Προσαρμοστείτε πριν είναι αργά!

Η επέλαση της πανδημίας από τα τέλη του 2019, προκάλεσε "έκρηξη" των μεγεθών του ηλεκτρονικού εμπορίου. Γεγονός απόλυτα λογικό. Και προβλέψιμο!

Θα περίμενε λοιπόν κάποιος, μετά την πάροδο του σοκ των πρώτων εβδομάδων, οι επιχειρήσεις που είχαν τη δυνατότητα (λόγω προϊόντων και υπηρεσιών ή λόγω απαιτούμενης επένδυσης κ.ο.κ.) να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα. Να διερευνήσουν τις αγορές του εξωτερικού, τις απαιτούμενες υποδομές, τις πιθανές λύσεις κ.ο.κ. Και με βάση τ’ αποτελέσματα αυτών των ερευνών, να βρουν τις καταλληλότερες ανά περίπτωση, λύσεις.

Δυστυχώς, όπως σε τόσα άλλα κρίσιμα ζητήματα στη χώρα όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα, η αναμονή θα ήταν μάταιη. Αντί για τεκμηριωμένες, επιστημονικά στέρεες διεξόδους, επικράτησε και στον συγκεκριμένο επιχειρηματικό τομέα η τσαπατσουλιά, η άρπα-κόλλα και το "όποιος πρόλαβε τον κύριο είδε"!

Sites φτιαγμένα μέσα σε ώρες, αν όχι λεπτά, "ανεβασμένα" σε servers με... μειωμένη αξιοπιστία (για να το θέσω ευγενικά), δυσλειτουργικά και πολλές φορές ύποπτα, "πλημμύρησαν" το λεγόμενο "Ελληνικό Internet". Εξακολουθούν δε να υφίστανται ακόμη και σήμερα, χωρίς να παρατηρείται η παραμικρή αλλαγή...

Σαφώς υφίσταται η μεγάλη πλειοψηφία των ήδη εδραιωμένων στην πραγματική αγορά επιχειρήσεων, η οποία διατηρεί αξιοπρεπή παρουσία. Μια παρουσία που σε αρκετές περιπτώσεις, παρουσιάζεται προετοιμασμένη άψογα και έχοντας καταβάλλει όλες τις δυνατές προσπάθειες για να είναι ευπρόσωπη και αποτελεσματική. Αλλά ακόμη και σε αυτήν την κατηγορία όμως, υπάρχουν πάρα πολλοί συμμετέχοντες οι οποίοι αντιμετώπισαν τις ευνοϊκές εξελίξεις, ερασιτεχνικά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα του βαθμού ελαφρότητας και της έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού στην αντιμετώπιση της κατάστασης από την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα, αποτελεί το γεγονός ότι πάρα πολλά sites ανεξαρτήτως κατηγορίας, δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε χρήστες που βρίσκονται εκτός Ελλάδος ή χρησιμοποιούν διευθύνσεις ΙΡ που έχουν καταχωρηθεί από το εξωτερικό (π.χ. εργαζόμενοι σε γραφεία πολυεθνικών στην Ελλάδα). Δηλαδή, εάν π.χ. ταξιδεύω στο εξωτερικό και θέλω να παραγγείλω ένα προϊόν από ένα εξ αυτών, ώστε να το παραλάβω όταν επιστρέψω στην χώρα ή θέλω να παραδοθεί σε κάποιον δικό μου εν τη απουσία μου, δεν μπορώ. Με απλά Ελληνικά, προσωπικά δεν μπορώ να καλύψω την ανάγκη μου στην τιμή ή/και τον τρόπο που επιθυμώ, ενώ οι έμποροι χάνουν (πιθανότατα σημαντικό) κύκλο εργασιών. Για να μην αναφερθούμε στις περιπτώσεις π.χ. ομογενών που θέλουν ένα ελληνικό προϊόν και δεν τους ενδιαφέρουν τα κόστη αποστολής προκειμένου να το αποκτήσουν! 

Επιπλέον, η όλη κατάσταση είναι εντελώς άναρχη. Π.χ. ανάλογα το e-shop, δίνεται πρόσβαση από κάποιες χώρες της ΕΕ, ενώ από κάποιες άλλες "κόβεται". Ταυτόχρονα,  μπορεί να υπάρχει πλήρης πρόσβαση από κάποιες περιοχές εκτός της Ένωσης! Ή να μην δίνεται πρόσβαση σε χώρες ΕΕ και να δίδεται σε τρίτες κ.ο.κ. Χάος κανονικό! Πλήρες μπάχαλο!

Φυσικά, μπορεί να υπάρχουν σημαντικοί λόγοι που δεν επιτρέπεται η πρόσβαση (π.χ. δικαιώματα πώλησης κάποιων προϊόντων, πνευματικά δικαιώματα βιβλίων ή software κ.ο.κ.). Μόνο που ο τρόπος για την ικανοποίηση αυτών των λόγων, δεν μπορεί να είναι η πλήρης αποστέρηση πρόσβασης. Δεν ζούμε στο 1990!

Η απάντηση έχει βρεθεί εδώ και περισσότερο από 2 δεκαετίες από την πρωτοπόρο τότε και σήμερα κολοσσό του online εμπορίου, την απαράμιλλη Amazon. Ο καθένας μπορεί να δει όλα τα υπάρχοντα προϊόντα αλλά η αποδέσμευση ή όχι των τελικών επιλογών του πελάτη, γίνεται κατά την παραγγελία και αφού καταχωρηθεί η διεύθυνση παράδοσης. Τόσο απλό είναι!

Προφανώς όμως, κάποιοι δεν ασχολήθηκαν ούτε στον ελάχιστο απαιτητό χρόνο για την διερεύνηση της αγοράς, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών με τον δέοντα σεβασμό προς την προτίμησή τους. Όπως δυστυχώς γίνεται τόσες φορές και στην "πραγματική" αγορά, με τα κανονικά καταστήματα! 

Σε πολλούς όλα αυτά ίσως φαίνονται υπερβολικά και χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο. Εξάλλου, ακόμη και σήμερα, οι online αγορές δεν αποτελούν παρά μικρό μέρος του συνόλου των πωλήσεων που πραγματοποιούν οι ελληνικές επιχειρήσεις. Συγκριτικά πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που ήταν πριν 3 χρόνια μεν, αλλά ακόμη μικρό δε. Το θέμα είναι πως αυτή η πραγματικότητα αλλάζει ραγδαία και με ταχύτατους ρυθμούς. Οι εκτιμήσεις θέλουν τις ηλεκτρονικές πωλήσεις να κατακτούν την μερίδα του λέοντος, πολύ σύντομα. Ίσως και πριν το 2025! 

Εάν δεν γίνει άμεσα αντιληπτή η τεράστια ανάγκη του ελληνικού online λιανεμπορίου (και όχι μόνο) για προσαρμογή στα διεθνή standards και πρακτικές, θα χαθεί για την Ελλάδα, ένα ακόμη τραίνο. Το οποίο τραίνο, έχει μία μεγάλη διαφορά απ’ όλα τα προηγούμενα που πέρασαν και χάθηκαν: πιθανότατα θα είναι το τελευταίο που θα δούμε από τα μέρη μας, για πάρα πολύ καιρό…

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr