Εδώ και αρκετά χρόνια η Ευρώπη δέχεται κατά περιόδους, πολύ μεγάλες μεταναστευτικές ροές. Κυρίως από χώρες του μουσουλμανικού κόσμου αλλά και από ορισμένες από τις φτωχότερες ή με τα αγριότερα καθεστώτα φυλετικής βίας στην Αφρική. Είτε λόγω πολέμων (Συρία, ζώνη Σαχέλ κ.λπ.), είτε απλά λόγω αδυναμίας αξιοπρεπούς διαβίωσης στις πατρίδες τους.

Όπως είναι φυσιολογικό λόγω της γεωγραφικής κατανομής, το συντριπτικά μεγαλύτερο βάρος αυτών των ροών, δέχθηκαν και εξακολουθούν να δέχονται η Τουρκία και η Νότια Ευρώπη. 

Η πρώτη εκμεταλλεύτηκε το κύμα προσφύγων από την αιματοκυλισμένη Βόρεια Συρία για να κερδίσει τεράστια ποσά και να εκβιάσει καταστάσεις απέναντι στην ΕΕ. Η οποία με τη σειρά της, θεωρώντας ως απάνθρωπη και αντίθετη στο διεθνές δίκαιο την απαγόρευση εισόδου στα εδάφη της, αρχικά δέχθηκε τεράστιους αριθμούς από το πρώτο κύμα και κατόπιν όχι μόνο ενέδωσε στους τουρκικούς εκβιασμούς αλλά και υπερθεμάτισε παρέχοντας πόρους σχεδόν ανεξέλεγκτα. Πόρους οι οποίοι, αντί να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της διαβίωσης των προσφύγων και λαθρομεταναστών, κατέληξαν είτε στις τσέπες επιτηδείων, είτε σε σκοπούς άκρως αντίθετους της ανθρωπιστικής βοήθειας (π.χ. αγορά όπλων για το ISIS, μέσω τουρκικών κρατικών κονδυλίων).

Αυτή η πολιτική ήταν, πριν και πρώτα απ’ όλα, η πρώτη αντίδραση της Ευρώπης στη συνειδητοποίηση του λάθους της πρακτικά ελεύθερης εισόδου στην περιοχή Σένγκεν, όποιου το επιθυμούσε, πληρούσε ή όχι τα ελάχιστα προαπαιτούμενα. Μια αντίδραση πανικού, όταν έγινε αντιληπτό ότι π.χ. στην Γερμανία το 1 εκατ. πρόσφυγες/μετανάστες μπορεί να εθεωρείτο ως ένας πολύ μεγάλος αριθμός αλλά στην πράξη δεν αποτελούσε παρά σταγόνα στον ωκεανό των τεράστιων αλλεπάλληλων κυμάτων προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, που ήταν αναπόφευκτο να ακολουθήσουν. 

Δυστυχώς, το λάθος ακολουθήθηκε από μια σειρά άλλων. Με αποτέλεσμα, εδώ και αρκετά χρόνια, να έχουμε φτάσει στη  σημερινή κατάσταση, που δεν προοιωνίζει τίποτε καλό αλλά δεν δίνει ιδιαίτερες ελπίδες για ουσιαστική βελτίωσή της. Την ώρα που πόλεμοι όπως αυτός του Ισραήλ με τη Χαμάς αυξάνουν τρομακτικά τους όγκους των πιθανών προς μετακίνηση πληθυσμών.

Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως το ζήτημα αντιμετωπίζεται από τη λάθος μεριά, με τη λάθος οπτική. Τόσο παλιότερα, όσο και σήμερα έχει αποδειχτεί πως δεν μπορείς να σταματήσεις κάποιον που λιμοκτονεί και ψάχνει τρόπο να εισέλθει στη Γη της Επαγγελίας. Πολύ δε περισσότερο όταν συζητούμε για μία περιοχή που γιγαντώθηκε και έγινε ο μεγαλύτερος  οικονομικός παίκτης παγκόσμια, χάρη στη μετανάστευση. Τόσο λαθραία, όσο και νόμιμη. Ενώ η λογική της επίλυσης του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος της ΕΕ μέσω της μετανάστευσης μεγάλων μουσουλμανικών πληθυσμών, δείχνει μόνο μερική αντίληψη της ουσίας του προβλήματος και έλλειψη κατανόησής του. 

Η μετανάστευση που γιγάντωσε τη Μεγάλη Βρετανία, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, έγινε σε άλλες εποχές και υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες και όρους. Το να προσπαθούμε να τα αναπαράγουμε τόσες δεκαετίες μετά, δεν έχει κανένα νόημα. Οι καιροί μας έχουν ξεπεράσει. Νερό και λάδι σήμερα, δεν αναμειγνύονται. Ένα καλό ταρακούνημα θα δώσει ένα ανεκτό... γαλάκτωμα εάν γίνει σωστά, αλλά μέχρι εκεί. Μόλις τα πράγματα να ξαναπάρουν την κανονική τους ροή το λάδι θα έρθει στην πάνω μεριά του μείγματος και το νερό θα μείνει στην κάτω. Φυσιολογικά πράγματα...

Αυτό που χρειάζεται να γίνει σήμερα είναι η θεσμοθέτηση ορισμένων κανόνων που να εξασφαλίζουν την ενσωμάτωση στον ευρωπαϊκό τόπο σκέψης και ζωής όποιων επιθυμούν να ζήσουν στην Ευρώπη, χωρίς να επιτρέπεται ταυτόχρονα η προσπάθεια προσηλυτισμού των Ευρωπαίων σε ένα τρόπο ζωής και σκέψης που ναι μεν υπάρχει εκατοντάδες χρόνια, αλλά αποδεδειγμένα είναι καταστροφικά οπισθοδρομικός.

Αυτό έρχεται εμφανώς με τους ισχύοντες κανόνες, τόσο της ΕΕ όσο και του ΟΗΕ, όμως οι κανόνες υπάρχουν για να αλλάζουν και να βελτιώνονται όταν δεν αποδίδουν ή/και δεν λειτουργούν. Μία πραγματικότητα που είναι αδιαμφισβήτητη σήμερα και που επιβεβαιώνεται καθημερινά από την ίδια τη ζωή.

Καλό όμως είναι να θυμόμαστε ταυτόχρονα πως οι μεγάλες αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν από τη μία στιγμή στην άλλη και ότι η μετάβαση από το ένα άκρο μιας κατάστασης στο άλλο, δεν ωφέλησε ποτέ, κανέναν.

Η Ευρώπη δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει ποτέ Αφγανιστάν, αλλά ούτε... Ορμπανιστάν! 

Γιατί; Μα διότι θέλουμε να διατηρήσουμε το δικαίωμα να λέμε αυτά και όποια άλλα μας κατεβαίνουν στο κεφάλι, φυσικά! Διαφορετικά, μαζί με το κλείσιμο των συνόρων αλλά Ουγγαρία, ας χρησιμοποιήσουμε τα τελευταία ευρωπαϊκά κονδύλια για ν’ αγοράσουμε... γύψο! ΠΟΛΥ γύψο! Είναι βέβαιό ότι θα χρειαστεί όλος...

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr