Tης Νένας Μαλλιάρα

Στον "αέρα" βρίσκονται από αύριο οι διατραπεζικές πράξεις μεταξύ ελληνικών και ξένων τραπεζών, καθώς μένουν "ξεκρέμαστες" πράξεις που εκκρεμούν σε παράγωγα με τα οποία γίνεται η κάλυψη κινδύνου έναντι συναλλαγματικών και επιτοκιακών μεταβολών.

Πρόκειται για πράξεις που "κινούν" ουσιαστικά όλες τις εισαγωγές και εξαγωγές ή καλύπτουν κινδύνους σε συμβάσεις σε ξένο νόμισμα και οι οποίες, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, αναμένεται έως και να ανακληθούν από τις ξένες τράπεζες, προκειμένου να εξαλείψουν τον κίνδυνό τους από την Ελλάδα.

Εν τω μεταξύ, τον κίνδυνο να αποσυνδεθούν από το διευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών Τarget 2 αντιμετωπίζουν η ΤτΕ και κατ΄ επέκταση οι ελληνικές τράπεζες στην περίπτωση που εκπνεύσει η ισχύς του προγράμματος διάσωσης (30/6/2015) και δεν έχουν επιβληθεί περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων.

Με το TARGET 2 που είναι μια διατραπεζική πλατφόρμα εκκαθάρισης συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο, το Ευρωσύστημα προσφέρει υπηρεσίες με ενιαία τιμολόγηση των πληρωμών τόσο εντός όσο και μεταξύ των κρατών-μελών που συμμετέχουν σε αυτό, με γνώμονα την ανάκτηση του κόστους.

Ο κανονισμός της λειτουργίας του (Πράξη Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής αριθμ. 97/15.06.2015 Θέμα: Κανονισμός Λειτουργίας του Συστήματος Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων και Διακανονισμού σε Συνεχή Χρόνο ΤΑRGET2-GR ) προβλέπει ότι μία εθνική κεντρική τράπεζα μπορεί να αποβληθεί από το σύστημα πληρωμών Target-2 στην περίπτωση που δεν προχωρήσει σε περιορισμό κίνησης κεφαλαίων ενώ η χώρα έχει παύσει να βρίσκεται σε πρόγραμμα.

Στο πλαίσιο αυτό, εάν το Συμβούλιο Συστημικής Σταθερότητας που ξεκινά εντός ολίγου τη συνεδρίασή του δεν αποφασίσει την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, τότε η ΕΚΤ θα μπορούσε να αποσυνδέσει εντελώς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα από το T 2. Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής η ΕΚΤ εκφράζει πλήρη συμπαράσταση προς τις ελληνικές τράπεζες και δεν έχει προχωρήσει σε ακραίες κινήσεις. Ωστόσο, μετά την παύση ισχύος του προγράμματος, οι ελληνικές τράπεζες κινδυνεύουν να μείνουν ακάλυπτες, μη εκπληρώνοντας το ένα από τα κριτήρια (το άλλο είναι η φερεγγυότητα) για τη στήριξή τους που έχει θέσει η ΕΚΤ.

Σε περίπτωση αποβολής από το Target 2, όλοι οι λογαριασμοί σε ευρώ στις ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να μετατραπούν σε λογαριασμούς συναλλάγματος, καθώς το αντίκρισμά τους εγγυάται μόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σήμερα οι λογαριασμοί της κάθε τράπεζας σε ευρώ υπάρχουν επειδή το ευρωσύστημα είναι σε θέση να εγγυηθεί το "αντίκρισμά" τους. Τα χρήματα αυτά είναι στη διαχείριση των κεντρικών τραπεζών και μέσω αυτών έχουν οι εμπορικές τράπεζες πρόσβαση στα διαθέσιμά τους σε ευρώ. Η λειτουργία αυτή, όμως, προϋποθέτει την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων.

Σημειώνεται ότι στο προηγούμενο της Κύπρου όπου επιβλήθηκαν capital controls, οι τράπεζες ήταν υποχρεωμένες να εκτελούν μέσω του Τ-2 αποκλειστικά πράξεις που εξαιρούνταν από τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων όπως π.χ. πληρωμές υπαλλήλων που εργάζονται στο εξωτερικό, πληρωμές εισαγωγών μετά από άδεια, πληρωμές διδάκτρων, ασφαλίστρων κ.λπ.). Αναλογικά στην περίπτωση της Ελλάδας, οι εισαγωγές θα μπορούσαν να συνεχιστούν αλλά με ειδική άδεια από την ΤτΕ, ενώ χωρίς προβλήματα θα μπορούσαν να γίνονται οι πληρωμές Ελλήνων υπαλλήλων στο εξωτερικό.

Διαβάστε ακόμα:

- Συνεδριάζει το Συμβούλιο Συστημικής Σταθερότητας