της Νένας Μαλλιάρα

Την τελευταία συνεδρίασή της σε θέση παρατηρητή των εξελίξεων μέχρι το δημοψήφισμα της Κυριακής, πραγματοποίησε χθες η ΕΚΤ, δίνοντας στις τράπεζες "παράταση" ρευστότητας μερικών 24ώρων. 

Όπως είχε γράψει το Capital.gr, αν και από 1/7 οι ελληνικές τράπεζες δεν πληρούν το κριτήριο της ένταξης της χώρας σε πρόγραμμα, εντούτοις η ΕΚΤ θα ακολουθούσε το "καλό" σενάριο γι΄ αυτές, αποφασίζοντας να διατηρήσει αμετάβλητο το όριο του ELA στα επίπεδα της Κυριακής 28/6 και παράλληλα δεν θα λάμβανε καμία απόφαση για αύξηση του haircut. Αυτό έπραξε η ΕΚΤ στη χθεσινή συνεδρίασή της, μη αποσυνδέοντας τις τράπεζες από την πρίζα του ELA αλλά χωρίς να τους δώσει νέα ρευστότητα ή να τους την περιορίσει μέσω της επιβολής αυξημένου haircut στα ενέχυρα. 

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, ωστόσο, οι χθεσινές αποφάσεις της ΕΚΤ ελήφθησαν ύστερα από διαβούλευση διάρκειας άνω των 6 ωρών (το ελληνικό ζήτημα μπήκε στο "τραπέζι" γύρω στις 3 μετά το μεσημέρι και η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε περίπου στις 9.30 το βράδυ), γεγονός που δηλώνει την ένταση – διάσταση των απόψεων μεταξύ των μελών της ΕΚΤ, αλλά και τον έντονο προβληματισμό για το "πόρισμα" του Mario Draghi. 

Χωρίς αμφιβολία, η ΕΚΤ έφτασε χθες στο "τέρμα του δρόμου" προτού αναλάβει δράση έναντι των ελληνικών τραπεζών, με ορόσημο το διάστημα μέχρι την ερχόμενη Δευτέρα.  Το "ΝΑΙ" ή "ΟΧΙ" στο ελληνικό δημοψήφισμα και οι εξελίξεις στο Eurogroup που θα ακολουθήσει, θα κρίνουν το αντίστοιχο "ΝΑΙ" ή "ΟΧΙ" της ΕΚΤ στη στήριξη των ελληνικών τραπεζών. 

Οι τελευταίες θα πορευτούν μέχρι τότε με το "μαξιλάρι" ρευστότητας που διαθέτουν και το οποίο δεν ξεπερνά τα 900 εκατ. ευρώ. Με την επιβολή των capital controls το "μαξιλάρι" αυτό επαρκεί γι΄  αυτή την εβδομάδα όπου οι ημερήσιες εκροές των τραπεζών υπολογίζονται στα 200 εκατ. ευρώ. Μετά, χωρίς νέα ένεση ρευστότητας από την ΕΚΤ, θα είναι αναπόφευκτο να ελεγχθούν ακόμη περισσότερο οι εκροές των τραπεζών μέσω της μείωσης του ορίου ανάληψης και της διατήρησης, βεβαίως, κλειστών των τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ στη συνεδρίαση της Κυριακής 28 Ιουνίου, οπότε και αποφασίστηκε η εφαρμογή των capital controls, είχε προτείνει ως όριο ημερήσιας ανάληψης τα 20 ευρώ.

Το κλείσιμο της στρόφιγγας του ELA θα συνοδευτεί και από αύξηση του haircut στα ενέχυρα των τραπεζών κατά 20%, γεγονός που θα εξαλείψει άμεσα το στοκ ενεχύρων, ύψους περίπου 20 δις. ευρώ που κατέχουν αυτή τη στιγμή οι τράπεζες. Σημειώνεται ότι εδώ και καιρό ο Mario Draghi έχει αντισταθεί στις πιέσεις των υπολοίπων μελών του δ.σ. της ΕΚΤ για επιβολή έστω "συμβολικού" επιπλέον haircut 5% στα ελληνικά ενέχυρα, δεδομένων των εδώ και καιρό υποβαθμίσεων του αξιόχρεου της Ελλάδας από τους διεθνείς οίκους.

Από προχθές υπάρχουν δύο νέες υποβαθμίσεις από S&P και Fitch. Με δυο αξιολογήσεις σε χρεοκοπία η ΕKT είναι αδύνατον να αποφύγει όχι απλά την άρση χρηματοδότησης προς τις ελληνικές τράπεζες, αλλά και την απαίτηση άμεσης αποπληρωμής. Με βάση το καταστατικό και τους κανόνες λειτουργίας της, τη στιγμή που το ελληνικό Δημόσιο στερείται αξιόχρεου και η χώρα βρίσκεται εκτός προγράμματος, η ΕΚΤ μπορεί να θεωρήσει τις τράπεζες αφερέγγυες (αφού έχουν χρησιμοποιήσει ενέχυρα με εγγύηση ελληνικού Δημοσίου σε ποσοστό  μεγαλύτερο του 70%).

Από την στιγμή που θα θεωρηθούν αφερέγγυες, οι τράπεζες  οφείλουν να επιστρέψουν το σύνολο του ELA που έχουν λάβει, δηλαδή 89 δισ. ευρώ, ή να απολέσουν το σύνολο των κατατεθειμένων ενεχύρων που αποτελούν μεγάλο μέρος του ενεργητικού τους.