Του Κώστα Στούπα

1) Βήματα κλιμάκωσης ενός προαναγγελθέντος πολέμου

Η είδηση πως μια κινέζικη εταιρεία κατάφερε ίδιο αποτέλεσμα με πολύ λιγότερη επεξεργαστική και ηλεκτρική ισχύ, λίγες ώρες μετά τις πομπώδεις αγγελίες του άρτι ορκισθέντα  "Καίσαρα" πως οι ΗΠΑ θα δαπανήσουν πάνω από 500 δισ. δολάρια για να επικρατήσουν στην Τεχνητή Νοημοσύνη, μοιάζει με επιθετική κλιμάκωση σε μια πολεμική πρόκληση.   

Το νέο μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης  R1 της κινέζικης  DeepSeek,  φαίνεται να αποδίδει σε παρόμοιο επίπεδο με αυτά που αναπτύχθηκαν από αμερικάνικες εταιρείες όπως η OpenAI.

Για την ακρίβεια η DeepSeek υποστηρίζει πως  ξόδεψε μόλις 5,6 εκατομμύρια δολάρια για την εκπαίδευση του βασικού  μοντέλου πίσω από το πρόγραμμα της τεχνητής νοημοσύνης της.

Αυτό είναι ένα ελάχιστο κόστος σε σύγκριση με τα εκατοντάδες εκατομμύρια που έχουν δαπανήσει οι αμερικανικές εταιρείες για την ανάπτυξη δικών τους μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε δισεκατομμύρια με την επόμενη γενιά της τεχνολογίας.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο  Marc Andreessen ένας διαχειριστής και επενδυτής της Silicon Valley που είναι και σύμβουλος του  Τραμπ, επαίνεσε το μοντέλο R1 της DeepSeek και το αποκάλεσε "στιγμή του Σπούτνικ" σε μια ανάρτηση  στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X.

Η "Στιγμή Σπούτνικ" αναφέρεται στην κατάσταση την περίοδο του ψυχρού πολέμου όπου η ΕΣΣΔ έθεσε πρώτη τον Οκτώβριο του 1957 σε τροχιά γύρω από τη Γη τον τεχνητό  δορυφόρο που ονομαζόταν "Σπούτνικ".

Στις ΗΠΑ τότε επικράτησε πανικός και στην ΝΑΣΑ προσφέρθηκαν τεράστια κονδύλια προκειμένου οι ΗΠΑ να καταφέρουν να στείλουν πρώτες άνθρωπο στο φεγγάρι. Τον Ιούλιο του 1969 ο Νιλ Άρμστρονγκ ήταν ο πρώτος άνθρωπός που πάτησε τη Σελήνη.

Ήταν η περίοδος που οι ΗΠΑ αιμορραγούσαν στο Βιετνάμ πριν αποχωρήσουν ηττημένες και η κατάκτηση της Σελήνης ήταν μια παρηγοριά για την υπερηφάνεια των δυτικών.

Βέβαια, περίπου 30 χρόνια μετά τη εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου στην ιστορία και 20 περίπου μετά την ήττα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ η ΕΣΣΔ έχανε το πόλεμο στο Αφγανιστάν και κατέρρεε ολοσχερώς.

Τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια είναι πιθανό να υπάρξει πανικός στις ΗΠΑ και τη Δύση αλλά αυτή την φορά δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα για την πεποίθηση πως μακροπρόθεσμα οι δημοκρατίες της Δύσης θα κερδίζουν τον ανταγωνισμό με τις απολυταρχίες της Ασίας  για κυριαρχία.

Το προβάδισμα στην τεχνητή νοημοσύνη ίσως αποδειχτεί καθοριστικό για όποιον το αποκτήσει.

Η DeepSeek εκπαίδευσε το μοντέλο της σε μονάδες επεξεργασίας γραφικών (GPU) της Nvidia και όχι σε κινεζικό υλικό και αυτό είναι μια αδυναμία της. Ο ιδρυτής της είπε στην κυβέρνηση του Πεκίνου ότι οι περιορισμοί των ΗΠΑ στις εξαγωγές τσιπ είναι ήδη ένα ζήτημα, σύμφωνα με την Wall Street Journal.

Την περασμένη εβδομάδα ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ένα σχέδιο ανάπτυξης Τεχνητής Νοημοσύνης από τις εταιρείες Oracle, OpenAI και SoftBank. Η κοινοπραξία, που ονομάζεται Stargate Project, θα δημιουργήσει υποδομή για την τροφοδοσία της επόμενης γενιάς τεχνητής νοημοσύνης, ξεκινώντας από ένα κέντρο δεδομένων στο Τέξας.

Η επένδυση υπολογίζεται πως θα μπορούσε στα επόμενα τέσσερα χρόνια να φτάσει τα 500 δισ. δολάρια. Στο εγχείρημα αυτό που χλευάστηκε από το Ελον Μασκ, η  Nvidia αναφέρθηκε ως πολύτιμος συνεργάτης.

Την ημέρα που γνωστοποιήθηκε το κατόρθωμα της DeepSeek η μετοχή της Nvidia έχασε περίπου 600 δισ. δολάρια ή το περισσότερο από το ένα τέταρτο της αξίας της.

Το πλήγμα από την DeepSeek θα μπορούσε να αποδειχτεί πολλαπλάσιας ισχύος αν εξελιχτεί σε μια θρυαλλίδα που ταρακουνήσει γενικότερα τα αμερικάνικα και δυτικά χρηματιστήρια τα οποία έχουν εδώ και καιρό χαρακτηριστικά "φούσκας". Ένα κραχ των αγορών εκτός της ύφεσης θα μπορούσε να ενεργοποιήσει την κυοφορούμενη κρίση χρέους.

Αν ποτέ συν-πέσουν αυτοί οι οικονομικοί τυφώνες με μια γεωπολιτική κρίση, οι εξελίξεις μεταξύ 1929 έως 1945 θα μοιάζουν με παιδικό πάρτι.

Η κίνηση της DeepSeek που ήρθε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του γιγαντιαίου αμερικανικού εγχειρήματος στην Τ.Ν. δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία αποτελεί ένα ακόμη κρίκο στην προσπάθεια των αναθεωρητικών δυνάμεων να ξηλώσουν την δυτική ισχύ στο πλανήτη.

Οι ΗΠΑ του Τραμπ φαίνεται πως σχεδιάζουν να αντεπιτεθούν όχι με την συμμαχία των δυτικών δημοκρατιών, κυριότερος πυρήνας των οποίων είναι η Ευρώπη, αλλά μην ολοσχερή επιβολή τους σε αυτές.

Η Ευρώπη όμως δεν βρίσκεται στην οικτρή κατάσταση που βρισκόταν μετά το πόλεμο και είναι πιθανό να αντιδράσει. Η  Δύση στην περίπτωση αυτή ίσως βρεθεί πολυδιασπασμένη απέναντι στην Ανατολή.

Στο παρελθόν στη νεότερη ιστορία ο Μέγας Ναπολέων και ο Χίτλερ προσπάθησαν να ενώσουν δια της ωμής επιβολής το δυτικό στρατόπεδο και απέτυχαν.

Η Ευρώπη δεν είναι απούσα από το παιγνίδι του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Η γαλλική Mistral αποτελεί την αιχμή του ευρωπαϊκού δόρατος. Η παρακάτω συνέντευξη των δημιουργών στο Le Point είναι διαφωτιστική.

"Le Point : Και ποιο είναι το επιχειρηματικό σας μοντέλο ;

Για μας η πρόκληση ήταν να ακολουθήσουμε την αντίθετη προσέγγιση με τις εταιρείες όπου εργαζόμασταν στο παρελθόν (Deep Mind, Meta), οι οποίες είχαν επιλέξει να μην δημοσιεύουν ανοιχτά την πρόοδό τους. Αυτό δεν ήταν συνεπές με τις επιστημονικές μας αξίες και ήταν πολύ κακό για την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η πρόκληση μας ήταν να δημιουργήσουμε μια κοινότητα παρέχοντας ανοιχτά μοντέλα. Πολλοί "παίκτες" τα χρησιμοποιούν σήμερα, είτε εταιρείες είτε μεμονωμένοι προγραμματιστές. Αυτή η κοινότητα είναι η μεγάλη δύναμη των μοντέλων Mistral, επειδή δοκιμάζονται, προσαρμόζονται και βελτιώνονται από χιλιάδες προγραμματιστές : αυτή είναι η δύναμη του ανοιχτού κώδικα (open source). Έχουμε παρόμοια προσέγγιση για τη διανομή των επιχειρηματικών μας μοντέλων με τους πελάτες μας : σε αντίθεση με τον ανταγωνισμό, ο οποίος παρέχει αδιαφανή interfaces, οι λύσεις Mistral αναπτύσσονται με διαφάνεια, πράγμα που σημαίνει ότι οι εταιρείες με τις οποίες συνεργαζόμαστε μπορούν να τις οικειοποιηθούν, να τις τροποποιήσουν και να τις αναπτύξουν με τις υποδομές τους – χωρίς να έχουμε πρόσβαση στα δεδομένα τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την κυριαρχία τους (sovereignity) και ευρύτερα στον βαθμό που οι εταιρείες επιθυμούν να ελέγχουν τον κύκλο δεδομένων τους.

Le Point : Δεν είναι ήδη μπλοκαρισμένη η τεχνητή νοημοσύνη από την Big Tech ; Είναι ακόμα ανοιχτή ;

Ο Timothée, ο Guillaume και εγώ (ιδρυτές της Mistral) φύγαμε από αυτές τις εταιρείες ακριβώς επειδή πιστεύουμε ότι το παιχνίδι είναι ανοιχτό. Μάθαμε πολλά στην Meta και στην Google, αλλά αν τις αφήσαμε, ήταν για να προσφέρουμε κάτι διαφορετικό, ανεξάρτητο αλλά και για να δείξουμε ότι μια ομάδα στην Ευρώπη ήταν ικανή να τους ανταγωνιστεί. Η ηττοπάθεια είναι κακός σύμβουλος : χρειάζεστε απλώς μια καλή ομάδα και τα μέσα για να πετύχετε τις φιλοδοξίες σας..." ( απόσπασμα από μετάφραση του Babis George Petrakis στα κοινωνικά δίκτυα).

2) Η Ουσία των Τεμπών

Καλησπέρα Κώστα,

Δεν μου αρέσουν τα λόγια που μπορούν να ερμηνευτούν ως κολακείες, αλλά σήμερα πραγματικά σου αξίζουν συγχαρητήρια. Διότι το να είσαι φάρος λογικής είναι σημαντικό, αλλά το να βγαίνεις κόντρα στο ρεύμα, γνωρίζοντας ότι πολλοί θα σε βρίζουν, για να πεις την αλήθεια είναι αυτό που λείπει περισσότερο από όλα στην κοινωνία μας. Μία κοινωνία που - ωφελιμιστικά - η νοοτροπία είναι να μην τσακωθείς και να μην μπλέξεις. Πιστεύω ότι δεν είναι τυχαίο που πολλοί Έλληνες που έχουν μεγαλώσει, όπως εσύ, έξω έχουν μία υγιέστερη νοοτροπία και συνηθίζουν να λένε τα πράγματα με το όνομά τους, σε αντίθεση με τα μισόλογα και τις "στρογγυλεμένες γωνίες" που συνηθίζουμε εδώ.

Συμφωνώ απόλυτα με όσα έγραψες και συμπληρωματικά θα ήθελα να πω το εξής: Όντας και εμείς οι ίδιοι γονείς, θεωρώ ότι η νούμερο ένα προτεραιότητα, ακόμα και πιο πάνω από το την τιμωρία των υπευθύνων, είναι να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές (όποιες και να είναι αυτές) ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν θα επαναληφθεί ένα τέτοιο δυστύχημα στο μέλλον. Και όχι μόνο στα τραίνα αλλά γενικότερα, για όλες τις μεγάλες (και μικρές) τραγωδίες που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες (μην ξεχνάμε ούτε το ατύχημα στα Τέμπη με το σχολικό, ούτε το Μάτι, ούτε την Μάνδρα, κλπ). Όλα αυτά τα ατυχήματα έχουν έναν κοινό παρονομαστή, τα 4Α: την ανικανότητα - αναξιοκρατία - αδιαφορία - ανοργανωσιά του κράτους.

Πιστεύω ότι δεν υπάρχει κάποιος που θα τολμούσε να βγει δημοσίως και να αρνηθεί ότι αυτό είναι το σημαντικότερο που πρέπει να γίνει. Το γεγονός, όμως, ότι έχουμε ανθρώπους που διαδηλώνουν για την τιμωρία των υπευθύνων αλλά δεν λένε κουβέντα για τα αίτια που οδηγούν στις τραγωδίες αυτές τι μας λέει; Εμένα μου λέει πως είτε είναι άνθρωποι που δεν βλέπουν πέρα από την επιφάνεια ή δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για το θέμα (και απλώς εκφράζουν την αγανάκτηση που ήδη είχαν, όπως αναφέρεις). Ειλικρινά δεν είμαι σίγουρος τι από τα δύο είναι χειρότερο.

Έχουμε γενικά πρόβλημα στην Ελλάδα να εστιάζουμε στο πραγματικό θέμα, και έτσι οι λόγοι της σύγκρουσης των τραίνων παραμερίζονται (εκτός από αυτούς που μπορούν να αποδώσουν οποιαδήποτε ευθύνη στην εκάστοτε κυβέρνηση, που για κάποιους είναι το ζητούμενο) και το θέμα είναι τι εύφλεκτο υλικό (και αν) μετέφερε το τραίνο. Προφανώς - εφόσον υποθέσουμε ότι αυτό έγινε - δεν αποτελεί ορθή πρακτική να βάζεις στον ίδιο συρμό βαγόνια με επιβάτες και καύσιμα, αλλά εάν είχε τρακάρει μία επιβατική αμαξοστοιχία με μία μεταφοράς καυσίμων αυτό θα ήταν ασφαλές; Συνεπώς η σύγκρουση είναι το πρόβλημα, αυτό είναι που έπρεπε να αποφευχθεί.

Κάτι που θα έπρεπε να μας προβληματίζει είναι κατά πόσον η έκρηξη αυτή έπαιξε ρόλο στο ποσοστό θνησιμότητας του ατυχήματος. Εννοώ ότι στους 342 επιβάτες είχαμε 57 θανάτους (πέραν των 85 τραυματιών). Σε μετωπική σύγκρουση δύο τραίνων, χωρίς εκρήξεις και εύφλεκτα υλικά, πόσους λιγότερους θανάτους θα είχαμε; Διότι και από αντίστοιχα ατυχήματα σε άλλες χώρες - χωρίς εκρήξεις - έχουμε δει ότι το ποσοστό θνησιμότητας είναι σημαντικό. Με απλά λόγια: τελικά η ειδοποιός διαφορά ήταν η έκρηξη;

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η έλλειψη μία πειστικής απάντησης για την έκρηξη από την πλευρά της κυβέρνησης ενισχύει όλο αυτό το φαινόμενο, τις θεωρίες, τις συνωμοσιολογίες, την αγανάκτηση, κλπ. Οι Ελληνικές κυβερνήσεις έχουν την έμφυτη ικανότητα να τα κάνουν όλα ακόμα χειρότερα. Όπως και η μη απομάκρυνση (εννοώντας μόνιμη) του αρμοδίου υπουργού.

Κλείνοντας, είμαι σίγουρος ότι δεν έχεις ανάγκη από υποστήριξη αλλά το συγκεκριμένο θέμα είναι τόσο ευαίσθητο θέμα που θεωρώ ότι η υποστήριξη επιβάλλεται. Άλλωστε δεν είναι δίκαιο να σε αφήσουμε να εισπράξεις μόνος σου όλο το κράξιμο...

Φιλικά,

Αλέξανδρος Αγγελής

3) Τέμπη

Είστε εντελώς λάθος κύριε Στούπα, και, λέτε, ότι δεν καταλαβαίνετε ούτε το προφανές και αυτονόητο, όπως ότι:

- ο σταθμάρχης που προκάλεσε την σύγκρουση, δεν πήρε την θέση αξιοκρατικά, αλλά με πίεση από την κυβέρνηση,

- η κυβέρνηση έλεγε ότι διασφαλίζει την ασφάλεια των τρένων και έκρυβε τα τεράστια προβλήματα και την ανικανότητα τού υπουργού της μεταφορών και όλων όσων είχε τοποθετήσει με πολιτικούς μέσον σε ΡΑΣ, ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ,

- η κυβέρνηση όχι μόνο αγνοούσε τις ενημερώσεις των εξειδικευμένων εργαζόμενων στους σιδηροδρόμους, αλλά και τους κατηγορούσε για ψεύτες,

- η κυβέρνηση έλεγε ψέματα ότι η έκρηξη έγινε από τα έλαια σιλικόνης, διότι αυτά σιγοκαίνε και δεν εκρήγνυνται, και το γνωρίζω ως χημικός, αλλά θα έπρεπε να το γνωρίζετε κι εσείς από την χημεία τού γυμνασίου. Αν είχατε γνώσεις όμως δεν θα γινόσασταν δημοσιογράφος (όλοι αγράμματοι), αλλά θα ασκούσατε μια παραγωγική εργασία με προστιθέμενη αξία για την χώρα,

- η έκρηξη δεν μπορεί να έγινε παρά από εκρηκτικά ή εύφλεκτα υλικά, διότι μόνο αυτά έχουν απότομο και τεράστιο πολλαπλασιασμό τού όγκους, ώστε να υπάρχει ωστικό κύμα και έκρηξη.

- τα εύφλεκτα αυτά υλικά θα έπρεπε να είναι δηλωμένα, αλλά δεν ήταν διότι λαθραία, και ο πρωθυπουργός ήθελε να το καλύψει διότι συμμετέχει στο μεγάλο λαθρεμπόριο,

- η κυβέρνηση έκρυψε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία με παράνομα μπαζώματα, παράνομες μεταφορές υλικών, για να μην γίνει διερεύνηση, με άμεση προσπάθεια συγκάλυψης από τον πρωθυπουργό που τον καθιστά ένοχο και άμεσα εμπλεκόμενο,

- η κυβέρνηση διέφθειρε επίορκους δικαστικούς, εμπειρογνώμονες και άλλους γιανα κάνουν ψεύτικες δηλώσεις

Η παραπληροφόρηση που προσπαθήσατε σάς εκθέτει σάς ξευτιλίζει και δεν γίνεται πιστευτή από κανέναν.

Απάντηση: Αγαπητέ, υποστηρίζετε δημόσια πως η έκρηξη οφείλεται σε λαθραία μεταφορά εύφλεκτων υλικών την οποία ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση καλύπτει γιατί μετέχουν σε κύκλωμα λαθρεμπορίας.

Απλά σκέπτομαι πως αν επεδίωκαν να κερδίσουν από το μικρο-λαθρεμπόριο θα ήταν παντελώς  ηλίθιοι, καθώς  ο έλεγχος της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας τους επιτρέπει να κερδίσουν πολλαπλάσια χωρίς να παρανομούν απλά νομιμοποιώντας έναντι αμοιβής την διακίνηση που γίνεται παράνομα.

Αν πίστευα πως πίσω από το λαθρεμπόριο π.χ. των ποτών "μπόμπες" το μέγεθος της αγοράς το οποίο υπολογίζω σε μερικές δεκάδες εκατ. βρισκόταν τόσο υψηλά ιστάμενοι παράγοντες θα δραπέτευα αύριο από τη χώρα. Το γιατί είναι απλό. Το μέγεθος αυτής της αγοράς δεν επιτρέπει "λαδώματα" μεγαλύτερα των μερικών δεκάδων χιλιάδων.

Κάποιος διεφθαρμένος υψηλά ιστάμενος δημόσιος λειτουργός θα ρίσκαρε για μερικές δεκάδες χιλιάδες, θα ήταν επικίνδυνος, πρώτα για τη χώρα και μετά για το ίδιο.

Η σχέση ρίσκου απόδοσης σε αυτό το επίπεδο εξουσίας με τέτοιες δραστηριότητες είναι ασύμφορη και μόνο κάποιος ηλίθιος θα εμπλέκονταν σε μια τέτοια υπόθεση διαφθοράς.

Βέβαια δεν αμφιβάλλω πως υπάρχουν αρκούντως ηλίθιοι και διεφθαρμένοι πολιτικοί. Η περίπτωση του Τσοχατζόπουλου που αγόρασε σπίτι στον ακριβότερο δρόμο μέσω μιας οφσόρ και στη συνέχεια όταν ο νόμος απαγόρευσε στις οφσορ να κατέχουν ακίνητα, το πέρασε στην άμεση κατοχή του είναι ενδεικτική.  Πιστεύω όμως πως αποτελεί εξαίρεση και όχι κανόνα.

Κατά τη γνώμη μου λοιπόν το πλήθος αντιδρά θυμικά και χειραγωγείται όταν πιστεύει τέτοιες διαδόσεις.

Τέλος το αν η δημοσιογραφία είναι παραγωγική ή παρασιτική εργασία το αφήνω ασχολίαστο. Η διακίνηση και διαχείριση των πληροφοριών είναι ζωτικής σημασίας για κάθε οργανισμό. Κάθε οργανισμός οφείλει την ύπαρξη και την ευημερία του στη καλή διαχείριση των πληροφοριών. Η χειραγώγηση και η κακής ποιότητας πληροφορίες δεν οδηγούν σε σωστές αποφάσεις. Οι κακές αποφάσεις οδηγούν στην φτώχεια και την καταστροφή.

Πιστεύω πως ο κόσμος έχει δίκιο που οργίζεται για το τραγικό δυστύχημα αλλά κάποιοι προσπαθούν να χειραγωγήσουν αυτή την οργή και να κερδίσουν.

Μην πιστεύετε θεωρίες συνομωσίας επειδή σαν απλοϊκές είναι ευκολοχώνευτες. Η καλύτερη πληροφορία είναι η σωστή σκέψη... 

4) Τι κυοφορεί το πλήθος των Τεμπών

Με πολύ λίγα λόγια να πω ότι είναι από τα άρθρα που υιοθετώ κάθε λέξη (σχεδόν)!

Είναι φορές που δεν μπορούμε να εκφράσουμε τις σκέψεις μας κ ξαφνικά τις βλέπουμε δομημένες σε έναν άρθρο!!

Εύγε!!!

ΥΓ σας το γράφω τώρα γτ συνήθως ασπάζομαι περίπου τα μισά από όσα γράφετε!

ΓΣ

kostas.stoupas@capital.gr