Alpha: Απαραίτητο ένα ελάχιστο όριο συνεννόησης των κομμάτων
Παρασκευή, 30-Μαϊ-2014 14:37
Η πιθανότητα να σχηματιστεί στην Ελλάδα κυβέρνηση ανατροπής του προγράμματος σταθεροποίησης και ανάπτυξης της οικονομίας, έχει μειωθεί στο ελάχιστο, σημειώνει η Alpha Bank, στο εβδομαδιαίο δελτίο της για τις οικονομικές εξελίξεις, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Σύμφωνα με τους αναλυτές της τράπεζας, η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση επιβεβαίωσε την τάση προς ανάδειξη συμμαχικών κυβερνήσεων συνεργασίας. Στο πλαίσο αυτό, τα μεγάλα κόμματα θα πρέπει να διαφυλάξουν ένα ελάχιστο όριο συνεννόησης. Πρόκειται για κάτι απαραίτητο προκειμένου να μην εκτροχιασθεί η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, που στηρίζεται στην μακροχρόνια αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, και ως εκ τούτου είναι μάλλον εύθραυστη.
Όπως αναμενόταν, αναφέρουν οι συντάκτες της έκδοσης, στις ευρωεκλογές της περασμένης εβδομάδας, σημειώθηκε άνοδος σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες των δυνάμεων του λαϊκισμού, εν πολλοίς αντιευρωπαϊκού και αντι-συστημικού προσανατολισμού. Η μεγάλη πλειοψηφία, όμως, των Ευρωπαίων πολιτών εξακολουθεί να στηρίζει τους μεγάλους πολιτικούς σχηματισμούς στο κέντρο του πολιτικού φάσματος. Στην Ελλάδα, όπως ήταν επίσης αναμενόμενο, και ανεξαρτήτως των ερμηνειών του εκλογικού αποτελέσματος από τα κόμματα, δεν φαίνεται προς το παρόν να υπάρχει δυναμική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό και, κατ΄ επέκταση, στην ασκούμενη οικονομική πολιτική. Το γεγονός αυτό χαιρέτισαν οι αγορές με άνοδο στο χρηματιστήριο και τα ομόλογα.
Αμελητέος ο κίνδυνος ανατροπής της ακολουθούμενης πολιτικής
Σημειώνεται ότι ο κίνδυνος ανατροπής της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα είχε ήδη αποτιμηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα μέχρι πρότινος και αυτό είχε συμβάλλει στην εντυπωσιακή επανάκαμψη του ελληνικού δημοσίου, των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων στις αγορές. Ωστόσο, ο κίνδυνος ανατροπής είχε ληφθεί, προσωρινά, σοβαρά υπόψη από τους συμμετέχοντες στις αγορές στο διάστημα πριν από τις εκλογές και είχε οδηγήσει σε μεγάλη πτώση τις τιμές των μετοχών στο ελληνικό χρηματιστήριο και, επίσης, το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων είχε αυξηθεί ξαφνικά στο 6,86% την 16.5.2014, από 5,89% την 9.4.2014. Αυτή η πτωτική πορεία ανακόπηκε ήδη τρεις ημέρες πριν τις εκλογές και εξελίχθηκε σε σημαντική άνοδο στο 3ήμερο μετά τις εκλογές, όπου ο γενικός δείκτης στο χρηματιστήριο επανήλθε εκ νέου στις 1220,00 μονάδες την 28.5.2014 και το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων μειώθηκε ταχέως στο 6,25%.
Επιπλέον, η εκτίμηση ότι ο κίνδυνος ανατροπής ήταν και είναι αμελητέος, αποδεικνύεται επίσης και από την κατακόρυφη βελτίωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος (ESI) στη χώρα που καταρτίζεται από το ΙΟΒΕ και δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επίσης, εντυπωσιακή ήταν η βελτίωση και του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Οι εξελίξεις αυτές συμβαδίζουν με την εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 1,0% το 2014, μετά την μικρή πτώση του κατά -1,1% στο 1ο 3μηνο.2014.
Απαραίτητη η συνεννόηση μεταξύ των μεγάλων κομμάτων
Όπως επισημαίνει ο Alpha Bank, sε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση για την Ευρωβουλή επιβεβαίωσε την διαμορφούμενη τάση προς την ανάδειξη συμμαχικών κυβερνήσεων συνεργασίας κομμάτων στο μέλλον. Οι συνεργασίες αυτές, εκ της φύσεως τους, απαιτούν συναίνεση στην βάση προγραμματικών συμφωνιών και αμοιβαίων υποχωρήσεων και συμβιβασμών, όπως ήδη συμβαίνει σε πολλές χώρες στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου, και ανεξαρτήτως πολιτικών επιδιώξεων, τα μεγάλα κόμματα θα πρέπει να διαφυλάξουν ένα ελάχιστο όριο συνεννόησης. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για να μην εκτροχιασθεί η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, που στηρίζεται στην μακροχρόνια αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, και ως εκ τούτου είναι μάλλον εύθραυστη. Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκδοσης, είναι, πλέον, μονόδρομος για την επιβίωση της χώρας μας και την ευημερία των πολιτών της, η οικονομική πολιτική να παραμείνει εστιασμένη στις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, και στην εξασφάλιση χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επιτρέπουν χαλάρωση της προσπάθειας προσαρμογής. Η πολιτική σταθερότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την οριστική απομάκρυνση εναλλακτικών ακραίων επιλογών όπως η έξοδος από το Ευρώ, έτσι ώστε να ενδυναμωθούν οι προοπτικές για ανάκαμψη καθώς θα σταθεροποιείται η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Ανάγκη για εφαρμογή μιας αναπτυξιακής πολιτικής
Ακόμη σημειώνεται ότι σήμερα είναι επιτακτικότερη από ποτέ η ανάγκη εξειδίκευσης και εφαρμογής μιας αναπτυξιακής πολιτικής, όχι με την διάθεση δημόσιων πόρων που ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν, αλλά με το άνοιγμα της οικονομίας στις επενδύσεις και την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά, και την επανα-μόχλευση της οικονομίας, με την αποκατάσταση σταθερού οικονομικού κλίματος και της εμπιστοσύνης στις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Μόνο έτσι θα μειωθεί η ανεργία και θα αναχαιτισθούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις προς τα άκρα του πολιτικού φάσματος. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απολύτως κρίσιμη η επιτάχυνση της ανάκαμψης με την αναζωπύρωση των επιχειρηματικών επενδύσεων στην χώρα. Δυστυχώς ή ευτυχώς, τις επενδύσεις δεν τις κάνουν το δημόσιο και τα κόμματα, τις κάνουν όσοι επιδιώκουν το κέρδος.
Η Alpha Bank τονίζει ότι η μείωση των ελλειμμάτων και του εξωτερικού δανεισμού και η άρση των εμποδίων στον ανταγωνισμό αποσκοπούν στην τόνωση της σχετικής κερδοφορίας των δυναμικών κλάδων της οικονομίας. Αυτό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να κατευθυνθούν ο επενδύσεις στους εξωστρεφής κλάδους της ελληνικής οικονομίας, που παράγουν διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα και δημιουργούν εισοδήματα και απασχόληση σε μόνιμη και βιώσιμη βάση. Στο πλαίσιο αυτό, η είσοδος επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο για την αναπτυξιακή απογείωση της οικονομίας, και ως εκ τούτου θα πρέπει να ενθαρρυνθεί με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.
Στήριγμα της ανάπτυξης η ταχεία έναρξη εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2014-2020
Είναι προφανές, αναφέρεται στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank, ότι οι αγορές λειτουργούν τώρα με βάση την υπόθεση ότι η πορεία ανάκαμψης της οικονομίας θα συνεχιστεί απρόσκοπτα με ουσιαστικές επιπτώσεις και στην σταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος της χώρας. Αυτή η σταθεροποίηση θα γίνει ασφαλώς βεβαιότητα αν η Κυβέρνηση ενεργήσει ταχέως, με την χρησιμοποίηση και του ήδη εγκριθέντος ΕΣΠΑ 2014-2020 (που αναλύεται στη συνέχεια), για να συμβάλλει, ταυτόχρονα με την ενίσχυση της ανάπτυξης και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων και των αδικιών που δημιουργήθηκαν αναπόφευκτα, στην περίοδο της δραματικής πράγματι προσαρμογής, σε εκτεταμένες κατηγορίες του πληθυσμού.
Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζει η Alpha Bank, μεγάλη έμφαση θα πρέπει επίσης να δοθεί και στην ουσιαστική ενημέρωση των πολιτών για τα πραγματικά αίτια της κρίσης, που δεν ήταν τα μνημόνια, αλλά οι πολιτικές χωρίς εισοδηματικούς περιορισμούς που μας οδήγησαν στα μνημόνια. Πρέπει, επίσης, να αναδειχθούν οι πραγματικές δυνατότητες που έχει η χώρα για ανάπτυξη και για ταχεία και βιώσιμη (και όχι με δανεικά και αγύριστα) αύξηση της απασχόλησης, των εισοδημάτων και του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού της γενικότερα.
Στο πλαίσιο αυτό, η έγκριση του ΕΣΠΑ 2014-2020 και η ταχεία και αποτελεσματική έναρξη της εφαρμογής του αποτελεί αναμφισβήτητο στήριγμα στην προσπάθεια για επάνοδο στην ανάπτυξη με αύξηση της απασχόλησης και για τελική και έγκαιρη έξοδό της από την κρίση. Ήδη η ολοκλήρωση των διαδικασιών έγκρισης του ΕΣΠΑ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ταχεία έγκριση και των επιμέρους Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, τα οποία, όπως τονίζεται στο Ενημερωτικό Σημείωμα του Υπουργείου, βρίσκονται ήδη υπό συζήτηση με τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επιδιώκεται να υποβληθούν επισήμως έως τα μέσα του καλοκαιριού 2014. Μετά την έγκριση και αυτών των προγραμμάτων θα ξεκινήσουν οι προκηρύξεις των νέων δράσεων, αποτρέποντας τον κίνδυνο να εμφανιστούν χρηματοδοτικά κενά μεταξύ των δύο προγραμματικών περιόδων.
Από την άλλη πλευρά το νέο ΕΣΠΑ δίνει έμφαση στη στήριξη των επενδυτικών σχεδίων, υφιστάμενων και νέων επιχειρήσεων, με προτεραιότητα την καινοτομία και την εξωστρέφεια.
Όπως προκύπτει, και σύμφωνα με την επίσημη κατανομή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, τα € 20,84 δισ. είναι η Κοινοτική Συνδρομή στο νέο ΕΣΠΑ, ενώ τα € 26 δισ. είναι η εκτιμώμενη δημόσια δαπάνη για το Πρόγραμμα. Το μεγαλύτερο μέρος των πόρων (25%) απορροφά το ΕΠ της επιχειρηματικότητας– ανταγωνιστικότητας -καινοτομίας, το οποίο δίνει έμφαση σε 9 τομείς προτεραιότητας, όπως προέκυψαν από σχετικές μελέτες του ΙΟΒΕ, του ΚΕΠΕ και της Mc Kinsey. Σημαντική επίσης θεωρείται η αύξηση του ποσοστού των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) από 22% σε 35% ενώ όλες οι περιφέρειες θα διαχειριστούν περισσότερους πόρους συγκριτικά με το σημερινό πρόγραμμα.
Aξιοσημείωτες εξελίξεις στο λογαριασμό κεφαλαίων του ισοζυγίου πληρωμών το 2014
Τέλος, τα στοιχεία για την πορεία του εξωτερικού ισοζυγίου πληρωμών της χώρας δείχνουν αφενός την σταθεροποίηση πλέον της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας με πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ) της και αφετέρου την αναμενόμενη συμβολή στην ανάκαμψη της οικονομίας της σημαντικής αύξησης το 2014 των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Alpha Bank, αξιοσημείωτες αναμένεται να είναι οι εξελίξεις στο λογαριασμό κεφαλαίων του ελληνικού ισοζυγίου πληρωμών κατά το 2014. Το ισοζύγιο του λογαριασμού αυτού αναμένεται να καταστεί και πάλι ελαφρά πλεονασματικό το 2014, λόγω των σημαντικών εισροών κεφαλαίων για την αναπλήρωση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών (συνολικά € 8,4 δις από τα οποία το κύριο μέρος προήλθε από επενδυτές του εξωτερικού), καθώς και για επενδύσεις ξένων επενδυτών σε ομολογιακές εκδόσεις του ελληνικού δημοσίου και των τραπεζών, αλλά και του μη τραπεζικού τομέα. Επιπλέον, εισροές κεφαλαίων καταγράφονται τώρα και για τοποθετήσεις στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελλ. δημοσίου, ενώ αναμένεται και σταδιακή επιστροφή καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες τους επόμενους μήνες.
Σημαντική βελτίωση της ρευστότητας στους επόμενους μήνες
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της τράπεζας, οι ανωτέρω εξελίξεις αναμένεται να συμβάλλου σε σημαντική βελτίωση της ρευστότητας στην εγχώρια ελληνική οικονομία στους επόμενους μήνες. Σημειώνεται ότι η βελτίωση της ρευστότητας είχε συμβεί μόνο σε περιορισμένο βαθμό έως τον Μάρτιο 2014 λόγω της σημαντικής και πάλι καθυστέρησης στην καταβολή των δόσεων της χρηματοδοτικής ενίσχυσης που είχε λαμβάνειν η χώρα από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ (για παράδειγμα, η δόση των € 6,3 δις καταβλήθηκε στα τέλη Απριλίου 2014) και, επίσης, λόγω της καθυστέρησης στην επιστροφή των καταθέσεων (αφού έως τον Φεβρουάριο 2014 είχαν ακόμη ελαφρά πτωτική πορεία). Ωστόσο, από τον Απρίλιο 2014 η αύξηση της ρευστότητας θα είναι σημαντική. Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να συμβάλλει αφενός στην επίτευξη σημαντικών θετικών ρυθμών ανάπτυξης στην οικονομία (άνω του 1,0% το 2014) και, αφετέρου, στον περιορισμό, ενδεχομένως, του πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας περί το 0,5% του ΑΕΠ το 2014. Αυτό αναμένεται να συμβεί λόγω της αναμενόμενης ανάκαμψης των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (ήδη στο 1ο 3μηνο 2014 σημειώνεται αύξηση των πληρωμών για τουρισμό στο εξωτερικό κατά 15,9% και των πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες κατά 5,4%, ενώ και οι εισαγωγές αγαθών ήταν ελαφρά αυξημένες κατά 0,38%) και παρά την αναμενόμενη σημαντική αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και από τις τρέχουσες και τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις. Ωστόσο, αν ληφθούν υπόψη και τα έσοδα από τις επιστροφές των κερδών των κεντρικών τραπεζών της ΖτΕ από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους, τότε το ΙΤΣ θα σημειώσει πλεόνασμα, περί το 2,0% του ΑΕΠ και το 2014, καταλήγει η Alpha Bank.
Όπως αναμενόταν, αναφέρουν οι συντάκτες της έκδοσης, στις ευρωεκλογές της περασμένης εβδομάδας, σημειώθηκε άνοδος σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες των δυνάμεων του λαϊκισμού, εν πολλοίς αντιευρωπαϊκού και αντι-συστημικού προσανατολισμού. Η μεγάλη πλειοψηφία, όμως, των Ευρωπαίων πολιτών εξακολουθεί να στηρίζει τους μεγάλους πολιτικούς σχηματισμούς στο κέντρο του πολιτικού φάσματος. Στην Ελλάδα, όπως ήταν επίσης αναμενόμενο, και ανεξαρτήτως των ερμηνειών του εκλογικού αποτελέσματος από τα κόμματα, δεν φαίνεται προς το παρόν να υπάρχει δυναμική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό και, κατ΄ επέκταση, στην ασκούμενη οικονομική πολιτική. Το γεγονός αυτό χαιρέτισαν οι αγορές με άνοδο στο χρηματιστήριο και τα ομόλογα.
Αμελητέος ο κίνδυνος ανατροπής της ακολουθούμενης πολιτικής
Σημειώνεται ότι ο κίνδυνος ανατροπής της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα είχε ήδη αποτιμηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα μέχρι πρότινος και αυτό είχε συμβάλλει στην εντυπωσιακή επανάκαμψη του ελληνικού δημοσίου, των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων στις αγορές. Ωστόσο, ο κίνδυνος ανατροπής είχε ληφθεί, προσωρινά, σοβαρά υπόψη από τους συμμετέχοντες στις αγορές στο διάστημα πριν από τις εκλογές και είχε οδηγήσει σε μεγάλη πτώση τις τιμές των μετοχών στο ελληνικό χρηματιστήριο και, επίσης, το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων είχε αυξηθεί ξαφνικά στο 6,86% την 16.5.2014, από 5,89% την 9.4.2014. Αυτή η πτωτική πορεία ανακόπηκε ήδη τρεις ημέρες πριν τις εκλογές και εξελίχθηκε σε σημαντική άνοδο στο 3ήμερο μετά τις εκλογές, όπου ο γενικός δείκτης στο χρηματιστήριο επανήλθε εκ νέου στις 1220,00 μονάδες την 28.5.2014 και το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων μειώθηκε ταχέως στο 6,25%.
Επιπλέον, η εκτίμηση ότι ο κίνδυνος ανατροπής ήταν και είναι αμελητέος, αποδεικνύεται επίσης και από την κατακόρυφη βελτίωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος (ESI) στη χώρα που καταρτίζεται από το ΙΟΒΕ και δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επίσης, εντυπωσιακή ήταν η βελτίωση και του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Οι εξελίξεις αυτές συμβαδίζουν με την εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 1,0% το 2014, μετά την μικρή πτώση του κατά -1,1% στο 1ο 3μηνο.2014.
Απαραίτητη η συνεννόηση μεταξύ των μεγάλων κομμάτων
Όπως επισημαίνει ο Alpha Bank, sε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση για την Ευρωβουλή επιβεβαίωσε την διαμορφούμενη τάση προς την ανάδειξη συμμαχικών κυβερνήσεων συνεργασίας κομμάτων στο μέλλον. Οι συνεργασίες αυτές, εκ της φύσεως τους, απαιτούν συναίνεση στην βάση προγραμματικών συμφωνιών και αμοιβαίων υποχωρήσεων και συμβιβασμών, όπως ήδη συμβαίνει σε πολλές χώρες στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου, και ανεξαρτήτως πολιτικών επιδιώξεων, τα μεγάλα κόμματα θα πρέπει να διαφυλάξουν ένα ελάχιστο όριο συνεννόησης. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για να μην εκτροχιασθεί η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, που στηρίζεται στην μακροχρόνια αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, και ως εκ τούτου είναι μάλλον εύθραυστη. Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκδοσης, είναι, πλέον, μονόδρομος για την επιβίωση της χώρας μας και την ευημερία των πολιτών της, η οικονομική πολιτική να παραμείνει εστιασμένη στις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, και στην εξασφάλιση χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επιτρέπουν χαλάρωση της προσπάθειας προσαρμογής. Η πολιτική σταθερότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την οριστική απομάκρυνση εναλλακτικών ακραίων επιλογών όπως η έξοδος από το Ευρώ, έτσι ώστε να ενδυναμωθούν οι προοπτικές για ανάκαμψη καθώς θα σταθεροποιείται η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Ανάγκη για εφαρμογή μιας αναπτυξιακής πολιτικής
Ακόμη σημειώνεται ότι σήμερα είναι επιτακτικότερη από ποτέ η ανάγκη εξειδίκευσης και εφαρμογής μιας αναπτυξιακής πολιτικής, όχι με την διάθεση δημόσιων πόρων που ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν, αλλά με το άνοιγμα της οικονομίας στις επενδύσεις και την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά, και την επανα-μόχλευση της οικονομίας, με την αποκατάσταση σταθερού οικονομικού κλίματος και της εμπιστοσύνης στις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Μόνο έτσι θα μειωθεί η ανεργία και θα αναχαιτισθούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις προς τα άκρα του πολιτικού φάσματος. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απολύτως κρίσιμη η επιτάχυνση της ανάκαμψης με την αναζωπύρωση των επιχειρηματικών επενδύσεων στην χώρα. Δυστυχώς ή ευτυχώς, τις επενδύσεις δεν τις κάνουν το δημόσιο και τα κόμματα, τις κάνουν όσοι επιδιώκουν το κέρδος.
Η Alpha Bank τονίζει ότι η μείωση των ελλειμμάτων και του εξωτερικού δανεισμού και η άρση των εμποδίων στον ανταγωνισμό αποσκοπούν στην τόνωση της σχετικής κερδοφορίας των δυναμικών κλάδων της οικονομίας. Αυτό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να κατευθυνθούν ο επενδύσεις στους εξωστρεφής κλάδους της ελληνικής οικονομίας, που παράγουν διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα και δημιουργούν εισοδήματα και απασχόληση σε μόνιμη και βιώσιμη βάση. Στο πλαίσιο αυτό, η είσοδος επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο για την αναπτυξιακή απογείωση της οικονομίας, και ως εκ τούτου θα πρέπει να ενθαρρυνθεί με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.
Στήριγμα της ανάπτυξης η ταχεία έναρξη εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2014-2020
Είναι προφανές, αναφέρεται στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank, ότι οι αγορές λειτουργούν τώρα με βάση την υπόθεση ότι η πορεία ανάκαμψης της οικονομίας θα συνεχιστεί απρόσκοπτα με ουσιαστικές επιπτώσεις και στην σταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος της χώρας. Αυτή η σταθεροποίηση θα γίνει ασφαλώς βεβαιότητα αν η Κυβέρνηση ενεργήσει ταχέως, με την χρησιμοποίηση και του ήδη εγκριθέντος ΕΣΠΑ 2014-2020 (που αναλύεται στη συνέχεια), για να συμβάλλει, ταυτόχρονα με την ενίσχυση της ανάπτυξης και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων και των αδικιών που δημιουργήθηκαν αναπόφευκτα, στην περίοδο της δραματικής πράγματι προσαρμογής, σε εκτεταμένες κατηγορίες του πληθυσμού.
Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζει η Alpha Bank, μεγάλη έμφαση θα πρέπει επίσης να δοθεί και στην ουσιαστική ενημέρωση των πολιτών για τα πραγματικά αίτια της κρίσης, που δεν ήταν τα μνημόνια, αλλά οι πολιτικές χωρίς εισοδηματικούς περιορισμούς που μας οδήγησαν στα μνημόνια. Πρέπει, επίσης, να αναδειχθούν οι πραγματικές δυνατότητες που έχει η χώρα για ανάπτυξη και για ταχεία και βιώσιμη (και όχι με δανεικά και αγύριστα) αύξηση της απασχόλησης, των εισοδημάτων και του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού της γενικότερα.
Στο πλαίσιο αυτό, η έγκριση του ΕΣΠΑ 2014-2020 και η ταχεία και αποτελεσματική έναρξη της εφαρμογής του αποτελεί αναμφισβήτητο στήριγμα στην προσπάθεια για επάνοδο στην ανάπτυξη με αύξηση της απασχόλησης και για τελική και έγκαιρη έξοδό της από την κρίση. Ήδη η ολοκλήρωση των διαδικασιών έγκρισης του ΕΣΠΑ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ταχεία έγκριση και των επιμέρους Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, τα οποία, όπως τονίζεται στο Ενημερωτικό Σημείωμα του Υπουργείου, βρίσκονται ήδη υπό συζήτηση με τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επιδιώκεται να υποβληθούν επισήμως έως τα μέσα του καλοκαιριού 2014. Μετά την έγκριση και αυτών των προγραμμάτων θα ξεκινήσουν οι προκηρύξεις των νέων δράσεων, αποτρέποντας τον κίνδυνο να εμφανιστούν χρηματοδοτικά κενά μεταξύ των δύο προγραμματικών περιόδων.
Από την άλλη πλευρά το νέο ΕΣΠΑ δίνει έμφαση στη στήριξη των επενδυτικών σχεδίων, υφιστάμενων και νέων επιχειρήσεων, με προτεραιότητα την καινοτομία και την εξωστρέφεια.
Όπως προκύπτει, και σύμφωνα με την επίσημη κατανομή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, τα € 20,84 δισ. είναι η Κοινοτική Συνδρομή στο νέο ΕΣΠΑ, ενώ τα € 26 δισ. είναι η εκτιμώμενη δημόσια δαπάνη για το Πρόγραμμα. Το μεγαλύτερο μέρος των πόρων (25%) απορροφά το ΕΠ της επιχειρηματικότητας– ανταγωνιστικότητας -καινοτομίας, το οποίο δίνει έμφαση σε 9 τομείς προτεραιότητας, όπως προέκυψαν από σχετικές μελέτες του ΙΟΒΕ, του ΚΕΠΕ και της Mc Kinsey. Σημαντική επίσης θεωρείται η αύξηση του ποσοστού των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) από 22% σε 35% ενώ όλες οι περιφέρειες θα διαχειριστούν περισσότερους πόρους συγκριτικά με το σημερινό πρόγραμμα.
Aξιοσημείωτες εξελίξεις στο λογαριασμό κεφαλαίων του ισοζυγίου πληρωμών το 2014
Τέλος, τα στοιχεία για την πορεία του εξωτερικού ισοζυγίου πληρωμών της χώρας δείχνουν αφενός την σταθεροποίηση πλέον της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας με πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ) της και αφετέρου την αναμενόμενη συμβολή στην ανάκαμψη της οικονομίας της σημαντικής αύξησης το 2014 των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Alpha Bank, αξιοσημείωτες αναμένεται να είναι οι εξελίξεις στο λογαριασμό κεφαλαίων του ελληνικού ισοζυγίου πληρωμών κατά το 2014. Το ισοζύγιο του λογαριασμού αυτού αναμένεται να καταστεί και πάλι ελαφρά πλεονασματικό το 2014, λόγω των σημαντικών εισροών κεφαλαίων για την αναπλήρωση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών (συνολικά € 8,4 δις από τα οποία το κύριο μέρος προήλθε από επενδυτές του εξωτερικού), καθώς και για επενδύσεις ξένων επενδυτών σε ομολογιακές εκδόσεις του ελληνικού δημοσίου και των τραπεζών, αλλά και του μη τραπεζικού τομέα. Επιπλέον, εισροές κεφαλαίων καταγράφονται τώρα και για τοποθετήσεις στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελλ. δημοσίου, ενώ αναμένεται και σταδιακή επιστροφή καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες τους επόμενους μήνες.
Σημαντική βελτίωση της ρευστότητας στους επόμενους μήνες
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της τράπεζας, οι ανωτέρω εξελίξεις αναμένεται να συμβάλλου σε σημαντική βελτίωση της ρευστότητας στην εγχώρια ελληνική οικονομία στους επόμενους μήνες. Σημειώνεται ότι η βελτίωση της ρευστότητας είχε συμβεί μόνο σε περιορισμένο βαθμό έως τον Μάρτιο 2014 λόγω της σημαντικής και πάλι καθυστέρησης στην καταβολή των δόσεων της χρηματοδοτικής ενίσχυσης που είχε λαμβάνειν η χώρα από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ (για παράδειγμα, η δόση των € 6,3 δις καταβλήθηκε στα τέλη Απριλίου 2014) και, επίσης, λόγω της καθυστέρησης στην επιστροφή των καταθέσεων (αφού έως τον Φεβρουάριο 2014 είχαν ακόμη ελαφρά πτωτική πορεία). Ωστόσο, από τον Απρίλιο 2014 η αύξηση της ρευστότητας θα είναι σημαντική. Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να συμβάλλει αφενός στην επίτευξη σημαντικών θετικών ρυθμών ανάπτυξης στην οικονομία (άνω του 1,0% το 2014) και, αφετέρου, στον περιορισμό, ενδεχομένως, του πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας περί το 0,5% του ΑΕΠ το 2014. Αυτό αναμένεται να συμβεί λόγω της αναμενόμενης ανάκαμψης των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (ήδη στο 1ο 3μηνο 2014 σημειώνεται αύξηση των πληρωμών για τουρισμό στο εξωτερικό κατά 15,9% και των πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες κατά 5,4%, ενώ και οι εισαγωγές αγαθών ήταν ελαφρά αυξημένες κατά 0,38%) και παρά την αναμενόμενη σημαντική αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και από τις τρέχουσες και τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις. Ωστόσο, αν ληφθούν υπόψη και τα έσοδα από τις επιστροφές των κερδών των κεντρικών τραπεζών της ΖτΕ από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους, τότε το ΙΤΣ θα σημειώσει πλεόνασμα, περί το 2,0% του ΑΕΠ και το 2014, καταλήγει η Alpha Bank.