Ένα εφιαλτικό σενάριο για το ’25
Παρασκευή, 10-Ιαν-2025 00:01
1)Ένα εφιαλτικό σενάριο για το ’25
Το πλέον κοινό χαρακτηριστικό στοιχείο μεταξύ των ΗΠΑ και της Γαλλίας το 2024 είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα που αναμένεται να ξεπεράσει το 6%.
Σε καμιά περίπτωση βέβαια δεν ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ, έλλειμμα που άφησε ο Κώστας Καραμανλής το 2009 όταν χρεοκόπησε τη χώρα, για την οποία τώρα ανησυχεί πως δεν ακολουθεί αρκετά ασυμβίβαστη εθνική πολιτική…
Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας λοιπόν για το 2024 εκτιμάται ότι θα φτάσει το 6,1% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας αναμένεται να φτάσει τα 3,2 τρισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχεί περίπου στο 112% του ΑΕΠ.
Αντίστοιχα το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ για το 2024 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, μέγεθος που αντιστοιχεί περίπου στο 6,3% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ αναμένεται να φτάσει τα 33,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, που αντιστοιχεί περίπου στο 125% του ΑΕΠ.
Υπενθυμίζουμε πως η Ελλάδα ετέθη σε τροχιά χρεοκοπίας όταν το χρέος ξεπέρασε το 120% του ΑΕΠ. Οι αγορές τότε σταμάτησαν να δανείζουν την Ελλάδα και έγιναν όσα βιώσαμε την περασμένη δεκαετία.
Αντιθέτως με το πώς συμπεριφέρθηκαν οι αγορές στην Ελλάδα, τώρα το δολάριο ενισχύεται, επειδή οι αγορές ποντάρουν πως ο Τραμπ, θα εξαφανίσει το έλλειμμα και θα μειώσει το χρέος.
Για τον σκοπό αυτό έχει ορίσει υπεύθυνους τον Ελον Μάσκ και τον Βιβέκ Ραμασουάμι στην ηγεσία του Υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας.
Ο Μασκ μάλιστα έχει υποσχεθεί πως θα μειώσει τις δαπάνες κατά 2 τρισ. δολάρια από τα περίπου 6,5 των δημόσιων δαπανών. Αν όντως επιχειρήσει να μειώσει τις δαπάνες τόσο, η ύφεση που θα ακολουθήσει στην αμερικάνικη οικονομία θα είναι πρωτοφανής.
Η αμερικάνικη οικονομία, όπως οι περισσότερες των ανεπτυγμένων χωρών, οφείλει την ανάπτυξη κατά 70% και πλέον στην κατανάλωση. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής εξασφαλίζεται από τα χρήματα που τυπώνει και μοιράζει το κράτος ως απασχόληση, επιδόματα ή δημόσιες προμήθειες.
Αν περιοριστούν οι δημόσιες δαπάνες από τα 6,5 στα 4,5 τρισ. δολάρια, εκατομμύρια άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους όχι μόνο γιατί θα απολυθούν από το Δημόσιο, αλλά γιατί θα μειώσουν τις δαπάνες τους αυτοί που θα απολυθούν από το Δημόσιο μειώνοντας τη ζήτηση και άρα και τις θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.
Μπορεί η οικονομία των ΗΠΑ να μην χρειαστεί τα 15 χρόνια που χρειάστηκε η Ελλάδα για να προσαρμοστεί σε μια ισορροπία που το Δημόσιο δεν παράγει ελλείμματα αλλά πλεονάσματα, αλλά μερικά χρόνια σίγουρα θα τα χρειαστεί.
Το πλέον πιθανό σενάριο είναι πως ο Τραμπ δεν θα προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις, αλλά θα κάνει πίσω αφήνοντας τα ελλείμματα και το χρέος να τρέχουν. Ο Τραμπ δεν μοιάζει με Τσώρτσιλ που ανέβηκε στην εξουσία υποσχόμενος αίμα και δάκρυα. Ο Τραμπ είναι άλλος ένας περαστικός λαϊκιστής που καβάλησε το κύμα της δυσαρέσκειας.
Στην περίπτωση όμως που τα ελλείμματα και το χρέος δεν τεθούν υπό έλεγχο, ο πληθωρισμός θα αναζωπυρωθεί και το δολάριο θα υποστεί πιέσεις. Το ίδιο και η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ.
Αναθεωρητικές δυνάμεις όπως Κίνα, Ρωσία, Τουρκία κλπ. το έχουν αντιληφθεί αυτό, αγοράζουν χρυσό και εξοπλίζονται σαν αστακοί, προσπαθώντας να διευρύνουν την ισχύ τους.
Μια πιθανή αναζωπύρωση του πληθωρισμού σε διψήφια ποσοστά θα προκαλέσει σοκ στη διεθνή οικονομία και το διεθνές πολιτικό σύστημα και θα πυροδοτήσει μια κρίση χρέους.
Οι κεντρικές τράπεζες θα βρεθούν στο δίλημμα να αυξήσουν τα επιτόκια προκειμένου να ελέγξουν τον πληθωρισμό ή να τα εκμηδενίσουν για να αποφύγουν μια κρίση χρέους. Αμφότερες οι επιλογές θα αποδειχτούν οδυνηρές.
Το 2024 π.χ. οι αμερικάνικες επιχειρήσεις που αθέτησαν πληρωμές είναι οι περισσότερες των τελευταίων ετών.
Οι χρεοκοπίες στην παγκόσμια αγορά μοχλευμένων δανείων, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας βρίσκεται στις ΗΠΑ, αυξήθηκαν στο 7,2% το δωδεκάμηνο που έληξε τον Οκτώβριο, καθώς τα υψηλά επιτόκια άσκησαν ισχυρές πιέσεις στις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, σύμφωνα με έκθεση της Moody's.
"Αυτή η τάση στον ρυθμό των χρεοκοπιών μπορεί να συνεχιστεί και το 2025" ανέφερε στους FT ο Ντέιβιντ Μέκλιν, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην UBS Asset Management.
Η επικαιρότητα ασχολείται με τη Γροιλανδία, τον Παναμά, την Ουκρανία και τη Συρία. Η είδηση που θα μπορούσε να μονοπωλήσει τα πρωτοσέλιδα το ’25 είναι μια διεθνής κρίσης χρέους, μια γενίκευση της πολιτικής κρίσης στη Δύση με την ανάδειξη πλήθους "τραμπιστών" και μια κορύφωση της γεωπολιτικής κρίσης.
Τρεις τυφώνες με διαφορετικά επίκεντρα που θα κατευθύνονται προς το ίδιο σημείο.
2)Συνταξιοδοτικό
Κύριε Στούπα,
Διαβάζω τα άρθρα σας χρόνια και ομολογώ ότι στα περισσότερα, αν όχι σε όλα, συμφωνώ μαζί σας.
Είμαι συνταξιούχος της Εθνικής Τράπεζας που συνταξιοδοτήθηκα το 2013. Η σύνταξή μου περικόπηκε σε ποσοστό 50% περίπου λόγω των μνημονίων, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζω πρόβλημα επιβίωσης.
Δεν διαφωνώ μαζί σας σχετικά με την υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη της χώρας μας και θα δεχόμουνα ευχαρίστως ακόμη μία περικοπή στην σύνταξή μου, εάν η οποιαδήποτε κυβέρνηση χρησιμοποιούσε το ποσό της περικοπής αυτής, στην επιδότηση της γέννησης παιδιών στην χώρα μας.
Π.χ. στην χώρα μας γίνονται 50.000 γάμοι ετησίως. Εάν υποθέσουμε ότι γίνονται 100.000 γάμοι ετησίως και υπήρχε επιδότηση γέννησης νέου παιδιού 500 € τον μήνα, στο τρίτο και τέταρτο παιδί κάθε νέας οικογένειας, σε κάποια χρόνια από σήμερα το συνταξιοδοτικό θα εύρισκε την λύση του, με μία δαπάνη της τάξης των 1.200.000.000 €. Εάν επιδοτούσε και το πέμπτο παιδί, η σχετική δαπάνη θα ανερχόταν στο ποσό των 1.800.000.000 €. Φυσικά μαζί θα επλυόταν και το πρόβλημα του δημογραφικού προβλήματος της χώρας μας.
Κάντε τον υπολογισμό : 100.000 νέες οικογένειες Χ 1.500 € επιδότηση για 3 παιδιά μετά το δεύτερο = 150.000.000 € τον μήνα Χ 12 μήνες = 1.800.000.000 € τον χρόνο.
Το λέω αυτό γιατί πιστεύω ότι ότι εάν η σχέση μεταξύ εργαζομένων και συνταξιούχων, ήταν υπέρ των εργαζομένων σε ποσοστό τριπλάσιο από το σημερινό, η συνταξιοδοτική δαπάνη του κράτους δεν θα ήταν τόσο μεγάλη. Ίσως να ήταν και μηδενική, αφού θα καλυπτόταν μόνο από τις εισφορές των εργαζομένων.
Με εκτίμηση,
Θεόδωρος Τσιμπόγλου
Λογιστής