Η περίπτωση Λιγνάδη δίνει τη δυνατότητα να δούμε ακόμη μια φορά ένα μέρος από τα απαράδεκτα του ελληνικού δημοσίου, απ' όπου πρέπει να ξεκινήσει η πραγματική μεταρρύθμισή του.

Με τις πρώτες καταγγελίες κατά του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, ξέσπασε μεγάλος σάλος για τον τρόπο με τον οποίο αυτός επελέγη και τοποθετήθηκε στην θέση. Ως συνήθως, ακούστηκαν πολλά και διάφορα. Τα περισσότερα ανεφάρμοστα και όλα αβάσιμα.

Ξεκινώντας από την πρόταση περί εκλογής από τα 4/5 της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, μέχρι την απαίτηση για "εξονυχιστικό vetting" (vetting=διαδικασία διερεύνησης καταλληλότητας υποψηφίου για θέση ευθύνης), ό,τι έχει ακουστεί βρίσκεται εντελώς εκτός υλοποιήσιμης πραγματικότητας.

Τρανταχτό παράδειγμα η πρόταση για επιλογή από τη Διάσκεψη των Προέδρων. Πρόκειται για μια διαδικασία που έχει αποδειχθεί πλήρως αναποτελεσματική, σε όλες τις περιπτώσεις. Οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες με τη βοήθεια της γραφειοκρατίας, προκαλούν τεράστιες καθυστερήσεις. Θυμηθείτε μόνο πόσα χρόνια παρέμενε ακέφαλο μέχρι πρόσφατα το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο! Απλά επειδή τα κόμματα δεν μπορούσαν να βρουν κοινή συνισταμένη... Παντελώς ουτοπική πρόταση!

Παρόμοια, υπό το παρόν νομικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει μόνο τυπικά κριτήρια (πτυχίο ΑΕΙ, λευκό ποινικό μητρώο κ.λπ.), δεν μπορεί να εφαρμοσθεί ουσιαστικό vetting. Πρόκειται για φανφαρονισμούς. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει υποψήφιο, εφόσον διαθέτει τα τυπικά προσόντα που προβλέπονται σήμερα. 

Χρειάζεται απαραίτητα να θεσμοθετηθούν συγκεκριμένα, απολύτως μετρήσιμα, επιστημονικά κριτήρια. Χωρίς φυσικά να τίθεται θέμα για εξέταση της ιδιωτικής ζωής και της σεξουαλικότητας των υποψηφίων. Κατόπιν ιδανικά, να υπάρξει διαδικασία πρόσληψης ειδικών, ιδιωτών συμβούλων human resources management, οι οποίοι να τα υλοποιήσουν, μέσα από διαφανείς διαδικασίες. Όπως συμβαίνει καθημερινά με χιλιάδες χιλιάδων περιπτώσεις του ιδιωτικού και του δημοσίου (σε κάποιες χώρες) τομέα, σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ικανοί και αποτελεσματικοί managers επιλέγονται συνεχώς! Με επιστημονικές και διαφανείς διαδικασίες! Γιατί όχι και  στην Ελλάδα;

Βέβαια θα πρέπει να ξεκαθαρισθεί ότι η επιλογή ικανών και αποτελεσματικών managers, στο δημόσιο δεν είναι αρκετή, για όλες τις περιπτώσεις. Απαιτούνται πολύ περισσότερα προσόντα και ευρύτερο φάσμα ικανοτήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα της θύελλας Λιγνάδη.

Τεχνοκράτης με γνώση των αναγκών του χώρου, έχει προχωρήσει θέματα και έχει δώσει λύσεις σε προβλήματα που βασάνιζαν τη χώρα και λίμναζαν, επί δεκαετίες. Στόχοι και ζητήματα που οι προκάτοχοι της προσπαθούσαν μάταια να επιλύσουν για χρόνια, βρήκαν διέξοδο και λύσεις μέσα στον ενάμιση χρόνο της θητείας της. Για να επιτευχθεί αυτό το έργο, χρειάστηκαν πολύπλευρες ικανότητες, πολιτικό αισθητήριο και βαθιά γνώση της τεχνικής πραγματικότητας. Δυστυχώς όμως, πουθενά σε αυτόν τον πλανήτη, δεν γίνεται να φτιάξεις ομελέτα χωρίς να σπάσεις αυγά. Έστω και κάποια λίγα...

Προφανώς, όσοι διαχρονικά επωφελούνταν από τη διαιώνιση των προβλημάτων που βρήκαν λύση, δεν τρέφουν τη μεγαλύτερη των συμπαθειών για την κυρία Μενδώνη. Φυσιολογικό και ανθρώπινο επομένως να ζητούν την παραίτηση της. Καθένας με τον πόνο του...

Όμως η αξιωματική αντιπολίτευση, γιατί συμπορεύεται με τους δυσαρεστημένους; Μήπως δεν χάρηκε ιδιαίτερα που χρονίζοντα θέματα του υπουργείου Πολιτισμού, όπως ο εκσυγχρονισμός των μουσείων και το ξεμπλοκάρισμα του project "Ελληνικό", βρήκαν διεξόδους και προχωρούν; Μήπως τοποθετεί το κομματικό όφελος, πάνω από το εθνικό; Εάν ναι, γιατί το πράττει με τέτοιο ποταπό τρόπο; Γιατί δεν κινείται θεσμικά, μέσα στην αίθουσα του Κοινοβουλίου, αλλά προτιμά τις συκοφαντίες του πεζοδρομίου και των hashtags;

Ευτυχώς ο πρωθυπουργός, δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει το λάθος! Σε μια ομάδα που κερδίζει, ένας επιθετικός που σκοράρει σταθερά και με συνέπεια, δεν γίνεται αλλαγή απλά επειδή έκανε μια-δυο πάσες λάθος. Αυτά δεν γίνονται ούτε στις ερασιτεχνικές κατηγορίες. Πόσο μάλλον στις κορυφαίες θέσεις της Super League!

Μην ξεχάσουμε και τα βασικά…

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr