Παλιές προκλήσεις, νέα ομάδα!

Χθες στις Βρυξέλλες, παρουσιάστηκαν από την νέα Πρόεδρο κυρία Ursula von der Leyen (Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν), τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που, εκτός απροόπτου, θα κατευθύνουν τις τύχες της Ενωμένης Ευρώπης τα επόμενα πέντε χρόνια. 

Η Χριστιανοδημοκράτισσα πολιτικός, οπαδός του... κοινωνικού φιλελευθερισμού (θεσμοθέτησε μεταξύ άλλων ως υπουργός Οικογένειας στην πατρίδα της, τη δίμηνη "άδεια πατρότητας", μέτρο που χαρακτηρίστηκε από τους κακεντρεχείς "κατ’ οίκον πρακτική στην αλλαγή πάνας"), ανήκει στην κατηγορία των μετριοπαθών πολιτικών που πιστεύουν στον ευρωπαϊκό τρόπο άσκησης πολιτικής, δηλαδή στοχεύουν σε αποτελέσματα μέσα από συνεννόηση και συμβιβασμούς. Το έχει αποδείξει επανειλημμένα. 

Αυτή η συγκεκριμένη θέση της όμως, δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως αδυναμία ή μαλθακότητα. Όταν θεωρεί πως υπάρχει θέμα αρχής, τηρεί αμετακίνητα σκληρή στάση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τοποθέτησή της  απέναντι στον δανεισμό της Ελλάδας από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, όπου ήταν κάθετα και μόνιμα αντίθετη να δοθούν χρήματα χωρίς εμπράγματες εγγυήσεις.

Στην αρχή της κρίσης, οι απαιτήσεις της είχαν απορριφθεί από το δίδυμο Merkel-Schäuble. Δυστυχώς η Βαρουφακειάδα του 2015, τις επανέφερε στο προσκήνιο και δημιούργησε τις προϋποθέσεις ώστε να βρουν εύφορο έδαφος. Με αποτέλεσμα, ως γνωστόν, η Ελλάδα να χρειαστεί να δεσμεύσει το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών της στοιχείων, για να διασωθεί...

Εν πάση περιπτώσει, για τη σύνθεση της Επιτροπής και (κυρίως) την κατανομή των χαρτοφυλακίων η κυρία φον ντερ Λάιεν, δεν είχε τέτοια περιθώρια. Ήταν δεδομένο πως έπρεπε να επιδείξει μεγάλη ευελιξία. Ξεκινώντας από μειονεκτική θέση (ως μη εκλεγμένη από την κάλπη για το αξίωμα) τις διαπραγματεύσεις, αλλά θέλοντας φυσικά να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους, όφειλε να φανεί διαλλακτική αλλά και διπλωματικά επίμονη και πειστική. Και δεν τα πήγε άσχημα. Μάλλον το αντίθετο...

Η νέα Κομισιόν είναι μία ομάδα πολύ ορθολογικά κατανεμημένη και "καλοζυγισμένη". Οι ισορροπίες έχουν τηρηθεί σε όλα τα πιθανά επίπεδα. Πραγματικά, ουσιαστική αδυναμία ή παραχώρηση προς κάποια πλευρά, μοιάζει αδύνατο να εντοπιστεί. Εκπροσωπούνται "ισοβαρώς" όλα τα σοβαρά πολιτικά ρεύματα των Βρυξελλών και του Στρασβούργου, όλες οι τάσεις, ενώ υπάρχει και απόλυτη ισορροπία μεταξύ ανδρών και γυναικών (στα 27 μέλη της Επιτροπής, 13 κυρίες και 14 κύριοι, συμπεριλαμβανομένης της κυρίας von der Leyen)!

Το γεγονός αυτό βέβαια, δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν διάφορα ερωτηματικά και "αγκάθια" σε ορισμένες τοποθετήσεις κάποιων προσώπων. 

Π.χ. ο Ιταλός Επίτροπος Paolo Gentiloni, αριστοκράτης πρώην πρωθυπουργός της τέταρτης σε μέγεθος οικονομίας της Ευρώπης, αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο Οικονομικών. Την ώρα που η Ιταλία χαρακτηρίζεται το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα της Ένωσης και οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησής της με την Επιτροπή για τα μεγέθη και την εκτέλεση των προϋπολογισμών των επομένων ετών, αναμένονται ταραχώδεις τουλάχιστον (για να το πούμε κομψά). Δηλαδή έχουμε έναν πρώην ακροαριστερό, νυν σοσιαλιστή, ν’ αναλαμβάνει να υπερασπίσει την θεσμική ακεραιότητα των ευρωπαϊκών κανόνων, σε πλήρη αντίθεση με την ιδεολογία του και τους συμπατριώτες του...

Όπως είναι ευνόητο, πολλές δεκάδες επί πολλών δεκάδων φρύδια, έχουν σηκωθεί γεμάτα απορία και δυσπιστία σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, για τον συγκεκριμένο ορισμό. Μακάρι αυτές οι ανησυχίες ν’ αποδειχθούν λανθασμένες. Διότι η Ιταλία και το πρόβλημά της, δεν έχουν καμία σχέση ως μεγέθη ούτε με την Ελλάδα, ούτε με την Ιρλανδία, ούτε καν με την Ισπανία. Μιλάμε για ένα οικονομικό και δημοσιονομικό παγόβουνο, ικανό να δημιουργήσει έναν κανονικότατο Ευρωπαϊκό Τιτανικό. Λύσεις υπάρχουν, αλλά σίγουρα σε αυτές δεν ανήκει το (περαιτέρω) ξεχείλωμα των προϋπολογισμών του κράτους...

Άλλο παράδειγμα "ανασηκώματος φρυδιών" αποτελεί ο διορισμός του Ιρλανδού "καβγατζή", "ντηλαδόρου" και γνωστού Remainer Phil Hogan, ως Επίτροπος  Εμπορίου. Θέση από την οποία θα είναι υποχρεωμένος να διαπραγματευτεί με την (όποια) Βρετανική κυβέρνηση για το backstop στα σύνορα Βορείου και Νοτίου Ιρλανδίας, τα καθεστώτα εμπορίου με όλες τις χώρες της ΕΕ κ.ο.κ. Εάν δε ο Boris Johnson (για τον οποίο ο Χόγκαν έχει μιλήσει δημόσια με πολύ βαρείς χαρακτηρισμούς στο παρελθόν και ο BoJo έχει ανταποδώσει τα ίσα) εξακολουθεί να είναι πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τον Νοέμβριο, ουδείς γνωρίζει τι θα συμβεί σε περίπτωση που θα πρέπει να συναντηθούν και να διαπραγματευτούν. Πηγές της στήλης κοντά στην Ιρλανδική κυβέρνηση πάντως, απέφυγαν ν’ αποκλείσουν την περίπτωση φονικού...

Ο Έλληνας Επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς, επίσημος εκπρόσωπος Τύπου στην τρέχουσα Κομισιόν, από 1ης Νοεμβρίου θ’ αναλάβει την θέση ενός από τους οκτώ αντιπρόεδρους της νέας Επιτροπής, με αρμοδιότητα την "Προστασία του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής". Ολίγον ομιχλώδης τίτλος αλλά, όπως επεξηγήθηκε κατά την παρουσίαση εχθές, περιλαμβάνει τον συντονισμό και διαχείριση σημαντικότατων χαρτοφυλακίων. Μετανάστευση, Ασφάλεια, Εκπαίδευση Δεξιοτήτων (και όχι μόνο) θα αποτελούν (τελική) ευθύνη του νέου Αντιπροέδρου. Εξαιρετικά σημαίνων ρόλος, με μεγάλο βάρος και εύρος ευθύνης, που αφορά θέματα τα οποία "καίνε" (και) την Ελλάδα. Βαρύ φορτίο για τον πολύπειρο στους δαιδαλώδεις διαδρόμους των Βρυξελλών κύριο Σχοινά, τιμητικότατη διάκριση για την Ελλάδα που, με αυτή την τοποθέτηση, ανακτά στα κέντρα εξουσίας της Ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, σημαντικότατο μέρος του κύρους της. Κύρος που είχε πληγεί βάναυσα, βαθιά και βλακωδώς από την ιδεοληψία και την ανικανότητα ορισμένων, την τελευταία πενταετία...

Τα επόμενα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρεθεί αντιμέτωπη με φοβερά δύσκολες και κρίσιμες προκλήσεις (τραπεζική ένωση, αλλαγή κανόνων μεταναστευτικού, δημιουργία και λειτουργία Ευρωπαϊκού Στρατού κ.ά.). Η νέα Επιτροπή, σε μια πρώτη ματιά, ανάλυση και εκτίμηση, δείχνει ικανή και έτοιμη ν’ ανταπεξέλθει σε αυτές. Μακάρι η συγκεκριμένη εικόνα, να επαληθευτεί από τα γεγονότα, στο μέλλον.

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr