Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Ενεοί έμειναν παράγοντες της αγοράς σχετικά με όσα δήλωσε την Παρασκευή, σε ειδική εκδήλωση του ΤΕΕ, ο υπουργός αναπληρωτής Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης σχετικά με τα έργα ΣΔΙΤ στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων. Με αφορμή τη συμβασιοποίηση του έργου διαχείρισης αποβλήτων Δυτικής Μακεδονίας  ο κ. Τσιρώνης σημείωσε ότι σέβεται τη διαδικασία των υπογραφών, χωρίς, όμως, να παραλείψει να τονίσει ότι ο θεσμός των ΣΔΙΤ είναι "εκτός του σχεδιασμού του υπουργείου Περιβάλλοντος και της λογικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης".

"Επιχειρήσεις που έχουν εγγυημένο πελάτη με μηδενικό κόστος από πλευράς επιχειρηματία δεν λέγονται επιχειρήσεις. Παραβιάζεται κάθε έννοια ανταγωνισμού" ανέφερε, χαρακτηριστικά αναφερόμενος στις εγγυημένες ποσότητες που προβλέπονται για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων.

"Εκτός τόπου και χρόνου"

Σχολιάζοντας στο Capital.gr τις δηλώσεις Τσιρώνη, στελέχη της αγοράς και θεσμικοί παράγοντες αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για θεώρηση "εκτός τόπου και χρόνου". Και αυτό επειδή το έργο προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ της Δυτ. Μακεδονίας έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) πέρασε "από κόσκινο" τη σχετική σύμβαση προκειμένου να παράσχει χρηματοδότηση ύψους 13 εκατ. ευρώ.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με έκθεση της PwC που παρουσιάστηκε την άνοιξη, κατά την ετήσια συνάντηση Κομισιόν-Ελλάδας, το έργο ΣΔΙΤ της Δυτ. Μακεδονίας ανήκει στα "καλά παραδείγματα διαχείρισης απορριμμάτων σε περιφερειακό επίπεδο, θέτοντας αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια". 

Αλλά και η Ευρωπαία Επίτροπος για την περιφερειακή πολιτική Κορίνα Κρετού τάσσεται υπέρ των ΣΔΙΤ. "Η σύμπραξη ιδιωτικού - δημόσιου τομέα είναι επωφελής για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών. Θα ήθελα τα προσεχή χρόνια αυτού του είδους η συνεργασία να ανθίσει” δήλωσε η ίδια δήλωσε πρόσφατα με αφορμή την έγκριση ποσού 82 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση συστήματος επεξεργασίας αποβλήτων στο Ποζνάν της Πολωνίας και σε εννέα γειτονικούς δήμους. Η ίδια, έχει ακόμη αναφέρει ότι η Κομισιόν δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσει κατά 100% έργα διαχείρισης αποβλήτων που δημοπρατούνται και υλοποιούνται ως δημόσια.

Μία ακόμη ενδιαφέρουσα πτυχή που προκύπτει από τις δηλώσεις του προερχόμενου από τους Οικολόγους Πράσινους στελέχους της κυβέρνησης είναι ότι στρέφεται κατά δύο συναδέλφων του. Στρέφεται, δηλαδή, κατά του υπουργού Οικονομίας και Υποδομών Γιώργου Σταθάκη που ενέκρινε τη σύμβαση ΣΔΙΤ και κατά του προερχόμενου από τους Οικολόγους Πρασίνους Δημάρχου Κοζάνης Λευτέρη Ιωαννίδη που ανήκει στους έξι τοπικούς άρχοντες που υπερψήφισαν τη σύμβαση του έργου.

Ρίσκο και εγγυημένες ποσότητες

Μήπως όμως, τα έργα ΣΔΙΤ είναι δίχως ρίσκο για τον επιχειρηματία, όπως ο κ. Τσιρώνης ανέφερε; Η εξέταση των όρων της σύμβασης του έργου στη Δυτ. Μακεδονία όπως και αυτών που τελούν υπό συμβασιοποίηση αποκαλύπτει ότι ο ανάδοχος οφείλει να ολοκληρώσει το έργο αυστηρά εντός δύο ετών από την έναρξη των εργασιών. Παράλληλα, τυχόν υπέρβαση του κόστους κατασκευής αποτελεί ευθύνη του αναδόχου.

Πώς λειτουργεί αυτό στην πράξη; Στελέχη της αγοράς αναφέρουν, ως παράδειγμα, έτερο υπογεγραμμένο έργο ΣΔΙΤ, όπου καταγράφηκαν καθυστερήσεις με υπαιτιότητα του αναδόχου με αποτέλεσμα το Δημόσιο να εξοικονομήσει 7,2 εκατ. ευρώ. Με άλλα λόγια, ο ανάδοχος του εν λόγω έργου ΣΔΙΤ είχε "τρύπα" στον προϋπολογισμό κατά 7,2 εκατ. ευρώ συνεπεία δικών του παραλείψεων. Ταυτόχρονα, οι συμβάσεις ΣΔΙΤ προβλέπουν ότι κατά την περίοδο λειτουργίας, ο ανάδοχος πληρώνεται εάν και εφόσον το έργο συμμορφώνεται απόλυτα με το σύνολο των περιβαλλοντικών όρων. Σε διαφορετική περίπτωση, η αμοιβή του απομειώνεται.  

Όσον αφορά στο χρηματοδοτικό σκέλος, στην περίπτωση της Δυτ. Μακεδονίας, ποσό ύψους 13 εκατ. ευρώ προέρχεται από δανεισμό μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου Jessica. Τι προβλέπει το συγκεκριμένο "εργαλείο" της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ότι τα κεφάλαια που έχει παράσχει με ευνοϊκούς όρους η Ε.Ε. -εν προκειμένω 13 εκατ. ευρώ- αποπληρώνονται και επανεπενδύονται σε νέα έργα.

Από την πλευρά του, ο ανάδοχος έχει συμβάλει χρηματοδοτικά με 17 εκατ. ευρώ και έχει καταθέσει εγγυητικές επιστολές ύψους άνω των 10 εκατ. ευρώ.

Σχετικά με την εγγυημένη ποσότητα αποβλήτων, όπως διευκρινίζουν οι επαΐοντες, ισοδυναμεί με το ποσό που απαιτείται για την έγκαιρη αποπληρωμή του δανεισμού, ενώ εάν η λειτουργία του έργου αποκλίνει σε σχέση με όσα προβλέπει η σύμβαση, τότε ο ανάδοχος δεν λαμβάνει την προβλεπόμενη ποσότητα. Σε κάθε περίπτωση, η ποσότητα των 90.000 τόνων αποβλήτων στην περίπτωση της ΔΙΑΔΥΜΑ έχει προβλεφθεί ότι μπορεί να προέλθει από όμορους δήμους και συνάδει με τις αναγωγές που έχουν πραγματοποιηθεί σε ορίζοντα δεκαετιών.

dimitris.delevegos@capital.gr