Μετά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, διαχρονικά η Τουρκία προσπαθούσε πάντα να έχει καλές σχέσεις τόσο με το Δυτικό όσο και με το Ανατολικό μπλοκ. Με εξαίρεση πολύ μικρές χρονικές περιόδους όπου, για συγκεκριμένους λόγους που αφορούσαν συνήθως πρόσωπα, όταν έπαιρνε ξεκάθαρες θέσεις σε κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα. 

Τελευταίο παράδειγμα ο πόλεμος Πούτιν στην Ουκρανία, όπου όλοι οι πληττόμενοι από τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις ολιγάρχες, κινούνται μέσω Τουρκίας και ουσιαστικά παραμένουν ανέγγιχτοι, λόγω της ανοχής Ερντογάν. Ενώ ταυτόχρονα εφοδιάζει την Ουκρανία με drones και πυρομαχικά!

Υπό αυτές τις συνθήκες και με δεδομένη την ιστορική εμπειρία λοιπόν, η ξεκάθαρη στάση ενάντια στο Ισραήλ και η τόσο ανοιχτή στήριξη στους τρομοκράτες της Χαμάς, ξάφνιασε πολλούς και δυσάρεστα. Ειδικά όσους έχουν αντίληψη όσων συμβαίνουν στην γείτονα και γνωρίζουν την κατάσταση με το PKK, τον χαρακτηρισμό του ως τρομοκρατική οργάνωση και όλα τα τερτίπια του "κουμπάρου Ταγίπ" για να καταφέρει να το απομονώσει.

Στην πραγματικότητα όμως, κανείς δεν θα έπρεπε να αιφνιδιαστεί. Διότι ο Τούρκος πρόεδρος, δεν είχε επιλογή. Είναι τέτοια η στήριξη της τουρκικής κοινωνίας στους χασάπηδες της Χαμάς, με αντίστοιχα μεγάλη εχθρότητα απέναντι στο Ισραήλ, που κανένας Τούρκος πολιτικός στα συγκαλά του, δεν θα τολμούσε να πάρει φιλοϊσραηλινή θέση ή έστω, να αναφέρει τα δίκαια του Ισραήλ. Ακόμη και ο παντοδύναμος Ερντογάν…

Το ζητούμενο βέβαια είναι αν και κατά πόσον εννοεί όσα λέει και με ποιον τρόπο σκοπεύει να τα μετατρέψει σε πράξεις. Εάν σκοπεύει να τα μετατρέψει…

Η λογική πάντως λέει ότι θα συνεχίσει να συμπαραστέκεται στους τρομοκράτες και θα αναπτύξει ακόμη περισσότερο της τουρκικές σχέσεις με Ιράν και Κατάρ, αλλά μόνο μέχρι του σημείου που αυτό δε θα ενοχλεί ουσιαστικά την Δύση. Διότι γνωρίζει πολύ καλά πως η κατάσταση της χώρας του μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 είναι εξαιρετικά λεπτή και εύθραυστη. 

Η οικονομία χρειάζεται απαραίτητα αφενός τις μεγάλες ευρωπαϊκές επενδύσεις και αφετέρου τα διεθνή ομολογιακά δάνεια που μόνο τα μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα της Δύσης, μπορούν να οργανώσουν με επιτυχία.

Οι σύμμαχοί της Τουρκίας από την απέναντι πλευρά, έχουν σημαντικά περιορισμένες δυνατότητες. Ειδικά όταν κάποιος συνυπολογίσει την καταρρακωμένη ρωσική οικονομία και την απροθυμία της Κίνας, είτε να δανειοδοτήσει με ευνοϊκούς όρους, είτε να δυσαρεστήσει το καλύτερο και μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο-πελάτη, τη Δύση. Επομένως, είναι προφανές που βρίσκεται το συμφέρον της Τουρκίας στη δεδομένη στιγμή.

Είναι δε εξαιρετικά πιθανό, εάν δεν υπήρχε η μακρόχρονη συνεργασία με τη Χαμάς και η ευρύτατη διάδοση των φιλοπαλαιστινιακών αισθημάτων στον λαό, να τηρούσε εξαρχής διαφορετική στάση. Τώρα όμως πρόκειται για πολιτικό αδύνατο. Ένα γεγονός που γνωρίζουν καλά οι ηγέτες της Δύσης. Οι οποίοι, το τελευταίο που επιθυμούν, είναι να δουν μία πολιτική αλλαγή στην Τουρκία, κάτι που θα προσθέσει έναν ακόμη αστάθμητο παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή. Και μόνο που το σκέφτονται, ανησυχούν.

Που πα’ να πει ότι και αυτοί δεν θα δείξουν ιδιαίτερα έντονα την δυσαρέσκειά τους, όσο οι κορώνες Ερντογάν παραμένουν μακριά από ζωτικά αμερικανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα. Βέβαια αν συνεχίσει να επιτίθεται κατά του Ισραήλ απειλώντας το όπως έπραξε χθες, αυτή στάση θ’ αλλάξει και η Τουρκία θα μπλέξει άσχημα.

Όμως είναι πολύ νωρίς για να υπολογίσει έστω κάποιος την πιθανότητα και άρα τα πράγματα θα ακολουθήσουν την πεπατημένη των τελευταίων εβδομάδων. Κάτι που ευνοεί εξαιρετικά την Ελλάδα, που οφείλει να συνεχίσει τις επαφές και την προσπάθεια για σύσφιξη των σχέσεων. Τουλάχιστον για όσο καιρό, ο Ερντογάν δεν θα θυμώνει πραγματικά την Δύση και θα συνεχίζει την ήπια στάση απέναντι στην Ελλάδα, δηλαδή εξακολουθήσουμε να μην έχουμε παραβιάσεις εναερίου χώρου και χωρικών υδάτων, προσπάθειες ερευνών σε ελληνική υφαλοκρηπίδα κ.ο.κ. 

Με δυο λόγια, όσο η Τουρκία παραμένει "ένα καλό παιδί που κάνει κατά καιρούς μικροαταξίες", όλα καλά για την Ελλάδα. Αυτοί θα κάνουν την δουλειά τους και εμείς την δική μας. Με τα μάτια ορθάνοιχτα, φυσικά! Πάντα!

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr