της Νένας Μαλλιάρα

Η διεύρυνση στην ψαλίδα επιτοκίων χορηγήσεων – καταθέσεων, με τις καταθέσεις των αποταμιευτών να υποαποδίδουν σε σχέση με τον πληθωρισμό, στηρίζουν τα επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών και συντηρούν τη δυναμική αύξηση των επιτοκιακών εσόδων τους.

Στα αποτελέσματα εννεαμήνου των πέντε μεγαλύτερων τραπεζών η μέση αύξηση των επιτοκιακών εσόδων διαμορφώθηκε στο 19% (4,2 δισ. ευρώ από 3,9 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα), το επιτοκιακό περιθώριο παρέμεινε άνω του 3%, ενώ παρά την αύξηση των εξόδων κατά 10% (3,4 δισ. ευρώ από 3,1 δισ. ευρώ) ο δείκτης κόστους προς έσοδα υποχώρησε στο 49% από 53%.

Ειδικότερα, η Εθνική Τράπεζα είχε αύξηση επιτοκιακών εσόδων κατά 17% (1,449 δισ. ευρώ από 1,233 δισ. ευρώ) και επιτοκιακό περιθώριο 3,5%, η Eurobank κατά 19% (1,169 δισ. ευρώ από 981 εκατ. ευρώ) και επιτοκιακό περιθώριο 3,4%, η Alpha Bank κατά 18% (1,059 δισ. ευρώ από 898 εκατ. ευρώ) και επιτοκιακό περιθώριο 3,2%, η Emporiki Bank κατά 15% (540 εκατ. ευρώ από 471 εκατ. ευρώ) και επιτοκιακό περιθώριο 3,4% και η Τράπεζα Πειραιώς κατά 26% (500 εκατ. ευρώ από 397 εκατ. ευρώ) και επιτοκιακό περιθώριο 2,8%.

Η διατήρηση υψηλών ρυθμών αύξησης των εσόδων από τόκους πρόκειται να χαρακτηρίσει ως τάση όλη τη φετεινή χρονιά και αυτό σε μία περίοδο όπου υπήρξαν αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ και αναμένεται μία ακόμη, στις 7 Δεκεμβρίου, με την οποία το ευρωεπιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 3,5%.

Το πώς επωφελήθηκαν οι τράπεζες από τις αυξήσεις αυτές είναι αντιληπτό αν ρίξει κανείς μια ματιά στα επιτόκια που δίνουν στους καταθέτες τους. Οι μικροκαταθέτες των 1.000 ευρώ παίρνουν το πολύ συμβολικά επιτόκια, τα οποία "ροκανίζονται" περαιτέρω από προμήθειες και ποινές, ενώ σε μια μέση κατάθεση ταμιευτηρίου, η οποία υπολογίζεται στα 10.000 ευρώ, τα επιτόκια κυμαίνονται από 0,4% έως 0,8%. Στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (σύγκριση επιτοκίων ταμιευτηρίου, τρεχούμενων λογαριασμών και προθεσμιακών καταθέσεων) δείχνουν ότι υπάρχει τράπεζα που τοκίζει καταθέσεις ταμιευτηρίου έως 100.000 ευρώ με επιτόκιο μόλις 0,6% και άλλη που δίνει σε καταθέσεις ταμιευτηρίου έως 30.000 ευρώ επιτόκιο μόλις 0,10%. Βεβαίως, μπορεί να πάρει κανείς επιτόκιο που μπορεί να φτάσει και το 4% εάν επιλέξει να δεσμεύσει τα (αρκετά) χρήματά του σε προθεσμιακή κατάθεση.

Όλα αυτά, όταν ο πληθωρισμός αναμένεται να κλείσει φέτος κατά μέσο όρο στο 3,2% και όταν τα επιτόκια της ΕΚΤ θα διαμορφωθούν στο 3,5%. Σημειωτέον ότι με βάση στοιχεία της ΕΚΤ, στην Ελλάδα τα επιτόκια καταθέσεων (μέσο επιτόκιο για νέες καταθέσεις) ανέρχονται στο 1,26% έναντι μέσου όρου στην ευρωζώνη 1,57%.

Την ίδια ώρα διευρύνεται σταθερά η ψαλίδα με τα επιτόκια χορηγήσεων. Εάν πάρει κανείς το μέσο επιτόκιο ταμιευτηρίου που κινείται στο 1% και συγκρίνει με τα επιτόκια στεγαστικών και πόσω μάλλον καταναλωτικών δανείων, προκύπτει μία διαφορά 3,54% υπέρ της τράπεζας και σε βάρος του δανειολήπτη στα δάνεια στέγης (υπολογίζεται μέσο επιτόκιο στεγαστικών δανείων στο 4,54%) και 7,85% στα καταναλωτικά δάνεια (υπολογίζεται μέσο επιτόκιο καταναλωτικού δανείου στο 8,85%).