της Νένας Μαλλιάρα

Εντελώς εκτός στόχων έχει θέσει τα πλάνα αναδιάρθρωσης των συστημικών τραπεζών η παρατεταμένη αβεβαιότητα, αφού πέραν του στόχου για μείωση των λειτουργικών εξόδων στον οποίο επιδόθηκαν οι τράπεζες εντός του 2014, όλοι οι άλλοι στόχοι βρίσκονται στον «αέρα».

Το γεγονός ότι χθες το ΤΧΣ έδωσε το «πράσινο φως» για τη διάθεση του 26,9% της Εθνικής Τράπεζας στη Finansbank ουδόλως αλλάζει τα δεδομένα, καθώς και η κίνηση αυτή είχε προγραμματιστεί για το α΄ δίμηνο του 2015, ενώ έρχεται μετά την ακύρωση της συμφωνίας για την πώληση του Αστέρα, ενός deal που είχε προσυμφωνηθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Το πόσο έξω έχουν πέσει τα πλάνα αναδιάρθρωσης των τραπεζών αναμένεται να φανεί και από τις ανανεωμένες προβλέψεις που αναμένονται σήμερα από τη Eurobank, στο πλαίσιο της παρουσίασης των αποτελεσμάτων 2014 στους ξένους αναλυτές.

Όπως είχε γράψει χθες το Capital.gr, στα τέλη του μήνα αναμένεται στην Αθήνα ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού G. Koopman,  ο οποίος θα έχει συναντήσεις με τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών προκειμένου να επανεξεταστούν τα δεδομένα για την πορεία των πλάνων αναδιάρθρωσης. Υπενθυμίζεται ότι τα πλάνα αναδιάρθρωσης, τα οποία έχουν χρονικό ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το 2017, είχαν καταρτιστεί με στόχο την επιστροφή από τις τράπεζες κάθε κρατικής βοήθειας και την επαναφορά τους στον ιδιωτικό τομέα. 

Παράλληλα, ξεκινούσαν από την παραδοχή ότι οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Τώρα και οι δύο αυτές συνισταμένες μπαίνουν σε νέα βάση αφού α) η κυβέρνηση επιθυμεί να ενισχύσει και όχι να μειώσει την παρουσία της στις τράπεζες, και β) οι εξαγγελίες της και οι μέχρι στιγμής κινήσεις της έχουν προκαλέσει προβλήματα στις τράπεζες, με βασικότερο αυτό της «στάσης πληρωμών» από τους δανειολήπτες, προδιαγράφοντας την ανάγκη νέων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου.

Στο πλαίσιο αυτό, εκτός στόχου βρίσκεται καταρχήν ο στόχος για μείωση των πρόσθετων προβλέψεων κάτω του 1% του ενεργητικού, καθώς οι επισφάλειες αντί να μειωθούν – και ενώ φαινόταν ότι είχαν τεθεί υπό έλεγχο τον περασμένο Σεπτέμβριο -, αυξάνονται, με τραπεζικές πηγές να κάνουν λόγο για νέες επισφάλειες 500 εκατ. ευρώ από την αρχή του έτους.

Την ίδια ώρα το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών δεν έχει πέσει, παρά τη μείωση των επιτοκίων καταθέσεων όπως είχε τεθεί ως στόχος. Και αυτό διότι η καταθετική βάση των τραπεζών έχει μειωθεί περισσότερο από 20 δισ. ευρώ και διαμορφώνεται στα επίπεδα των 130 δισ. ευρώ, και η ρευστότητα των τραπεζών αναπληρώνεται από τον ELA.

«Κόκκινα» δάνεια, αυξημένο κόστος χρηματοδότησης και αδυναμία να δοθούν νέα υγιή δάνεια διατηρεί σε πίεση το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο των τραπεζών. Σε ό,τι αφορά, πάντως, τις νέες χορηγήσεις, στόχος των πλάνων αναδιάρθρωσης ήταν η απομόχλευση των ισολογισμών των τραπεζών, με πολύ περιορισμένες νέες χορηγήσεις για την τριετία 2015 – 2017. Ωστόσο, η απομόχλευση αυτή προέβλεπε και πωλήσεις δανείων από πλευράς τραπεζών, ώστε να υπάρξουν έσοδα, κάτι όμως που η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι θα απαγορεύσει με νόμο.

Τέλος, τα πλάνα αναδιάρθρωσης προέβλεπαν εκτεταμένη αποχώρηση των ελληνικών τραπεζών από τα Βαλκάνια. Επρόκειτο για το μεγάλο «πλήγμα» των ελληνικών τραπεζών από τα πλάνα αναδιάρθρωσης, καθώς οι συζητήσεις που είχαν γίνει μεταξύ των διοικήσεων των συστημικών τραπεζών και του κ. Koopman στα τέλη του 2013, έκαναν λόγο για μείωση της παρουσίας των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια τουλάχιστον κατά 50%. 

Προκειμένου ο στόχος αυτός να μην είναι απόλυτα δεσμευτικός, είχε συμφωνηθεί ως εναλλακτική οι ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν εντός του 2014 σε πωλήσεις μη αμιγώς τραπεζικών δραστηριοτήτων εντός Ελλάδος, κάτι που δεν έχει επίσης υλοποιηθεί (βλ. Εθνική Ασφαλιστική, Eurolife, Πανγαία).