Η θεωρία του "παλαβού" και η Γάζα

Παρασκευή, 07-Φεβ-2025 00:01

Η θεωρία του "παλαβού" και η Γάζα

Του Κώστα Στούπα

1) Η θεωρία του "παλαβού" και η Γάζα

"Όλος ο κόσμος λάτρεψε την πρότασή μου για τη Γάζα", ανέφερε ο πρόεδρος Τραμπ την επόμενη της ομολογουμένως απρόβλεπτης ιδέας του να καταλάβουν οι ΗΠΑ τη Λωρίδα της Γάζας, να εξορίσουν 1,7 εκατ. Παλαιστίνιους και να την ανοικοδομήσουν σε κάτι σαν το Λας Βέγκας της Μεσογείου.

Εν τω μεταξύ σύμπασα η διεθνής κοινότητα την έχει καταδικάσει και οι ψυχορραγούσες ισλαμιστικές οργανώσεις ανά την υφήλιο αναθάρρησαν γιατί μια εξέλιξη σαν αυτή θα προσέλκυε εκατομμύρια μαχητές ενός Ιερού Πολέμου έναντι της Δύσης.

Μετά την απειλή για κατάληψη της Γροιλανδίας,  της Διώρυγας του Παναμά  και της μετατροπής του Καναδά σε Πολιτεία των ΗΠΑ ο Τραμπ βρήκε τη λύση και για το Μεσανατολικό.

Βέβαια η εξαφάνιση ενός πληθυσμού από μια περιοχή συνιστά έγκλημα και ονομάζεται γενοκτονία ή εθνοκάθαρση, αλλά αυτά μοιάζουν ψιλά γράμματα για τον νυν Πρόεδρο, πλούσιο κληρονόμο και άλλοτε διάσημο πρωταγωνιστή των ριάλιτι σώου της τηλεόρασης.

Ακόμη και όσοι κατά το παρελθόν πραγματοποίησαν εθνοκαθάρσεις, γενοκτονίες και μετακινήσεις πληθυσμών δεν τις προανήγγειλαν από την τηλεόραση. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πολλοί υποπτεύονταν την ύπαρξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης και την τύχη των Εβραίων αλλά η αλήθεια αποκαλύφθηκε όταν ο Χίτλερ έχασε τον πόλεμο.

Οι οπαδοί του Τραμπ υποστηρίζουν πως οι υπερβολές που διατυπώνει ο Πρόεδρος δημόσια για τη Γροιλανδία, τον Καναδά, τον Παναμά και τη Γάζα αποτελούν μέρος μιας ευφυούς διπλωματικής τακτικής.

Πως δηλαδή ο πρόεδρος δεν τα εννοεί, αλλά ποντάρει στον αιφνιδιασμό και τον πανικό που δημιουργούν αυτές οι προτάσεις στους εμπλεκόμενους, οι οποίοι στη συνέχεια κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και υποχωρούν απέναντι σε ηπιότερες αμερικάνικες απαιτήσεις, αποκομίζοντας  την αίσθηση πως έχουν κερδίσει ενώ έχουν χάσει.

Στην άλλη πλευρά, οι αντίπαλοι υποστηρίζουν πως το επίπεδο αντίληψης και κατανόησης των εξελίξεων του Τραμπ είναι αυτό ενός "μπάρμπα" στο καφενείο (από αυτούς που λένε "κάνε μια μέρα πρωθυπουργό") που λέει ό,τι του κατέβει.

Ο βασικός λόγος που ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης λατρεύει τον Τραμπ είναι αυτές οι "μπαρμπαδίστικες" απλοϊκές προσεγγίζεις  σύνθετων διεθνών και εθνικών προβλημάτων.

Ο διάχυτος θολός αντισυστημισμός απέναντι στις οικονομικές, πολιτικές και επιστημονικές ελίτ με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων δίνει την ευκαιρία σε διάφορους γραφικούς να αποκτούν ευρεία αναγνώριση και αποδοχή διαδίδοντας παλαβομάρες, είτε πρόκειται για τα εμβόλια, είτε για τραγικά δυστυχήματα,  είτε για τις χρεοκοπίες, είτε για τους σεισμούς κλπ.

Βέβαια η στρατηγική της "παλαβής" εξωτερικής πολιτικής δεν είναι κάτι που οφείλεται στη συμπωτική αναρρίχηση κάποιου ιδιόρρυθμου στην εξουσία. Στις ΗΠΑ υπάρχει προηγούμενο.

Κατά την περίοδο της προεδρίας Νίξον οι ΗΠΑ έχαναν έδαφος και ερείσματα διεθνώς. Αποκορύφωμα αυτής της κατάστασης ήταν η ήττα στον πόλεμο στο Βιετνάμ. Η Κούβα είχε χαθεί και στην Αφρική, την Ασία και την Νότια Αμερική τα φιλοσοβιετικά καθεστώτα πολλαπλασιάζονταν. Ακόμη και στην ομόδοξη Δυτική Ευρώπη κάποια κομμουνιστικά κόμματα όπως το γαλλικό και το ιταλικό είχαν δυναμώσει και βρίσκονταν στα πρόθυρα της εξουσίας μέσω δημοκρατικών εκλογών.

Η κατάσταση της παρακμής στις δυτικές δημοκρατίες ήταν πολύ χειρότερη από σημερινή.

Στις ΗΠΑ τότε καθώς έβλεπαν τη συνεχή επέκταση της ΕΣΣΔ αποφάσισαν να υιοθετήσουν τη στρατηγική του "παλαβού βασιλιά". Η στρατηγική αυτή στηρίζονταν στη "Madman Theory" (Θεωρία του παλαβού)

Η "Madman Theory" ήταν μια στρατηγική που χρησιμοποίησε ο Πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον κατά τη διάρκεια της θητείας του, με στόχο να κάνει τους ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης να νομίζουν ότι ήταν παράφρων  και επιρρεπής σε απρόβλεπτες κινήσεις. Στόχος αυτής της τακτικής ήταν, μπροστά στο κίνδυνο μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης, να τους αναγκάσει να σταματήσουν τις επεκτατικές κινήσεις στην παγκόσμια σκακιέρα.

Ορισμένες από τις κινήσεις της στρατηγικής ήταν οι εξής:

Στρατιωτική ένταση: Τον Οκτώβριο του 1969, η κυβέρνηση του Νίξον άφησε τη Σοβιετική Ένωση να καταλάβει πως  ο "παράφρων" ήταν παντοδύναμος, όταν ο Αμερικανικός στρατός έλαβε εντολή για πλήρη ετοιμότητα πολέμου. Αυτό ονομάζεται "Joint Chiefs of Staff Readiness Test".

Επιχειρήσεις με B-52: Κατά τη διάρκεια της "Operation Giant Lance", δεκαοκτώ B-52 βομβαρδιστικά αεροσκάφη, εξοπλισμένα με θερμοβαρικές βόμβες, πέταξαν πάνω από τα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης για τρεις συνεχείς ημέρες.

Απειλές με πυρηνικά όπλα: Ο Νίξον έδωσε στον Υπουργό Εξωτερικών Χέιντερ οδηγίες να μεταδώσει στους Βορειοβιετναμέζους ότι οι ΗΠΑ μπορεί να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα.

Η ιδέα πίσω από την "Madman Theory" ήταν να δημιουργήσει αβεβαιότητα και φόβο στους αντιπάλους, προκειμένου να τους κάνει να υποθέσουν ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πράξουν οτιδήποτε για να επιτύχουν τους στόχους τους.

Το ερώτημα που ανακύπτει είναι αν οι υπερβολικές διατυπώσεις Τραμπ αποτελούν στοιχεία κάποιου σχεδίου διαπραγμάτευσης ή απλά ασυνάρτητες προκλήσεις κάποιου πρώην πρωταγωνιστή ριάλιτι που έχει εθιστεί θα προσελκύει το ενδιαφέρον του φιλοθεάμονος κοινού;

Στην περίπτωση της Γάζας βέβαια ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο την επομένη έτρεξε να συμμαζέψει τις δηλώσεις του Προέδρου διαβεβαιώνοντας πως οποιαδήποτε απομάκρυνση των κατοίκων της δεν θα ήταν παρά προσωρινή.

Ο κ. Τραμπ απλά θέλει να "ανοικοδομηθούν κτίρια" προτού "μπορέσει να επιστρέψει ο κόσμος", υποστήριξε.

Από την πλευρά του ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι ο κ. Τραμπ δεν έχει αποφασίσει "για την ώρα" να στείλει τον αμερικανικό στρατό στη Λωρίδα της Γάζας.

Βέβαια μεταξύ άλλων είναι και οι Τούρκοι που πανικοβλήθηκαν από τα σχέδια Τραμπ για τη Γάζα.

"Προχθες ο Χακάν Φιντάν σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αιγύπτιο ομόλογό του στην Άγκυρα δήλωσαν κατηγορηματικά αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια εκδίωξης των Παλαιστινίων από τα πατρογονικά τους εδάφη. Αυτή η έννοια παραβιάζει τόσο το διεθνές δίκαιο όσο και την ανθρώπινη συνείδηση".

Βλέπε: Τουρκικό "όχι" στα σχέδια Τραμπ για τη Γάζα

Βέβαια ο πανικός των Τούρκων στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν αποτελεί λόγο πανηγυρισμών για μας.

Η παρουσία ενός απρόβλεπτου παράφρονα σε μια ισχυρή θέση θα μπορούσε κάποια στιγμή να αιφνιδιάσει και εμάς δυσάρεστα. Το ίδιο εύκολα θα μπορούσε να προτείνει να μετατρέψει την Κρήτη ή τη Θράκη σε αμερικάνικη ή τουρκική κτήση.

2) Αναφορικά με την κρατική στεγαστική πολιτική

Κύριε Στούπα

Αναφορικά με το άρθρο σας της 06 Φεβ για το πρόγραμμα "Σπίτι μου 2" και την εν γένει κρατική στεγαστική πολιτική, θα ήθελα να επισημάνω, ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να ακολουθεί την πεπατημένη όλων των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης που είναι η παροχή κινήτρων κ  (δανειακών) διευκολύνσεων προκειμένου να αυξηθεί η ιδιοκατοίκηση.

Πέρα από την όποια οικονομική λογική ή τους όποιους οικονομικούς υπολογισμούς, η (οποιαδήποτε) κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοήσει τη διαχρονικά σταθερή τάση των ελληνικών νοικοκυριών για απόκτηση ιδιόκτητης στέγης.

Σωστά εξετάζετε το ζήτημα από την πλευρά της προσφοράς ακινήτων, πλην όμως, όπως γνωρίζετε, υπάρχει και η διάσταση της ζήτησης.

Εφόσον η ζήτηση παραμένει αυξημένη, η προσφορά ακόμη και να αυξηθεί δεν πιστεύω ότι θα επιφέρει δραστική μείωση των τιμών.

Στην Ελλάδα διαχρονικά η ζήτηση για αγορά κατοικίας παραμένει υπερβολικά αυξημένη και εντελώς "παράλογη" -ας μου επιτραπεί η φράση- για τις δυνατότητες του μέσου ελληνικού νοικοκυριού και για το επίπεδο του μέσου εισοδήματος.

Έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1990 αυτή η πάγια οικονομική προτίμηση/επιλογή των ελληνικών νοικοκυριών υποστηριζόταν κυρίως με ίδιους πόρους, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας εκείνης η απελευθέρωση των τραπεζικών πιστώσεων εκτόξευσε την αγορά ακινήτων με αποτέλεσμα το 2005 η Ελλάδα να κατέχει το ευρωπαϊκό ρεκόρ ιδιοκατοίκησης στο 86% του πληθυσμού.

Το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε.

Σήμερα το ποσοστό ιδιοκατοίκησης βρίσκεται στο 69%, ακριβώς στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Όπως σε μία οικονομία δεν γίνεται όλοι να είναι πλούσιοι, όλοι να είναι επιχειρηματίες, όλοι να απασχολούνται σε υψηλόμισθες θέσεις εργασίας, έτσι (σε μία οικονομία) δεν γίνεται όλοι να ιδιοκατοικούν.

Προφανώς η κρατική στεγαστική πολιτική θυμίζει το ρητό των "πυρομανών πυροσβεστών" που για πρώτη φορά άκουσα το 2008 όντας 23 ετών.

Κατά την άποψη μου για την ελληνική οικονομία μία ορθή κρατική στεγαστική πολιτική, αφενός μεν θα δίδει κίνητρα για την αύξηση της προσφοράς ακινήτων στην αγορά (τόσο για αγοραπωλησίες, όσο και για μακροχρόνια ενοικίαση), και αφετέρου θα πρέπει να εξετάσει την πρακτική  των λεγόμενων "κοινωνικών κατοικιών", πολιτική η οποία εφαρμόζεται στην Ευρώπη για δεκαετίες και εξασφαλίζει στα μεσαία και κατώτερα εισοδηματικά στρώματα προσιτή ενοικιαζόμενη στέγη.

ΥΓ. Η  (ρητορική ) μου απορία είναι το γιατί η αγορά ακινήτου είναι "η λύση" για ένα νοικοκυριό με καθαρό μηνιαίο εισόδημα 2 χιλ ευρώ, από τη στιγμή κατά την οποία το -πράγματι ακριβό αλλά χωρίς δεσμεύσεις- ενοίκιο, θα αντικατασταθεί από μία ισόποση μηνιαία δόση δανείου (με δεσμεύσεις 20-30 ετών).

Μήπως το πρόβλημα για αυτό το τυπικό ελληνικό νοικοκυριό δεν είναι η έλλειψη ιδιόκτητης στέγης αλλά το χαμηλό εισόδημα που σε τίποτα δεν θυμίζει ανεπτυγμένη χώρα της πάλαι ποτέ "παλαιάς Ευρώπης" (?). Ρητορικό το ερώτημα.

Μήπως εν τελική αναλύσει για μία ακόμη φορά σε αυτήν την χώρα βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο (?). Επίσης ρητορικό το ερώτημα

Σας ευχαριστώ

ΔΜ

kostas.stoupas@capital.gr