Είναι λύση η εξαήμερη εργασία;
Τρίτη, 23-Ιουλ-2024 00:01
Είναι λύση η εξαήμερη εργασία;
Οι αντιπολιτευόμενοι υποστηρίζουν πως το μέτρο της 6ημέρης εργασίας αποτελεί επιστροφή στη δουλεία. Οι συμπολιτευόμενοι πως δεν πρόκειται για κάποιο γενικευμένο μέτρο αλλά για ένα τρόπο διευθέτησης των υπερωριακών απασχολήσεων.
Κατά τη κυβέρνηση το μέτρο που θεσπίστηκε με τα άρθρα 25 και 26 του Ν. 5053/2023, έχει σαν στόχο την καταπολέμηση φαινομένων αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, αλλά και την αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων, αφού το ημερομίσθιό τους για την 6η ημέρα θα είναι προσαυξημένο κατά 40%.
Σε περίπτωση που η 6η ημέρα συμπίπτει με Κυριακή ή επίσημη αργία, ο εργαζόμενος δικαιούται το ημερομίσθιό του, προσαυξημένο κατά 115% (40% από την προσαύξηση της 6ης ημέρας, συν 75% για την απασχόλησή του την Κυριακή/αργία), προσαύξηση, η οποία δυνητικά μπορεί να ξεπεράσει και το 115% σε περίπτωση εργασίας σε νυχτερινές ώρες, για τις οποίες ισχύει επιπρόσθετη προσαύξηση 25% κλπ κλπ
Υπάρχουν επιχειρήσεις που κατά περιόδους παρουσιάζουν αύξηση της δραστηριότητας. Αυτές δύνανται πλέον να ζητήσουν να ενταχθούν στο μέτρο της 6ημέρης και νόμιμα να απασχολούν προσωπικό πέραν των 5 εργάσιμων με βάση τις παραπάνω προϋποθέσεις.
Οι επιχειρήσεις αυτές και παλαιότερα έβρισκαν τρόπους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους… κάτω ή παραπλεύρως του νόμου.
Η Ελλάδα και πριν το μέτρο της 6ήμερης εργασίας είχε το "προνόμιο" να έχει εργαζόμενους με υψηλότερες από το μέσο όριο της Ε.Ε. ώρες απασχόλησης.
Δυστυχώς όμως η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που έχουν τους χαμηλότερους μισθούς. Το μέτρο δεν βελτιώνει την παραγωγικότητα. Αυξάνει ενδεχομένως την ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος αλλά η παραγωγικότητα μετριέται με ποσότητα ανά χρονική μονάδα.
Οι μισθοί θα αυξηθούν πραγματικά όταν αυξηθεί η παραγωγικότητα. Όταν δηλαδή με τις ίδιες ώρες απασχόλησης κάποιος θα παράγει περισσότερα. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται υψηλότερη ειδίκευση, καλύτερη οργάνωση εργασίας και ακριβότερος εξοπλισμός.
Η δημοσιοποίηση του μέτρου φαίνεται πως προκάλεσε διεθνή "θόρυβο". Τούτο γιατί εδώ και πολλά χρόνια διανύουμε μια περίοδο που στις πλουσιότερες χώρες συζητούνται προτάσεις μείωσης των ωρών εργασίας χωρίς αντίστοιχη μείωση των μισθών.
Η προοπτική αυτή φαινόταν μέχρι πρόσφατα εφικτή γιατί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής είχε περάσει στην (...ερυθρά) Ασία, όπου συνήθως δεν ισχύουν ωράρια, υπερωρίες και οι αμοιβές είναι τέτοιες που ακόμη και μισθοί της Ελλάδα μοιάζουν πολύ υψηλοί.
Στη Δύση τα δυο τρίτα των εργαζόμενων απασχολούνταν στον τομέα των υπηρεσιών, συνήθως χωρίς σταθερές συνθήκες εργασίας και υψηλούς μισθούς. Το υπόλοιπό ένα τρίτο που είναι υψηλής ειδίκευσης αμείβεται ιδιαίτερα καλά.
Το βιοτικό επίπεδο του συνόλου όμως παραμένει σε υψηλά επίπεδα λόγω της αύξησης του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους.
Με την αύξηση του δημόσιου χρέους εφαρμόζονταν εκτεταμένες επιδοματικές πολιτικές που αναπληρούσαν τις απώλειες. Επιπλέον, οι φθηνές εισαγωγές από τις χώρες χαμηλού εργατικού κόστους, συνήθως πρώην ή νυν κομμουνιστικές δικτατορίες, διατηρούσαν σε υψηλά επίπεδα την αγοραστική δύναμη.
Τα τελευταία χρόνια για λόγους γεωπολιτικού ανταγωνισμού στις ΗΠΑ και την Ευρώπη αποφασίζουν να επιβάλουν δασμούς στις εισαγωγές και να ενισχύσουν την ανασύσταση του παραγωγικού τομέα.
Το σχέδιο κατά πάσα πιθανότητα θα αποτύχει γιατί η Δύση δεν διαθέτει εργατικό δυναμικό νεαρής ηλικίας ικανό να καλύψει τις ανάγκες. Μέχρι να αποτύχει όμως θα δούμε προσπάθειες να αυξηθούν οι ώρες απασχόλησης και να μειωθούν οι αμοιβές, προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο ή αύξηση των τιμών.
Αυτά βέβαια μέχρι ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη φτάσουν σε ένα επίπεδο να παράγουν περισσότερα αγαθά με λιγότερους εργαζόμενους. Αυτό δεν φαίνεται πως θα συμβεί σε κάποιο κρίσιμο μέγεθος στα επόμενα δέκα χρόνια.
Όταν συμβεί θα ανατρέψει εντελώς τη σχέση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας που οι αριστεροί θεωρούν ως ανταγωνιστική και οι φιλελεύθεροι ως συνεργατική. Στην ουσία είναι και τα δυο.
Μέχρι την κατάσταση της γενίκευσης του αυτοματισμού όμως οι δυτικοί θα πρέπει να μειώσουν το επίπεδο απολαβών και τις συνθήκες εργασίας για να αντέξουν τον ανταγωνισμό.
Η Ελλάδα και εδώ, όπως και στην κρίση χρεοκοπίας της περασμένης δεκαετίας, λειτουργεί σαν προπομπός...