Της Νένας Μαλλιάρα

Νέο «μνημόνιο» για την ενίσχυση της ρευστότητας που προέρχεται από τις καταθέσεις χωρίς να προβούν σε «πόλεμο» τιμολογίων, «προσυπογράφουν» οι τράπεζες. 

Καθώς η διαρροή καταθέσεων αποτελεί πλέον συνέπεια της ύφεσης και καλύπτει την ανάγκη διαβίωσης πολλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, οι τραπεζίτες ανανεώνουν την προσπάθεια που ξεκίνησαν στις αρχές καλοκαιριού για τη συγκράτηση των καταθέσεων με παράλληλη μείωση του κόστους άντλησης χρήματος. Η αρχική προσπάθεια δεν απέδωσε καρπούς, καθώς οι εκροές συνεχίστηκαν για να φτάσουν αθροιστικά από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα στα 27,5 δισ. ευρώ και παράλληλα το κόστος χρήματος για τις τράπεζες διατηρήθηκε υψηλό. Τραπεζίτες υπολογίζουν το κόστος άντλησης καταθέσεων κατά την τελευταία διετία συνολικά για το τραπεζικό σύστημα περίπου στα 4 – 4,5 δισ. ευρώ.

Την ίδια στιγμή, η διαδικασία του επαναπατρισμού κεφαλαίων δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα, καθώς δεν έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην ελληνική Οικονομία. 

Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας κ. Απ. Ταμβακάκη, οι προϋποθέσεις επιτυχούς επαναπατρισμού κεφαλαίων είναι α) να εξαλειφθεί ο φόβος για τον κίνδυνο της χώρας, β) να μην συντηρείται η αίσθηση ατιμωρησίας που διακατέχει τους Ελληνες, με το κράτος να δίνει συνεχώς δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες και γ) να διατηρηθεί η ανωνυμία όσων επιστρέψουν τα κεφάλαιά τους στην Ελλάδα.

Σημειώνεται ότι χώρες που τήρησαν τις ανωτέρω προϋποθέσεις είχαν μεγάλη εισροή εκπατρισθέντων κεφαλαίων. Ενδεικτικά, η Ιταλία (όπου το κόστος επαναπατρισμού είναι 5%, όπως και στην Ελλάδα) που έχει επιχειρήσει επιτυχή επαναπατρισμό κεφαλαίων δύο φορές, με την πρόσφατη προσπάθεια έφερε πίσω στη χώρα  70 δισ. ευρώ. Περίπου τα ίδια αποτελέσματα είχε η επιχείρηση επαναπατρισμού κεφαλαίων της Γαλλίας, παρά το ότι το κόστος του επαναπατρισμού ήταν ιδιαίτερα υψηλό, περίπου 25%. Στην Ισπανία, η αντίστοιχη προσπάθεια επαναπατρισμού κεφαλαίων που πραγματοποιήθηκε φέτος έφερε στη χώρα 260 εκατ. ευρώ.

Στην Ελλάδα η προηγούμενη επιχείρηση επαναπατρισμού κεφαλαίων είχε γίνει το 2004 με αποτέλεσμα την επιστροφή 1,3 δισ. ευρώ. Τότε, το κίνητρο ήταν φόρος 3% και επιπλέον η δυνατότητα να ανοιχθεί λογαριασμός στην Ελλάδα και με συνδικαιούχους. 

Βάσει της σημερινής νομοθεσίας, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα μπορούν να επαναφέρουν στην Ελλάδα, μέχρι 31/12/2010, κεφάλαια για τα οποία συνέτρεχε είτε υποχρέωση δήλωσής τους είτε υποχρέωση καταβολής φόρου, στην ημεδαπή και τα οποία βρίσκονται στην αλλοδαπή, και να τα καταθέσουν σε προθεσμιακό λογαριασμό στην Ελλάδα, διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους. Προϋπόθεση είναι να καταβάλουν φόρο με συντελεστή 5% επί της αξίας των καταθέσεων που μεταφέρουν, κατά τον χρόνο της μεταφοράς. Ο φόρος αυτός μπορεί να μειωθεί κατά το ήμισυ εφόσον τα επαναπατρισθέντα κεφάλαια χρησιμοποιηθούν για αγορά ελληνικών ομολόγων, μετοχών ή ακινήτων μέσα σε μια διετία. 

Αν τα κεφάλαια παραμείνουν κατατεθειμένα στην αλλοδαπή, οφείλεται φόρος με συντελεστή 8%.