Μέσα πάμε καλά, αλλά...

Οι ανακοινώσεις των προσωρινών στοιχείων του ΑΕΠ, τη Δευτέρα από την ΕΛΣΤΑΤ, αποτέλεσαν μία αρκετά ευχάριστη έκπληξη, για όσους εξακολουθούν να ενδιαφέρονται στενά για τα δημοσιονομικά μεγέθη.

Έντονα ανοδικές τάσεις ανάκαμψης από τα τάρταρα των δεινών της πανδημίας, σε συνδυασμό με εξαιρετικές επιμέρους επιδόσεις οι οποίες, κατά το μάλλον ή ήττον, δημιουργούν μια δικαιολογημένη αισιοδοξία.

Ετήσιος ρυθμός τριμήνου ΥοΥ (Year on Year) 13,4% και 2,7% QoQ (Quarter on Quarter), με εκρηκτική ώθηση από τις επενδύσεις (+18,1% ΥοΥ!), τις εξαγωγές (τόσο υπηρεσιών, όσο και αγαθών, + 84,6% και 9,2% ΥοΥ αντίστοιχα - πραγματική έκπληξη), τις εισαγωγές (τι περίεργο;) +21,7% ΥοΥ και (φυσικά, για την Ελλάδα μιλάμε) την κατανάλωση με +7,3% ΥοΥ! Τρομερές επιδόσεις μεγεθών που φέρνουν τον ετήσιο ρυθμό του 2021 για τα τρία πρώτα τρίμηνα στο εξωφρενικό (sic) 9,2%! Γεγονός το οποίο σημαίνει ότι θα πρέπει να συμβούν πράγματα και θαύματα στο τρέχον τρίμηνο, για να δούμε την τελική αναπτυξιακή επίδοση της οικονομίας, να πέφτει κάτω από το 8%. 

Υπενθυμίζω ότι ο προϋπολογισμός 2022 στηρίζεται σε ανάπτυξη της τάξης του 6%! Και αυτή αναθεωρημένη επί το καλύτερο, από το 5,5%...

Οι παραπάνω ανακοινώσεις συνοδεύτηκαν και από μία ακόμη καλή είδηση, την απόφαση του Eurogroup να εγκρίνει τόσο την επιστροφή μιας ακόμη δόσης των κερδών του Ευρωσυστήματος από τα ομόλογα SMP & ANFA, όσο  και την πρόωρη αποπληρωμή των υπολοίπων δανείων προς το ΔΝΤ (περί τα €1,8 δισ.)  και του 10% των διακρατικών του Α’ Μνημονίου (περί τα €5,2 δισ). Μια έγκριση που αυξάνει ακόμη περισσότερο τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Ένα χρέος το οποίο, αφενός είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη ως ποσοστό του ΑΕΠ και, όπως και να το δει κανείς, δεν είναι το πλέον θετικό μέγεθος της ελληνικής οικονομίας. 

Γενικότερα μιλώντας, η εικόνα που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία, μπορεί να χαρακτηριστεί από θετική έως εξαιρετική. Το μοναδικό πρόβλημα που εμφανίζεται σε ένα έμπειρο μάτι, είναι η αισιοδοξία του οικονομικού επιτελείου. Όπου βρεθούν οι αρμόδιοι υπουργοί, εκφράζουν μια αισιοδοξία η οποία βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τις θετικές αλλά συγκρατημένες εκτιμήσεις που τοποθετούν στο χαρτί όταν π.χ. καταρτίζουν τον προϋπολογισμό. Αυτή η δισυπόστατη στάση τους, θυμίζει το περιβόητο "η οικονομία είναι ψυχολογία" κάποιων προκατόχων τους, το οποίο όλοι γνωρίζουμε που ακριβώς κατέληξε...

Πέρα όμως από το φαίνεσθαι και την ορθότητα ή μη της επικοινωνιακής τακτικής, υπάρχει και ένας δεύτερος λόγος ανησυχίας, ο πληθωρισμός.  Λόγος σοβαρός, απτός και πραγματικός τον οποίο όμως, τόσο το οικονομικό επιτελείο, όσο και οι συνάδελφοί τους στην Ευρώπη, θεωρούν… "παροδικό φαινόμενο"! Μία άποψη που κάλλιστα θα μπορούσε να αποδειχθεί σωστή αλλά, προς ώρας τουλάχιστον, απέχει παρασάγγας από το να μπορεί να θεωρηθεί βεβαιότητα. Ενώ και τα όσα έχουν συμβεί από το καλοκαίρι, όταν έγινε ουσιαστικά αισθητή η πιθανότητα σοβαρών πληθωριστικών πιέσεων, δεν συνάδουν με την "παροδικότητα" του φαινομένου που ευαγγελίζονται οι πολιτικοί και πολλά από τα αρμόδια Ευρωπαϊκά όργανα…

Στην Ελλάδα, λόγω της (λίγο έως πολύ) ορθής οικονομικής πολιτικής που ακολουθήθηκε κατά την πανδημία αλλά και του αποπληθωρισμού που επικρατούσε μέχρι πρόσφατα, τα πράγματα μοιάζουν κάπως καλύτερα. Όμως ποσοστό πληθωρισμού 3,4%, που είχαμε τον Οκτώβριο, κάθε άλλο παρά καθησυχαστικό μπορεί να είναι. Εάν η ανακοίνωση για τον Νοέμβριο (την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου) ξεφύγει από αυτά τα επίπεδα και φτάσει ή ξεπεράσει τα επίπεδα του 4%, θα υπάρχει ανάγκη να ληφθούν επιπλέον μέτρα για τον πληθωρισμό.

Μέτρα τα οποία δεν μπορούν να είναι προς την προσφιλή κατεύθυνση των πολιτικών για "ενίσχυση των εισοδημάτων". Απλούστατα διότι θα μεγεθύνουν το πρόβλημα αντί να το περιορίσουν. Που πα’ να πει ότι θα πρέπει να προβούν σε μειώσεις εμμέσων φόρων, οι οποίες με την σειρά τους θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε (σοβαρή ή μη, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες) μείωση εσόδων. Σοβαρή μείωση εσόδων, σημαίνει περικοπές στις δαπάνες. Και περικοπές στις δαπάνες, σημαίνουν μειωμένη ανάπτυξη.

Καταλαβαινόμαστε, νομίζω...

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr