Του Στέλιου Κράλογλου

"Καμπανάκι" για το ασφαλιστικό πρόβλημα και τις δημοσιονομικές πιέσεις που θα ασκήσει η γήρανση του πληθυσμού χτυπάει σήμερα και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Ν. Γκαργκάνας στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική που κατατέθηκε πριν από λίγο στη Βουλή.

Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του προβλήματος της γήρανσης και υπογραμμίζει ότι, μεταξύ του 2005 και του 2050 οι συνολικές δημόσιες δαπάνες που θα συνδέονται με τη γήρανση, αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα, θα αυξάνονται από 18,9% σε 32,4% του ΑΕΠ και το 2050 το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα φθάσει το 450% του ΑΕΠ, ενώ το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα φθάσει το 35% του ΑΕΠ.

Η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος προβλέπει ότι οι επιβαρύνσεις των δημόσιων οικονομικών από τη γήρανση του πληθυσμού θα ξεκινήσουν από το 2015, οπότε θα απαιτηθούν επιπλέον δαπάνες για συντάξεις και υγειονομική περίθαλψη. Παράλληλα επισημαίνεται ότι για να μειωθεί το δημόσιο χρέος στο 60% του ΑΕΠ το 2015 απαιτείται μόνιμη περαιτέρω βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης και επίτευξης σημαντικών πρωτογενών πλεονασμάτων.

Βάση του ίδιου σεναρίου η Τράπεζα της Ελλάδος υπολογίζει ότι οι πληρωμές τόκων θα διαμορφωθούν στο 22,5% του ΑΕΠ.

Εάν το σενάριο αυτό επαληθευθεί επισημαίνεται στην έκθεση θα οδηγούσε "σε τεράστια υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου. Βεβαίως, το πιθανότερο είναι ότι θα γίνουν έγκαιρα διαρθρωτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση του σεναρίων αυτών".

"Ήδη έχουν αρχίσει να ανάβουν κόκκινα λαμπάκια για το ασφαλιστικό" δήλωσε ο κ. Γκαργκάνας, ενώ άφησε να εννοηθεί ότι σύντομα ορισμένα ταμεία δεν θα μπορούν ίσως να πληρώνουν συντάξεις. "Χρειάζεται ριζική αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος" είπε χαρακτηριστικά.

Στην έκθεση αναφέρονται επίσης τα εξής: Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εκτιμάται ότι θα διευρυνθεί κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες και θα προσεγγίσει το 11% του ΑΕΠ το 2006. Ο μέσος ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 3,3% το 2006, ενώ το ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 3,8% σε μέσα επίπεδα για το 2006 έναντι 3,7% για το 2007.

Όσον αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή σημειώνεται ότι η μείωση του ελλείμματος το 2006, στηρίζεται εν μέρει σε μέτρα που δεν συνεπάγονται μόνιμη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της χώρας. Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι η διαρθρωτική δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί δεν είναι αμελητέα αλλά παραμένει ανεπαρκής.

Ως προς τη φοροδιαφυγή η Τράπεζα της Ελλάδος σημειώνει ότι, το 1997 ανερχόταν στο 15% και σήμερα είναι σε πολύ υψηλότερα επίπεδα.

Ο κ. Γκαργκάνας τόνισε όμως, ότι η αύξηση του ΑΕΠ μπορεί να συνεπάγεται μείωση του ποσοστού ανεργίας, η διατήρησή του όμως στα επίπεδα του 8% είναι απαράδεκτη για μια τόσο ανεπτυγμένη οικονομίας όπως η ελληνική.

Αναφερόμενος στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας επικαλέστηκε στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος, τα οποία δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει χάνει σημαντικό ποσοστό ανταγωνιστικότητας και σχολίασε ότι, το αποτέλεσμα δεν θα είναι η μείωση των τιμών, αλλά μακροπρόθεσμα θα υποχωρήσει ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και της απασχόλησης.

Από τα στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος προκύπτει ότι, οι επιχειρηματικές επενδύσεις είχαν αυξηθεί μόνον κατά 1,5% το 2005 και εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 5% εφέτος. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι, οι επενδύσεις σε κατοικίες θα αυξηθούν εφέτος με ρυθμό της τάξεως του 5%. Τέλος, για το 2006 οι υπάρχουσες ενδείξεις από τα στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος δεν υποδηλώνουν αξιόλογη αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών, καθώς όπως αναφέρεται στην έκθεση, η άνοδος των εισπράξεων από τον τουρισμό φαίνεται να αντισταθμίζεται από τη μικρή μείωση ή στασιμότητα των εισπράξεων από μεταφορικές και άλλες υπηρεσίες.

Ο κ. Γκαργκάνας στην ομιλία του επεσήμανε ιδιαίτερα τα διαρθρωτικά προβλήματα προβλήματα της οικονομίας (υψηλά ελλείμματα, πληθωρισμός κ.α.) και τόνισε ότι, τα δημοσιονομικά στοιχεία για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2006 υποδηλώνουν ορισμένες πιέσεις για υπέρβαση των ετήσιων προβλέψεων του προϋπολογισμού για τις πρωτογενείς δαπάνες. "Οι πιέσεις αυτές πρέπει να ελεγχθούν προκειμένου να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος για το έλλειμμα χωρίς περικοπή των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις".

Ανησυχία για τη φτώχεια στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζα της Ελλάδος, οι βασικοί δείκτες φτώχειας και ανισότητας υπερβαίνουν τους μέσους όρους για την Ε.Ε. – 15 υποδηλώνοντας ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν διαχέεται επαρκώς.

Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι περίπου 2 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημά τους είναι μικρότερο του 60% του διαθεσίμου εισοδήματος για το σύνολο του πληθυσμού.

Ειδικότερα, το 32% των φτωχών είναι εργαζόμενοι, το 8% είναι άνεργοι, το 27% είναι συνταξιούχοι, ενώ το υπόλοιπο 33% είναι οικονομικώς μη ενεργά άτομα.

Στέλιος Κράλογλου