Της Δήμητρας Καδδά

"Είναι επιτακτικά αναγκαία η λήψη μέτρων τόνωσης της οικονομίας" αναφέρει η έκθεση για την Νομισματική Πολιτική της ΤτΕ που κατέθεσε  χθες  στη Βουλή ο Διοικητής Γ. Προβόπουλος. Η ΤτΕ παραθέτει στοιχεία που δείχνουν ότι ο λόγος μέτρων προς ύφεση είναι ένα προς ένα, δηλαδή ότι ένα ευρώ μέτρων φέρνει ένα ευρώ μείωσης του ΑΕΠ. Υπολογίζει επίσης στο 27% φέτος την αποδοτικότητα των μέτρων, έναντι 66% απόδοσης στην αρχή του μνημονίου, το 2010.

Παρόλα αυτά η ΤτΕ  καταγράφει για την  Ελλάδα  την μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή παγκοσμίως. Προτείνει  δέσμη μέτρων τόνωσης  της οικονομίας, αφήνοντας αισιόδοξα μηνύματα για τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.

Η έκκληση για αναπτυξιακές παρεμβάσεις  από την ΤτΕ ήρθε την ίδια ημέρα που στην Κομισιόν κατεγράφη, υπό τον φόβο της ύφεσης, μία αλλαγή στάσης στο «δόγμα» της δημοσιονομικής προσαρμογής. Η έκθεση του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα παραδέχεται επίσης ότι απαιτούνται αναπτυξιακές και άλλες παρεμβάσεις .

Η έκθεση  της ΤτΕ για τη Νομισματική Πολιτική 2012-2013 που παρουσιάστηκε εχθές από τον Διοικητή Γ. Προβόπουλο καταγράφει την αλλαγή κλίματος στην Ελλάδα.  Πλέον «η οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά εξισορρόπησης» αναφέρεται, με τον  κίνδυνο εξόδου της Ελλάδος από τη ζώνη του ευρώ να έχει απομακρυνθεί να  την εμπιστοσύνη στις προοπτικές της οικονομίας να αποκαθίσταται».

Καταγράφει επίσης και το τεράστιο μέγεθος της δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά και τις πιέσεις που προκαλούν τα μέτρα στην οικονομία, εμποδίζοντας ακόμη και την απόδοσή τους:

•         Τα μέτρα του 2013 «αναμένεται να έχουν μια 1:1 αρνητική επίπτωση στο ΑΕΠ (αν παραμείνουν αμετάβλητοι όλοι οι άλλοι παράγοντες)», αναφέρει η ΤτΕ και επισημαίνει ότι  γι αυτό και «είναι επιτακτικά αναγκαία η λήψη μέτρων τόνωσης της οικονομίας». 

•         Για το 2013  απαιτούνται συνολικά μέτρα ύψους 6,4% του ΑΕΠ για να βελτιωθεί το πρωτογενές αποτέλεσμα   κατά 1,7% του ΑΕΠ το 2013, δηλαδή η αποδοτικότητα των δημοσιονομικών παρεμβάσεων εκτιμάται σε περίπου 27%. «Όπως προκύπτει από μια εκ των υστέρων (ex-post) αξιολόγηση της δημοσιονομικής προσπάθειας, η αποδοτικότητα των δημοσιονομικών παρεμβάσεων για τη μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης έβαινε μειούμενη τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται σε περίπου 66% το 2010, 33% το 2011 και 14% το 2012» αναφέρει η ΤτΕ εκτιμώντας πάντως ότι το 2013 η απόδοση αυξήθηκε.

•         Επισημαίνεται πάντως ότι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 βάσει των δημοσιονομικών στόχων είναι εφικτή, παρά τις μέχρι στιγμής αποκλίσεις σε επιμέρους κατηγορίες εσόδων και δαπανών εξαιτίας της συνεχιζόμενης κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας, της αύξησης της ανεργίας, της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής και των συσσωρευόμενων ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων. Ωστόσο, η συνέχιση της χαμηλής απόδοσης των έμμεσων φόρων και η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι παράγοντες αβεβαιότητας.

•          «Η συνεχιζόμενη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, η αύξηση της ανεργίας και οι σημαντικές τους επιπτώσεις κυρίως στα έσοδα από έμμεσους φόρους και στις ασφαλιστικές εισφορές αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων» λέει η ΤτΕ. Μάλιστα αναφέρεται ότι  προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του μνημονίου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,0% του ΑΕΠ το 2015 και 4,5% του ΑΕΠ το 2016  «απαιτούνται επιπλέον παρεμβάσεις οι οποίες δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη».

•         Η βελτίωση του κυκλικά προσαρμοσμένου ελλείμματος (έλλειμμα προσαρμοσμένο στο εύρος τη ύφεσης – ανάπτυξης κάθε κράτους που μοιραία επηρεάζει τα έσοδα και τις δαπάνες) ως ποσοστού του δυνητικού ΑΕΠ ανέρχεται σε περίπου 16,4 εκατοστιαίες μονάδες του δυνητικού ΑΕΠ την περίοδο 2010-2012, γεγονός που καθιστά τη δημοσιονομική βελτίωση της Ελλάδος τη μεγαλύτερη ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες. Ειδικότερα, η δημοσιονομική βελτίωση είναι σημαντικά υψηλότερη σε σχέση με αυτή που επιτεύχθηκε σε άλλες χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, π.χ. στην Πορτογαλία (6,7 εκ. μον. του δυνητικού ΑΕΠ την περίοδο 2010-2012), στην Ιρλανδία (5,9 εκ. μον. του δυνητικού ΑΕΠ την περίοδο 2008- 2012) και στην Ισπανία (5,1 εκ. μον. του δυνητικού ΑΕΠ την περίοδο 2009-2012). «Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη σημαντική πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής σε ένα περιβάλλον ύφεσης».  

•         Οι ξένες επενδύσεις  αναμένεται να αυξηθούν, στο βαθμό που βελτιώνονται σταδιακά το οικονομικό κλίμα και το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα. Οι πρώτες ενδείξεις επενδυτικού ενδιαφέροντος από το εξωτερικό είναι ενθαρρυντικές. «Η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων σε συνδυασμό με τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδος μπορούν να καταστήσουν τη χώρα σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο στην Ευρώπη και βασικό παραγωγό-εξαγωγέα αγαθών και υπηρεσιών, σε τομείς όπως η ενέργεια, τα τρόφιμα, τα φάρμακα, ο τουρισμός, η τραπεζική και η πληροφορική-τηλεπικοινωνίες. Επίσης, το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για μετοχές και χρεόγραφα αναμένεται να αναζωπυρωθεί, καθώς αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, τα εταιρικά ομόλογα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια πηγή ρευστότητας συμπληρωματική του τραπεζικού δανεισμού, σε ένα περιβάλλον αυστηρών πιστωτικών συνθηκών και τραπεζικής απομόχλευσης» καταλήγει η Τράπεζα.