Η υπέρμετρη αισιοδοξία έχει υπερβολικό κόστος

Αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%, των ιδιωτικών επενδύσεων κατά (σχεδόν) 16%, πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,56% και ανάπτυξη 2,8% του ΑΕΠ είναι οι χαρακτηριστικότερες εκτιμήσεις των δημοσιονομικών μεγεθών που περιλαμβάνει το σχέδιο προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. 

Ακόμη περιλαμβάνεται πλήρες το πακέτο αναπτυξιακών/κοινωνικών μέτρων €1,2 δισ., που είχε ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην έκθεση της Θεσσαλονίκης, λίγες εβδομάδες νωρίτερα (μειώσεις φορολογίας και εισφορών,  αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, επίδομα €2.000 για κάθε νέα γέννα κ.λπ.), περικοπές στις οροφές δαπανών των υπουργείων κατά €500 εκατ., μία εκτεταμένη "επισκόπηση" των δαπανών Γενικής Κυβέρνησης η οποία εξοικονομεί περί τα €214 εκατ. κ.ά. 

Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει η all time classic "καταπολέμηση της φοροδιαφυγής". Ευτυχώς, η εγγραφή φτάνει τα φυσιολογικά (και μάλλον επιτεύξιμα) επίπεδα των €642 εκατ...

Εκτός των παραπάνω, υπάρχουν και οι εκτιμήσεις για μείωση της ανεργίας με ταυτόχρονη μείωση τόσο των εισαγωγών (-0,5%), όσο και των εξαγωγών (-0,3%). Μειώσεις οι οποίες είναι απόλυτα λογικές και συνάδουν με το γενικότερο οικονομικό πλαίσιο που επικρατεί τόσο στη χώρα, όσο και στον κόσμο (εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτική αστάθεια στην Αν. Μεσόγειο, πιθανότατη επερχόμενη ύφεση κ.λπ.). 

Στη λογική αυτών των μειώσεων όμως, σταματά η συνέχεια. Εκεί ακριβώς, εμφανίζονται προβλήματα. Π.χ., ενώ σωστά προβλέπονται μειωμένες εξαγωγές εξαιτίας του "εχθρικού" μακροοικονομικού περιβάλλοντος στο εξωτερικό, η ανάπτυξη εκτιμάται στο 2,8%, πάνω ακόμη και από τις αρχικές εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου (2,3%, με αναθεώρηση επί τα χείρω τον Μάιο στο 1,9%)!

Για να το πούμε απλά, αναμένεται σημαντική πτώση στον τουρισμό, τη μεγαλύτερη στον μοναδικό τομέα της οικονομίας που έχει κινηθεί πραγματικά θετικά τα τελευταία χρόνια και αυτόν που αντιπροσωπεύει περί το 20% του ΑΕΠ. 

Αυτή η πτώση, δεν μπορεί ν’ αμφισβητηθεί (ή να καταπολεμηθεί). Προκαλείται από παγκόσμιου βεληνεκούς παράγοντες όπως το Brexit και η πτώχευση της Thomas Cook, και όχι μόνον. Παρ’ όλα αυτά, ο προϋπολογισμός του επομένου έτους στηρίζεται σε μία σημαντικότατη αύξηση του ΑΕΠ. Αύξηση σε ποσοστό το οποίο ξεπερνά κατά πολύ τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Ακόμη και τις πλέον αισιόδοξες και ενώ το μακροοικονομικό περιβάλλον, έχει σαφώς επιδεινωθεί ήδη.

Πώς μπορεί λοιπόν, να επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη, με αξιόλογες πιθανότητες επιτυχίας;

Η νυν κυβέρνηση, από την (ιδιαίτερα μακρά) προεκλογική περίοδο ακόμη, στόχευσε στην επαναφορά της αξιοπιστίας της χώρας. Αποδίδοντας ιδιαίτερη φροντίδα και σημασία στις οικονομικές πολιτικές και επιδόσεις. Τώρα θέτει αυτόν τον στόχο σε εξαιρετικά μεγάλο κίνδυνο, σε πλήρη αντίθεση με τη μέχρι τώρα καλή πορεία,.

Το 2020 είναι η πρώτη χρονιά που η νέα κυβέρνηση θα φέρει την ευθύνη της χώρας, για ολόκληρο δωδεκάμηνο. Οι ξένοι (και όχι μόνο) επενδυτές θα παρακολουθούν στενά και με εξαιρετική προσοχή. Εάν υπάρξουν αισθητές αστοχίες στις προβλέψεις των βασικών μεγεθών του προϋπολογισμού, θα υπάρξουν ιδιαίτερα δυσμενείς και δύσκολα αναστρέψιμες επιπτώσεις. Οι οποίες είναι το τελευταίο που χρειάζεται η χώρα. 

Διότι, ας μην έχει κανείς ψευδαισθήσεις, οι επιπτώσεις αυτές δεν θα είναι τίποτε λιγότερο από τη μαζική αποχώρηση όλων των σοβαρών επενδυτών. Των επενδυτών  που επενδύουν πραγματικά χρήματα και όχι λόγια ή αέρα κοπανιστό. Θα γυρίσουν την πλάτη και δεν θα κοιτάξουν ξανά την Ελλάδα σαν επενδυτικό προορισμό, ποτέ!

Αξίζει το ρίσκο ενός (πρόσκαιρου) ενθουσιασμού, αυτό το απίστευτα μεγάλο κόστος;

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr