Οι αγορές κεφαλαίων, πριν και πρώτα απ’ όλα, αποτελούν προεξοφλητικούς μηχανισμούς. Προεξοφλούν αέναα καλές και κακές ειδήσεις, καλή και κακή πορεία τις οικονομίας, θετικά και αρνητικά αποτελέσματα εταιρειών και πάει  λέγοντας. 

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, από την στιγμή που μιλάμε για προεξόφληση, για… μαντεψιά, ο παράγοντας "τύχη" είναι υπαρκτός και επηρεάζει. Είναι όμως πολύ διαφορετικό πράγμα το "Βάλτα όλα στο ζερό" μιας ρουλέτας, με την επιλογή μιας μετοχής με βάση το μακροοικονομικό περιβάλλον, την πορεία της εταιρείας και την συμπεριφορά της μετοχής στο ταμπλό της αγοράς. Αν πρέπει οπωσδήποτε να προσδιοριστεί η κατάσταση με όρους πιθανοτήτων, μπορούμε να πούμε ότι το πρώτο έχει μία πιθανότητα στις 37 να προκύψει, ενώ το δεύτερο πολλές και πολύ περισσότερες, αναλόγως συνθηκών. 

Με απλά λόγια, το μοναδικό σημείο όπου ένα χρηματιστήριο προσομοιάζει με ένα τυχερό παιχνίδι, είναι αυτό της εγγενούς ύπαρξης ρίσκου. Ενώ όμως στο δεύτερο οι πιθανότητες και το ρίσκο είναι σαφώς εναντίον του κάθε παίκτη, στο πρώτο ο κίνδυνος είναι ελεγχόμενος και το ρίσκο σαφώς περιορισμένο.  

Απαιτείται όμως προσπάθεια, δουλειά και βοήθεια από έμπειρους επαγγελματίες. Ανεξάρτητα από τον χρονικό ορίζοντα με τον οποίο επιλέγει ο καθένας να κινείται ως επενδυτής. Είτε πρόκειται για day trader, είτε για οπαδό του value investing και των Benjamin Graham  και Warren Buffett, η επιτυχία στις επενδύσεις προϋποθέτει πολύ καλή γνώση του αντικείμενου, συγκεκριμένες εμπειρίες και κάμποση, μπόλικη δουλειά. 

Με την ευκαιρία της αναφοράς στους δύο θρύλους των μακροχρόνιων επενδύσεων, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι η μακροχρόνια επένδυση σε εταιρείες με αξία, δεν σημαίνει διακράτηση άνευ όρων και χωρίς κάποιες προϋποθέσεις απαρέγκλιτα. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου λίγο πριν την κρίση χρέους, που ξέσπασε το 2010. Αν κάποιος διατηρούσε εκτεταμένες επενδυτικές θέσεις στην πάλαι ποτέ "γριά Σοφό", μετά τις αρχές-μέσα του 2009, επένδυε με πολύ κακούς όρους. Στην καλύτερη των περιπτώσεων! Στην χειρότερη, ήταν απλά αδαής! 

Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό πως κάθε επενδυτική περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται και να αξιολογείται μεμονωμένα και ξεχωριστά από τις υπόλοιπες. Προφανώς αυτό απαιτεί χρόνο, εξ ου και η άποψη που διατύπωσε η στήλη σε προηγούμενο άρθρο, για την ανάγκη επιλογής επαγγελματία που θα ασκεί τον κύριο όγκο της επενδυτικής δραστηριότητας, με επίβλεψη μόνο από τον επενδυτή. Δεν είναι ζήτημα χρόνου αποκλειστικά αλλά και εμπειρίας σε συνδυασμό με γνώσεις. 

Φυσικά, υπάρχουν οι βασικές αρχές και οι κανόνες, ανάλογα με το επενδυτικό προφίλ του καθενός και σε αυτές επάνω, θα πρέπει να χτίζεται η επενδυτική στρατηγική. Τίποτε όμως δεν πρέπει να θεωρείται γραμμένο σε πέτρα και κάθε κίνηση θα πρέπει να αξιολογείται με βάση τις επικρατούσες την δεδομένη στιγμή συνθήκες για την δεδομένη περίπτωση. Π.χ. προτείνεται για τοποθέτηση μία μετοχή με μικρά ή και καθόλου κέρδη και υψηλή αποτίμηση. Ας πούμε, προς χάριν της συζήτησης, ότι ο πασίγνωστος δείκτης Ρ/Ε (Price/Earnings, Τιμή/Κέρδη) αποτελείται από 3 ψηφία, δηλ. είναι μεγαλύτερος του 100. Που πάει να πει ότι, εάν η μετοχή αγοραστεί σε αυτήν την αποτίμηση, χρειάζονται περισσότερα από 100 χρόνια για να απόσβεση του επενδεδυμένου κεφαλαίου!!! 

Η πρώτη εντύπωση προφανώς είναι: "μακρυά και αγαπημένοι", σωστά; Κι όμως, όχι! Χρειάζεται να προηγηθεί ένα δεύτερο στάδιο αξιολόγησης που αφορά τον κλάδο που ανήκει η εταιρεία. Αν π.χ. πρόκειται για κατασκευαστική, φυσικά και πρέπει να την αποφύγετε, μέχρι η αποτίμηση να βρεθεί σε πιο φυσιολογικά επίπεδα. Είτε με πτώση της τιμής είτε με αύξηση των κερδών.

Εάν όμως βρίσκεστε μπροστά σε μία τεχνολογική εταιρεία, που έχει αποδεδειγμένα δυνατότητες να παράγει καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ευφυΐα κάποιος για να αντιληφθεί πως χρειάζεται να αφιερωθεί περισσότερος χρόνος και να γίνει βαθύτερη και λεπτομερέστερη ανάλυση, πριν παρθεί η όποια επενδυτική απόφαση. 

Σε απλά Ελληνικά, αντίθετα από τα θρυλούμενα, επενδύσεις-τυφλοσούρτης δεν υφίστανται. Ούτε στην Ελλάδα, ούτε πουθενά αλλού. Η συνειδητοποίηση και πλήρης κατανόηση αυτής της πραγματικότητας, είναι ένα εξαιρετικά θετικό πρώτο βήμα για να αποκτήσει κάποιος επενδυτική κουλτούρα και να δημιουργήσει σταθερές επενδυτικές προοπτικές για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr