Κατασκευές: Προς νέο κύκλο εξαγορών - συγχωνεύσεων
Δευτέρα, 25-Σεπ-2006 08:46
Του Κωνσταντίνου Λάμπρου
Σε φάση ριζικών ανακατατάξεων με εξαιρετικά πιθανό πλέον το ενδεχόμενο ενός νέου γύρου εξαγορών και συγχωνεύσεων έχει εισέλθει ο κατασκευαστικός κλάδος.
Με καταλύτη τους νέους συσχετισμούς δυνάμεων που προέκυψαν στο μεταολυμπιακό τοπίο και κομβική εξέλιξη τις κόντρες διανομής των μεγάλων συμβάσεων παραχώρησης θεωρείται θέμα χρόνου να ξεκινήσουν – αν δεν έχουν ήδη ξεκινήσει στο παρασκήνιο – διαδικασίες που θα αποτελέσουν τον δεύτερο μεγάλο γύρο συγκέντρωσης δυνάμεων στον κλάδο.
Όπως επισημαίνουν στελέχη των τεχνικών ομίλων αλλά και αναλυτές του χώρου των κατασκευών, οι ολιγοπωλιακές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στον χώρο των μεγάλων έργων έχουν ούτως ή άλλως οδηγήσει σε συγκέντρωση του μεγαλύτερου μεριδίου των εργολαβιών σε λίγες εταιρείες. Ακόμα μεγαλύτερη συγκέντρωση «δείχνει» η διαφαινόμενη διαμόρφωση των ισορροπιών στα μεγάλα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα.
Ο όμιλος Ελληνική Τεχνοδομική – Άκτωρ έχει καταφέρει να έχει κυρίαρχη ή πολύ μεγάλη συμμετοχή και στα τρία πρώτα έργα που έχουν ανατεθεί οριστικά, δηλαδή στην υποθαλάσσια σήραγγα Θεσσαλονίκης, τον άξονα Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα και στον τμήμα Μαλιακός – Κλειδί του ΠΑΘΕ. Αξιοσημείωτη συμμετοχή έχει εξασφαλίσει και ο όμιλος J&P Άβαξ, είτε ως άμεσος συμμετέχων είτε στο πλαίσιο της συμφωνίας «κυρίων» που υπάρχει με την Ελληνική Τεχνοδομική για ανταλλαγή πακέτων μετοχών στα σχήματα εκμετάλλευσης των μεγάλων έργων που θα προκύψουν.
Στη συγκροτημένη αυτή συμφωνία των δύο μεγαλύτερων ομίλων θα πρέπει κανείς να προσθέσει τις επιμέρους συνεργασίες με τις εταιρείες Αττικάτ και Παντεχνική, την στρατηγική συνεργασία με την γαλλική Vinci και φυσικά την πρόσφατη επίτευξη συμφωνίας συνεργασίας με την γερμανική Hochtief και κατ΄ επέκταση με τους Έλληνες εταίρους της, ΑΕΓΕΚ και Αθηνά.
Απέναντι σε αυτή την ευρύτατη συνεργασία βρίσκεται – προς το παρόν τουλάχιστον - ο όμιλος ΓΕΚ – ΤΕΡΝΑ, ο οποίος στο πρόσωπο των ισπανικών ομίλων Cintra και ACS βρήκε ισχυρούς εταίρους ικανούς να του εξασφαλίσουν συμμετοχή στη νέα γενιά των συμβάσεων παραχώρησης. Ήδη, το σχήμα των τριών ομίλων έχει αναδειχθεί προσωρινός ανάδοχος στην Ιόνια Οδό και περιμένει το αποτέλεσμα της διπλής διεκδίκησης του άξονα Κεντρικής Ελλάδος (Ε – 65), είτε στο μέτωπο της προσφυγής του εναντίον του ΥΠΕΧΩΔΕ για την ακύρωση του πρώτου διαγωνισμού που τον είχε φέρει τελικά μοναδικό έγκυρο υποψήφιο είτε συμμετέχοντας και στην επανάληψη της διαδικασίας υποβολής προσφορών.
Η ευρεία συμμαχία Ελλήνων – Γάλλων και Γερμανών και το σχήμα της ΓΕΚ με τους Ισπανούς εταίρους της κοντράρονται και στα δύο υπολειπόμενα μεγάλα έργα, δηλαδή στον άξονα Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα και στις λεγόμενες επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Φυσικά, τίποτα δεν αποκλείει την μεταξύ τους σύγκλιση, εδικά αν οι ΓΕΚ – Cintra – ACS καταφέρουν να αναλάβουν τον άξονα Κεντρικής Ελλάδος. Τότε μία ευρεία διανομή θα πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανή. Σε αντίθετη περίπτωση, πολύ δύσκολα θα μπουν οι δύο πλευρές σε δρόμο συνεννόησης. Κι αυτό γιατί η τριπλή συμμαχία Ελλήνων – Γάλλων – Γερμανών δεν θα έχει φυσικά κανένα λόγο έχοντας αναλάβει τέσσερα από τα πέντε πρώτα έργα να μπει σε μία τέτοια διαδικασία.
Μέσα από τις ζυμώσεις που αναλύθηκαν προκύπτουν και διάφορα σενάρια για την επόμενη ημέρα στον κλάδο. Για παράδειγμα δεν είναι τυχαίο ότι διαρκώς βρίσκεται στο προσκήνιο έντονη φημολογία γύρω από το ενδεχόμενο εξαγοράς είτε της Αττικάτ είτε της Παντεχνικής από τον όμιλο Ελληνική Τεχνοδομική – Άκτωρ. Αν και προς το παρόν στελέχη των ομίλων δεν επιβεβαιώνουν μία τέτοιου είδους προσέγγιση η φημολογία παραμένει. Κι αυτό εξαιτίας κυρίως των σχετικά μικρών αλλά χρυσοφόρων συμμετοχών που κατέχουν στα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα (στην Αττική Οδό, την Γέφυρα Ρίου – Αντίρριου, αλλά και σε ορισμένες από τις νέες συμβάσεις) οι Αττικάτ και Παντεχνική. Στην περίπτωση της τελευταίας τα σενάρια αναφέρονται ακόμα και στην κουμπαριά των οικογενειών Μπόμπολα και Σαραντόπουλου, εκ των βασικών μετόχων των Ελληνική Τεχνοδομική και Παντεχνική, αντίστοιχα. Επίσης, θυμίζουν ότι στο πλαίσιο του πρώτου γύρου συγχωνεύσεων που ολοκληρώθηκαν πριν από λίγα χρόνια η Παντεχνική που τότε ανήκε μόνο στην οικογένεια Γιόκαρη βρέθηκε πολύ κοντά στο να εξαγοραστεί από τον Άκτωρα. Ανάλογα σενάρια είχαν έλθει στο προσκήνιο προ μηνών και με επίκεντρο την Αθηνά, λόγω της συνεργασίας των δύο πλευρών στο έργο του αεροδρομίου Μακεδονία και αλλού. Η πλευρά Πιστιόλη, βασικού μετόχου πλέον της Αθηνάς, δεν έχει κρύψει την επιθυμία της για συνεργασίες, ειδικά με τον Άκτωρα.
Τα σενάρια που ακούγονται κατά καιρούς βασίζονται στην επιθυμία του ομίλου της Ελληνικής Τεχνοδομικής να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο δυνατό μερίδιο στις μεγάλες συμβάσεις παραχώρησης που θα γεμίζουν για δεκαετίες τα ταμεία των εταιρειών – παραχωρησιούχων.
Αν μέρος αυτών των σεναρίων επαληθευθούν στην πράξη, θα πρέπει να αναμένεται απάντηση από τους ομίλους J&P Άβαξ και ΓΕΚ – ΤΕΡΝΑ. Η πρώτη, βέβαια, έχει την στήριξη της μητρικής J&P Overseas, ενώ η δεύτερη βρήκε σημαντική υποστήριξη στους ξένους συμμάχους της. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν αναδιατάξεις και με πυρήνα αυτούς τους δύο ομίλους.
Την ίδια στιγμή, ερώτημα παραμένει η αντίδραση της ΑΕΓΕΚ που έχει να αντιμετωπίσει το μεγάλο αγκάθι των υψηλών της υποχρεώσεων, σε μία χρονική συγκυρία που έχει βρεθεί αντιμέτωπη με τους ομίλους Ελληνική Τεχνοδομική – J&P Άβαξ – ΓΕΚ με αφορμή την γνωστή υπόθεση με τις σήραγγες της ΕΡΓΟΣΕ. Σε ανάλογη κόντρα βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια και ο όμιλος της Μηχανικής, ο οποίος στο σύγχρονο σκηνικό παίρνει μεν έργα με βάση το μειοδοτικό σύστημα, έχει μείνει όμως εκτός των πολύ μεγάλων έργων και των συμβάσεων παραχώρησης, αναζητώντας διέξοδο σε επενδύσεις στα Βαλκάνια, την Ανατολική Ευρώπη και την Μέση Ανατολή. Η πολύκροτη υπόθεση των σηράγγων της ΕΡΓΟΣΕ έφερε την Μηχανική από κοινού αυτή τη φορά με την ΑΕΓΕΚ απέναντι στην τριπλή συμμαχία των Ελληνική Τεχνοδομική – J&P Άβαξ – ΓΕΚ.
Μερίδα αναλυτών δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κάποιοι ελληνικοί όμιλοι να περάσουν στα χέρια ξένων εταιρειών. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η Hochtief έχει εκδηλώσει με σαφήνεια τις προθέσεις της να αποκτήσει εντονότερη παρουσία στην χώρα μας εξαγοράζοντας εγχώρια εταιρεία.