Οι επερχόμενες αμερικανικές εκλογές δεν είναι απλώς μία ακόμη πολιτική μάχη. Πρόκειται για μια μάχη ταυτότητας που αφορά την κατεύθυνση μιας χώρας, η οποία ταλαντεύεται ανάμεσα σε δύο διαμετρικά αντίθετα οράματα. Από τη μία πλευρά, η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις προωθεί μια Αμερική ανοιχτή στον διάλογο, τη συνεργασία και την καινοτομία, υποσχόμενη οικονομική ισότητα, περιβαλλοντική υπευθυνότητα και τεχνολογική πρόοδο. Ωστόσο, η πολιτική της συνοδεύεται από μια έντονη δόση woke culture. Ένα χαρακτηριστικό που, ενώ αποσκοπεί στην κοινωνική ευαισθησία, συχνά παραπέμπει σε υπερβολές που προκαλούν αμηχανία ή και ακόμη σημαντικότερα προβλήματα. Τουλάχιστον, δείχνει να καταλαβαίνει πως η "πράσινη" ανάπτυξη δεν είναι μια μόδα, αλλά μια πολύτιμη οικονομική ευκαιρία – και προτείνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και βιώσιμες υποδομές, που όχι μόνο θα βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της Αμερικής, αλλά και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας σε ανερχόμενους τομείς.

Το όραμα της Χάρις ενσαρκώνει έναν Αμερικανό ηγέτη που δεν χρειάζεται να οχυρωθεί πίσω από τείχη ή δασμούς. Εννοείται, δε, πως ένα τέτοιο όραμα έρχεται με ένα υψηλό κόστος και ουδεμία υπόσχεση "άμεσων λύσεων". Ωστόσο, αν οι Αμερικανοί επιθυμούν μια σταθερή και ενωμένη Αμερική, που κοιτά το μέλλον αντί για τον καθρέφτη, αυτή η κατεύθυνση φαίνεται η μόνη βιώσιμη επιλογή.

Από την άλλη πλευρά, έχουμε τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ενσαρκώνει μια τελείως διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων. Η στρατηγική του, βασισμένη σε έναν έντονο προστατευτισμό, φαίνεται να εξυπηρετεί κυρίως τα συμφέροντα λίγων και ισχυρών. Η περίφημη προσέγγισή του "Η Αμερική Πρώτα" και του "Ας κάνουμε την Αμερική μεγάλη πάλι" θα μπορούσε να μεταφραστεί καλύτερα σε "Αμερική Μόνη", καθώς η αναβίωση της βιομηχανίας που υπόσχεται μοιάζει να αγνοεί την πραγματικότητα. Καλός ο άνθρακας και οι παραδοσιακές μορφές ενέργειας, αλλά αυτά τα "νοσταλγικά" μοντέλα ανάπτυξης δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις, ειδικά όταν όλος ο υπόλοιπος κόσμος στρέφεται σε καθαρές τεχνολογίες και πράσινες υποδομές.

Η εξωτερική του πολιτική ακολουθεί αντίστοιχη λογική: αντί να ενισχύσει την επιρροή της Αμερικής μέσα από στρατηγικές συμμαχίες, ο Τραμπ εστιάζει σε διμερείς συμφωνίες που υπόσχονται άμεσα οφέλη, αλλά παραβλέπουν τη μακροπρόθεσμη σημασία των διεθνών σχέσεων. Παραδοξότητα: ενώ δηλώνει θαυμαστής της στρατηγικής του Ρόναλντ Ρέιγκαν, που είχε καταλάβει την αξία των πολυμερών συνεργασιών, αντιμετωπίζει τον κόσμο περισσότερο ως αντίπαλο και λιγότερο ως πιθανό σύμμαχο. Αντί να ακολουθήσει μια εξωτερική πολιτική που συνδυάζει το συμφέρον της χώρας με τη σταθερότητα της διεθνούς σκηνής, η προσέγγιση του Τραμπ φαίνεται να ενισχύει την παγκόσμια αβεβαιότητα και να πλήττει τη μεσαία τάξη, που βλέπει το εισόδημά της να εξανεμίζεται λόγω των υψηλών τιμών που επιφέρουν οι δασμοί και οι εμπορικοί περιορισμοί.

Οι Αμερικανοί βρίσκονται μπροστά σε ένα κρίσιμο δίλημμα: μια επιλογή μεταξύ μιας Αμερικής που θα ηγηθεί στην τεχνολογική και κοινωνική πρόοδο και μιας Αμερικής απομονωμένης, καθηλωμένης σε μια ρομαντική, αλλά πρακτικά ανέφικτη, εικόνα του παρελθόντος. Ας ελπίσουμε ότι οι Αμερικανοί κατανοούν πως ο κόσμος κινείται μπροστά και πως η Αμερική δεν μπορεί να προχωρήσει με την πλάτη στραμμένη στις διεθνείς εξελίξεις.

Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι ο λαϊκισμός και ο προστατευτισμός είναι σαν το γρήγορο φαγητό: παρέχουν μια προσωρινή ικανοποίηση, αλλά έχουν μεγάλο τίμημα στη μακροπρόθεσμη υγεία της χώρας. Παραφράζοντας τον μεγάλο Albert Einstein, "το να επιμένεις στα ίδια παρωχημένα μοντέλα, ελπίζοντας για διαφορετικά αποτελέσματα, είναι καθαρός παραλογισμός". Σε μια εποχή που οι προκλήσεις απαιτούν σύγχρονη σκέψη και διεθνή συνεργασία, η επιλογή είναι φανερή – αν και καθόλου εύκολη. Ας ευχηθούμε να τη δει και ο Αμερικανός ψηφοφόρος…

petros.lazos@capital.gr