Το πρόστιμο που επέβαλλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στις τέσσερεις συστημικές τράπεζες, την Αττικής και την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, δεν θα έπρεπε να ξαφνιάζει κανέναν. Και περισσότερο απ’ όλους, τις ίδιες τις τράπεζες.

Κατ’ αρχήν ας είναι ξεκάθαρο πως η απόφαση αποτελεί προϊόν νόμιμης διαδικασίας συμβιβασμού. Δηλαδή οι εξεταζόμενοι φορείς αποδέχθηκαν πως παρέβησαν κάποιους κανόνες αλλά όχι εκείνους τους (πολύ σοβαρούς) περί οργανωμένων πρακτικών, για τους οποίους αρχικά η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ) τους είχε παραπέμψει και διερευνούσε τα στοιχεία. Με απλά λόγια, οι τράπεζες και ο συνδικαλιστικός τους φορέας, δεν παραδέχθηκαν κάποιο βαρύ "αδίκημα". Κατόπιν διαπραγμάτευσης, αποδέχτηκαν τη "μεταξύ τους ανταλλαγή πληροφοριών" και το σχετικό πρόστιμο. 

Μια διαδικασία που προβλέπεται από τον νόμο για τις εκάστοτε εξεταζόμενες από την ΕΑ επιχειρήσεις και αποτελεί win-win κατάσταση. Από την μία μεριά η Πολιτεία εξασφαλίζει την καταγραφή παραβάσεων και την επιβολή ποινών ταυτόχρονα με νέους συγκεκριμένους όρους λειτουργίας, σε πολύ λογικό χρονικό διάστημα. Κι από την άλλη οι ελεγχόμενοι φορείς, αφενός εξασφαλίζουν μικρότερες ποινές με "καθαρό ποινικό μητρώο" (sic) και αφετέρου εξοικονομούν τεράστιους πόρους και αποφεύγουν  εξαιρετικά μακροχρόνιες δικαστικές διαμάχες. 

Το ζητούμενο φυσικά είναι ένα: μήπως κάποια πλευρά κέρδισε περισσότερα από την άλλη; 

Απάντηση τεκμηριωμένη σε αυτό το ερώτημα είναι εξαιρετικά δύσκολο να δοθεί. Όχι στην περίπτωση της παραβίασης ή μη των κανόνων ανταγωνισμού από τις τράπεζες μόνο, αλλά και σε οποιαδήποτε αντίστοιχη υπόθεση. Κυρίως λόγω τεχνικής αδυναμίας ύπαρξης πλήρους πληροφόρησης (προσωπικά δεδομένα, εταιρική ευθύνη κ.ά.). Το γεγονός όμως πως αμφότερα τα μέρη της διαμάχης, αφού κατανάλωσαν πολύ χρόνο σε ανάλυση στοιχείων και διαπραγμάτευση, κατέληξαν σε συμβιβασμό, μας λέει πολλά. Με πιο ξεκάθαρο απ’ όλα, ότι κανείς από τους δύο αντιμαχόμενους δεν διέθετε βεβαιότητα περί του ακλόνητου των θέσεων του και θεώρησε πως οι πιθανές απώλειες ξεπερνούσαν κατά πολύ τα πιθανά του κέρδη.

Λογικό! Ειδικά εάν αναλογιστεί κανείς πως η μεν ΕΑ επέβαλλε το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ στη χώρα για θέματα ανταγωνισμού (ή οποιοδήποτε άλλα εμπορικά ζητήματα) και οι δε τράπεζες αποδίδουν ένα μέρος μόνον των κερδών που αποκόμισαν από τις υπερβολικές προμήθειες. 

Κοινώς το κλείσιμο της χρονιάς και της υπόθεσης, βρίσκει άπαντες ευχαριστημένους και απόλυτα ικανοποιημένους από το αποτέλεσμα!

Το σημαντικό της υπόθεσης όμως, είναι άλλο. Η Επιτροπή επέβαλλε συγκεκριμένες μειώσεις, σε συγκεκριμένες προμήθειες, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, διαφορετικές για κάθε τράπεζα. Αυτό, σε απλά λόγια, μεταφράζεται σε σημαντικότατη ενίσχυση του ανταγωνισμού, για τα επόμενα 3 τουλάχιστον χρόνια. Κάτι που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να παράγει.

Εκτός όλων των άλλων γιατί οι τράπεζες, μπροστά στον κίνδυνο να μειωθούν σημαντικά τα κέρδη τους, θα υποχρεωθούν να αναπτύξουν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι σήμερα τις καθαρά τραπεζικές υπηρεσίες (τις core business, που λένε και στο χωριό μου). Μια πραγματικότητα που μόνο θετική μπορεί ν’ αποβεί τόσο για τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας, όσο και για την οικονομία της και επομένως την ίδια γενικότερα.

Για πάρα πολύ καιρό, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, ήξεραν ή/και αντιλαμβάνονταν ότι οι τράπεζες δεν μπορούν να συνεχίσουν να στηρίζονται στον τζίρο και τα κέρδη από προμήθειες και είναι αναγκαίο να στραφούν στο καθαρά τραπεζικό μέρος των εργασιών τους (χρηματοδοτήσεις, εκδόσεις πίστεως, άντληση κεφαλαίων κ.λπ.). Οι ίδιες όμως επαναπαύονταν στο… "εύκολο χρήμα" (sic).

Κάτι που από την 1η Ιανουαρίου δεν έχουν την πολυτέλεια να κάνουν. Ευτυχώς! Τόσο για τις ίδιες, όσο και για την χώρα!

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr