Χαρείτε τις επιτυχίες μέχρι την επόμενη κρίση
Δευτέρα, 23-Δεκ-2024 00:01
Χαρείτε τις επιτυχίες μέχρι την επόμενη κρίση
Το 2025, αν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή, το ΑΕΠ της Ελλάδας θα σημειώσει ιστορικό υψηλό καθώς, αν τον επόμενο χρόνο φτάσει τα 247 δισ. ευρώ, θα ξεπεράσει τα 242 δισ. ευρώ του 2008.
Από το 2008 μέχρι το 2025 μεσολαβούν περίπου 16 χαμένα χρόνια. Για τα περισσότερα από αυτά την ευθύνη φέρουν οι κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή 2004-2009 που εκτίναξαν ελλείμματα και χρέος. Φυσικά ευθύνες φέρουν οι κυβερνήσεις του Γ. Α. Παπανδρέου που στα πρόθυρα χρεοκοπίας κέρδισε εκλογές με σύνθημα "λεφτά υπάρχουν", ενδεχομένως πιστεύοντας αφελώς πως υπάρχουν.
Στη συνέχεια, αντί να λάβει μέτρα στα τέλη του 2009, καθυστέρησε 5-6 μήνες μέχρι να αντιληφθεί πως η χώρα χρεοκοπεί.
Ευθύνη φέρει επίσης η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που υποσχόμενη πως θα σκίσει τα μνημόνια και θα διαγράψει το χρέος, παράτεινε τα μνημόνια και αύξησε το χρέος διαλύοντας τα θετικά βήματα που είχαν γίνει μεταξύ 2010 και 2015.
Βέβαια τα τελευταία χρόνια γίνονται βήματα προς τη θετική κατεύθυνση, αλλά τα βήματα αυτά ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν είναι όσο δυναμικά αναμένονταν να είναι μετά από μια καθίζηση του ΑΕΠ κατά 25%.
Το ΑΕΠ το 2019 ήταν στα 185 δισ. ευρώ και το 2024 θα προσεγγίσει τα 247 δισ. ευρώ.
Αν δεν είχε μεσολαβήσει η τετραετία ΣΥΡΙΖΑ και η χώρα είχε βγει από τα μνημόνια 2-3 χρόνια νωρίτερα με την υλοποίηση του περίφημου e-mail Παπαδήμου, τώρα θα μπορούσαμε να προσεγγίζουμε τα 300 δισ. ευρώ και το χρέος να βρίσκεται κάτω από το 120% του ΑΕΠ που ήταν όταν ξεκίνησε η περιπέτεια της χρεοκοπίας.
Μετά από μια κρίση χρεοκοπίας και απώλεια του 25% του ΑΕΠ, η οικονομία θα 'πρεπε να έχει αντιδράσει σαν πιεσμένο ελατήριο με αναπτυξιακούς ρυθμούς 5-10% κατ' έτος. Τούτο θα μπορούσε να συμβεί μόνο αν το κοντέρ είχε μηδενίσει.
Μηδενισμός του κοντέρ των κεκτημένων π.χ. σημαίνει συνταξιοδοτική δαπάνη στο ένα τρίτο της σημερινής, μείωση των κρατικών δαπανών με ταυτόχρονη μεταρρύθμιση της ανταποδοτικότητας του Δημοσίου.
Η βελτίωση της αποδοτικότητας του Δημοσίου δεν μπορεί να συντελεστεί με προσωπικό αδιάφορο και κυρίως χαμηλής ειδίκευσης και ικανοτήτων. Άρα, θα 'πρεπε να περιοριστεί δραστικά η μονιμότητα.
Αυτά όμως θα έμοιαζαν με την έκρηξη μια πυρηνικής βόμβας στα θεμέλια της νεοελληνικής μας πραγματικότητας.
Η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας συντελείται σε μια περίοδο που η διεθνής οικονομία, παρά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, παρουσιάζει ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά δεν έχει βιώσει κάποια σοβαρή κυκλική κρίση, όπως εκείνη το 2008. Η ανάπτυξη κατά 2-2,5% που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια στηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάπτυξης και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές ροές.
Παρά το γεγονός λοιπόν πως το 2025 θα είναι η χρονιά που το ΑΕΠ θα ξεπεράσει το υψηλό του 2008, το χρέος παραμένει κοντά στο 160% του ΑΕΠ πολύ υψηλότερο από το 120% που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση χρέους του 2010.
Αυτό συμβαίνει γιατί το πλαίσιο αντίληψης και ερμηνείας του σωστού και του λάθους έχει αλλάξει. Καθώς η πραγματικότητα δεν αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει ο τρόπος που την αντιλαμβανόμαστε αυτό μάλλον θα το πληρώσουμε.
Χρέος περί το 120% έχουν αυτή την περίοδο πολλές οικονομίες που θεωρούνται ευυπόληπτες όπως των ΗΠΑ, της Γαλλίας κλπ. Χρέος πάνω από 100% του ΑΕΠ έχουν σχεδόν όλες οι δυτικές χώρες. Ακόμη και στη Γερμανία που δεν έχουν τόσο υψηλό χρέος αναπτύσσονται προβληματισμοί κατάργησης του "φρένου χρέους" προκειμένου να αποκτήσουν.
Βλέπε: General Government Debt
Οι κρίσεις στις ελεύθερες οικονομίες αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της δημιουργικής καταστροφής και της προόδου. Είναι θέμα χρόνου να προκύψει κάποια επόμενη.
Το γεγονός πως η προηγούμενη κυκλική κρίση ήταν το 2008 και απέχει χρονικά πολύ, έχει ξεθωριάσει από το κοινωνικό υποσυνείδητο τις οδυνηρές συνέπειες μια κρίσης.
Εν τω μεταξύ, εκτός από πολλά χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, έχουν πέσει στην παγκόσμια οικονομία και πολλά τρισ. "πέτσινα" δολάρια, ευρώ, γουάν κ.λπ. από προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό μάλλον σημαίνει πως η επόμενη έχει τις προϋποθέσεις να είναι ισχυρή.
Στην επόμενη κρίση θα φανούν οι αντοχές, αλλά και η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας.
Μέχρι τότε ας συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τους διεθνείς επαίνους για τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας.