Η έκπληξη  της υπογραφής συμφωνίας περί σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας Ελλάδας-Τουρκίας, είναι μόνο ένα από τα θετικά που προέκυψαν από την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα. Ίδιου βαθμού θετικά συμβάντα θα πρέπει να θεωρούνται η παραχώρηση "δικαιώματος" επίσκεψης express σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, για τους Τούρκους πολίτες και η γενικότερη εικόνα που διαμορφώθηκε κατά τις 7 ώρες που η (γιγαντιαία) τουρκική αντιπροσωπεία βρέθηκε στην πρωτεύουσα. Η εικόνα του Ερντογάν να χειροκροτεί το σχόλιο Μητσοτάκη για τουρκική και όχι μουσουλμανική μειονότητα στην Θράκη, αφού έχει ακούσει τη μετάφραση στο τέλος των κοινών δηλώσεων, είναι "όλα τα λεφτά"! Και αποτελεί τον πλέον ενδεικτικό συμβολισμό για τα όσα σηματοδοτεί η 7η Δεκεμβρίου 2023, στις σχέσεις των δύο χωρών.

Είναι η πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που, κάποια προσπάθεια βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, έχει τόσο θετικό αρχικό (τουλάχιστον) απολογισμό και εμφανίζει μία τόσο αισιόδοξη προοπτική. Οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες βελτίωσης των εμπορικών (και όχι μόνο) σχέσεων που διανοίγονται, είναι τρομερά μεγάλες. 

Βέβαια, δεν θα είναι η πρώτη φορά που αναπτύσσονται πολύ δυνατοί οικονομικοί δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών και τις περισσότερες φορές αποδείχτηκαν εφήμεροι και τελικά, ζημιογόνοι. Όμως υπήρξαν και περιπτώσεις success story, όπως π.χ. η περίπτωση της Finansbank, η επικερδής πώληση της οποίας ουσιαστικά έδωσε την δυνατότητα στην Εθνική Τράπεζα να επιβιώσει σε εκείνους τους πολύ δύσκολους καιρούς. Τώρα, με τις συνθήκες αλλά και τους οιωνούς, να δείχνουν σαφέστατα καλύτερα, είναι λογικό να σκεφτεί κανείς ότι μπορεί οι εξελίξεις να είναι θετικότερες.

Χρειάζεται όμως προσοχή. Ιδιαίτερη προσοχή! Είναι πάρα πολλές οι φορές στο παρελθόν, πρόσφατο και απώτερο, όταν γίνονταν τότε κάποιες άλλες προσπάθειες να πάνε τα δυο καράβια σε πιο ήρεμα νερά, και τα οικονομικά αποτελέσματα ήταν κάτι χειρότερο από απογοητευτικά. Χρειάζεται λοιπόν να υπάρχει ιδιαίτερη μερίμνα, ώστε αυτήν την φορά αφενός να υπάρξει διάρκεια στην νηνεμία και αφετέρου να υπάρξουν οι δικλείδες ασφαλείας εκείνες που θα εξασφαλίζουν ότι, σε περίπτωση σοβαρής επιδείνωσης των σχέσεων, τα εκατέρωθεν οικονομικά συμφέροντα θα επηρεάζονται κατά το δυνατόν λιγότερο. Με τρόπο δεσμευτικό (η συμφωνία που υπεγράφη δεν έχει νομική ισχύ).

Το όλον δημιουργούμενο πλαίσιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, προδιαθέτει για μία νέα εποχή. Η συμπεριφορά και μόνον του Τούρκου προέδρου, που σε αντίστοιχες περιπτώσεις είχε επιλέξει την τακτική "τα κάνω όλα… λίμπα" (για να το πω ευγενικά), προμηνύει μια μακρά περίοδο ηρεμίας. Ήδη βρισκόμαστε στην μακροβιότερη μετά το ’74, περίοδο ηρεμίας στο Αιγαίο! 

Αδιαμφισβήτητα, μπορούμε να είμαστε εξαιρετικά αισιόδοξοι. Με επιμέλεια, στρατηγικό σχεδιασμό και πολύ δουλειά, υπάρχουν οι δυνατότητες για πραγματική κοσμογονία, ανάμεσα στις δύο χώρες, για μια πραγματική νέα εποχή.

Όπως προαναφέρθηκε όμως, το παρελθόν δεν επιτρέπει την ανάπτυξη υπέρμετρων προσδοκιών. Η αισιοδοξία είναι και δικαιολογημένη και απαραίτητη, οι προσδοκίες όμως οφείλουν να είναι μετρημένες και προσγειωμένες. Καλύτερα να διαψευστούν προς το καλύτερο, παρά προς το χειρότερο!

Για να το πούμε απλά, λαϊκά αλλά και α λα Ερντογάν: Ας είμαστε αισιόδοξοι, ας έχουμε μεγάλες ελπίδες για το μέλλον κι ας βλέπουμε όλα τα ποτήρια των Ελληνοτουρκικών σχέσεων μισογεμάτα! Όμως το καλάθι μας που κρατάμε για να υποδεχθούμε τα όποια αποτελέσματα, ας είναι μικρό!

Κρατώντας τον πήχη χαμηλά και δουλεύοντας πολύ, σταθερά και επίμονα για τον στόχο, δεν έχασε ποτέ κανείς!

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr