια και τα γουάν ζουν σε έναν ονειρικό κόσμο από τον οποίο αρνούνται αν ξυπνήσουν, αυτό όμως δεν σημαίνει και ότι δεν έχουν αποκοπεί από την πραγματικότητα. 

Μπορεί ακόμη και σήμερα, πολλοί να μην αντιλαμβάνονται τι θα σημαίνει η υπαγωγή της χώρας σε συνθήκες διαβίωσης τρίτου κόσμου. Νομίζουν ίσως ότι μία επιστροφή σε "δραχμή" θα σημάνει επιστροφή στην προ του 2000 περίοδο για τη χώρα. Κάνουν λάθος. Η Ελλάδα δεν θα επιστρέψει  δύο δεκαετίες πίσω. Θα επιστρέψει μισό αιώνα πίσω. Και το χάσμα έναντι όλων των υπολοίπων καθημερινά θα μεγαλώνει. Το παραμύθι της ανταγωνιστικότητας και της ανάκαμψης της οικονομίας μετά από ένα grexit, δυστυχώς στην περίπτωσή μας έχει έναν πανίσχυρο δράκο. Την έλλειψη παραγωγικής δυνατότητας της χώρας. Και την καταστροφή της οικονομίας της που έχει προηγηθεί. 

Δεν θα υπάρξει κανονικότητα για να χτίσει κανείς πάνω σε αυτή. Θα υπάρξουν θολά και αχαρτογράφητα νερά. Και μέσα σε αυτό το τοπίο η χώρα, θα βρεθεί αποκομμένη από τους γεωπολιτικούς της συμμάχους, παρίας του οικονομικού συστήματος, με γείτονες που επί δεκαετίες επιβουλεύονταν και φθονούσαν την παρελθούσα έστω και επίπλαστη ευμάρειά της. Η επιβίωση, εθνική και κοινωνική σε αυτές τις συνθήκες πιθανώς θα απαιτήσει πολύ μεγάλες θυσίες, οι οποίες μάλιστα θα γίνουν χωρίς αντίκρυσμα. Γιατί το σενάριο δεν θα είναι αναπτυξιακό, θα είναι σενάριο επιβίωσης. Η Ελλάδα θα είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγή και θα κινδυνέψει να εξελιχθεί σε παρία της Ευρώπης. Στην οποία γεωγραφικά θα ανήκει, αλλά με την οποία επί της ουσίας δεν θα έχει ουδεμία σχέση. 

Όσοι νομίζουν ότι πολλά από αυτά που σήμερα θεωρούνται δεδομένα και αυτονόητα θα συνεχίσουν να υπάρχουν, πλανώνται. Ένα αποσαθρωμένο και διαλυμένο κράτος, με κάκιστες ούτως ή άλλως υπηρεσίες δεν μπορεί να στηρίξει τον πολίτη. Τα προβλήματα θα είναι πολλαπλά. Γαι παράδειγμα πώς θα αντιμετωπίσει χωρίς την Ευρωπαϊκή αρωγή η χώρα τα κύματα των μεταναστών που απειλούν να την πνίξουν; 

Όσο για την οικονομία, ο  ιδιωτικός τομέας ούτως ή άλλως έχει δεχθεί τεράστια ζημία και είναι πολύ δύσκολο να ανακάμψει, ενώ η επιχειρηματικότητα θα γίνει βορά σε "αρπακτικά" και hedge funds που θα επιχειρήσουν να κερδοσκοπήσουν αποκτώντας σε εξευτελιστικές τιμές τα assets τραπεζών και επιχειρήσεων, αλλά και του ίδιου του δημοσίου. Όσοι ανησυχούν σήμερα για την μείωση μισθών και συντάξεων εντός ευρωπαϊκού όμως πλαισίου, θα πρέπει αν αναλογιστούν  ποιο θα είναι το κόστος μίας καθημερινότητας σε μια εισαγωγική  οικονομία και με ένα νόμισμα που θα χάνει συνεχώς την αξία του, καθώς οι αγορές θα υποτιμούν σε σχεδόν καθημερινή βάση.