To 2032 είναι το έτος της κρίσης
Παρασκευή, 15-Δεκ-2023 00:01
1) To 2032 είναι το έτος της κρίσης
Η επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ κατά το γ' τρίμηνο, αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι των δυσκολιών που αναδύονται στην Ευρώπη.
Παρά ταύτα η Ελλάδα διανύει μια ευνοϊκή συγκυρία αυτή την περίοδο.
Αναπτύσσεται ταχύτερα από τον μέσο όρο της Ε.Ε., ενώ ο αυξημένος πληθωρισμός την τελευταία διετία σε συνδυασμό με τα ευνοϊκά επιτόκια που κλείδωσαν τα μνημόνια της περασμένης δεκαετίας το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, επιτρέπει τη ραγδαία μείωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Η ανάπτυξη στην Ελλάδα συνεχίζει να ευνοείται από την κατακόρυφη αύξηση της τουριστικής δραστηριότητας σε όλο το εύρος της διεθνούς οικονομίας, μετά το τέλος του ψυχολογικού κλίματος εγκλεισμού που δημιούργησε η πανδημία. Χώρες των οποίων η οικονομία εξαρτάται περισσότερο από την τουριστική δραστηριότητα, όπως η Ελλάδα, ευνοούνται αυτή την περίοδο καθώς πολλά νοικοκυριά πραγματοποιούν συσσωρευμένα τα ταξίδια που ματαίωσαν κατά την περίοδο της πανδημίας. Ενδεχομένως κάποιοι μεταφέρουν νωρίτερα και μελλοντικά ταξίδια, από το φόβο κάποιων νέων περιοριστικών μέτρων, λόγω κάποια νέας έκτακτης συνθήκης.
Η ελληνική οικονομία ευνοείται σημαντικά όμως και από την αύξηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών ροών λόγω των 36 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης τα οποία με την ανάλογη μόχλευση καταλήγουν σε περισσότερες επενδύσεις (πάνω από 70 δισ.ευρώ).
Με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή την περίοδο το Ταμείο Ανάκαμψης λήγει το 2026, γεγονός που πιέζει για την ταχύτερη αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας, έτσι ώστε η οικονομία να αποκτήσει κάποια δυναμική, που θα της επιτρέψει να συνεχίσει.
Πολλές από τις εμβληματικές επενδύσεις που παρατηρούμε να γίνονται τα τελευταία χρόνια στη χώρα έχουν σαν κίνητρο τις ενισχύσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Το ερώτημα είναι η επόμενη του 2026 ημέρα...
Προκειμένου να διασφαλιστεί η πορεία και μετά το 2026 θα πρέπει να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα στηρίξουν τη χωρίς κοινοτικές "πατερίτσες" ανάπτυξη.
Αρκετοί ελπίζουν πως θα υπάρξει παράταση, όπως ζητάνε χώρες όπως η Γαλλία, μέχρι να απορροφηθεί το πακέτο. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι υπεραισιόδοξοι που ελπίζουν πως η πίεση που δημιουργεί το αμερικανικό πακέτο Μπάιντεν των 3-4 τρισ. δολαρίων σε συνδυασμό με την επερχόμενη ύφεση, θα πιέσει την Ε.Ε. να προχωρήσει σε κάποια αντίστοιχη κίνηση.
Υπάρχουν αυτή την περίοδο μεγάλες επιχειρήσεις στη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που εγκαταλείπουν την Ευρώπη μεταφέροντας δραστηριότητες στην αμερικανική ήπειρο. Οι αισιόδοξοι θεωρούν πως είναι θέμα χρόνου η Ε.Ε. να απαντήσει με κάτι αντίστοιχο. Χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας με χαμηλή ανταγωνιστικότητα αναμένεται να ευνοηθούν ξανά από κάτι τέτοιο.
Ορόσημο για την ελληνική οικονομία θεωρείται το 2032, όταν λήγει το μορατόριουμ των δανείων που λάβαμε κατά την περίοδο της χρεοκοπίας και των μνημονίων και πρέπει να αρχίσουμε να πληρώνουμε υψηλότερους τόκους και χρεωλύσια.
Μέχρι το 2032-33 παρεμβάλλονται άλλα 8-9 χρόνια. Αν το ελληνικό ΑΕΠ μέχρι τότε έχει μεταβληθεί σημαντικά και η σχέση με το χρέος έχει αλλάξει, η αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης θα είναι λιγότερο επώδυνη για τα μεγέθη του δημόσιου προϋπολογισμού.
Αν π.χ. με ένα ΑΕΠ 200 δισ. ευρώ και κρατικά έσοδα 50 δισ. ευρώ οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους ύψους 5 δισ. είναι ανεκτές, με ένα ΑΕΠ άνω των 300 δισ. και κρατικά έσοδα πάνω από 70 δισ. η αύξηση των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους μπορεί να αυξηθούν χωρίς να προκύψουν μεγάλες αναταράξεις.
Υπό την έννοια αυτή αποδοτικότερη επένδυση για τους νέους είναι αυτό που προτείνει ο κ. Στέφανος Μάνος, τα περιθώρια που αφήνουν τα τρέχοντα δημοσιονομικά πλεονάσματα να μην μοιράζονται σαν επιδόματα, αλλά να πηγαίνουν στην περαιτέρω μείωση του χρέους. Τούτο θα είναι αρκετά πιο επωφελές για τους νέους από τα διάφορα youth pass...
Πάμε καλά σε γενικές γραμμές, αλλά αν καταφέραμε να απομακρυνθούμε οριστικά από τη χρεοκοπία του 2010 θα αποδειχτεί το 2032.
2) Από την οπτική γωνία του Γ. Στουρνάρα
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδας Γ. Στουρνάρας πριν από λίγες μέρες μίλησε στο "OT Forum" και αυτά που είπε είχαν ενδιαφέρον. Μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής: "Αναφέρθηκε ταυτόχρονα στο 'τσουνάμι' των ευρωπαϊκών κονδυλίων που θα μπουν στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, κάνοντας λόγο για μια μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας.
"Θα λάβουμε γύρω στα 66 με 70 δισ. τα επόμενα 4-5 χρόνια. Εμείς οφείλουμε να τα αξιοποιήσουμε. Αλίμονο, είναι μια μοναδική ευκαιρία.
Μοναδική ευκαιρία. Μαζί με τη ρύθμιση του χρέους, μαζί με την επενδυτική βαθμίδα, ε, αλίμονο, άμα δεν 'παίξουμε μπάλα' τώρα πότε θα 'παίξουμε';", υπογράμμισε και πρόσθεσε:
"Αυτό όμως σημαίνει ότι θα πρέπει την επόμενη περίοδο να την αξιοποιήσουμε, να κάνουμε μεγάλες μεταρρυθμίσεις.
Να μειώσουμε κι άλλο το δημόσιο χρέος και όχι μόνο ως ποσοστό του ΑΕΠ, να το μειώσουμε το δημόσιο χρέος και σε ονομαστικούς όρους. Διότι το 2032, θα έρθουν τα τοκοχρεολύσια που τώρα είναι παγωμένα, που έχουν περίοδο χάριτος. Άρα όταν φτάσουμε στο 2032, που θα μπουν τοκοχρεολύσια 250 δισεκατομμυρίων χρέους, - το χρέος έχει μπει, είναι μέσα στο χρέος -, αλλά τα τοκοχρεολύσια αυτού του κομματιού θα αρχίσουν να πληρώνονται από το ’32 και μετά...
Τι σημαίνει λοιπόν αυτό: Σημαίνει ότι τότε θα πρέπει να έχουμε ρίξει το χρέος πολύ χαμηλά, ούτως ώστε προσθέτοντας τα τοκοχρεολύσια αυτών των 250 δις, οι ανάγκες να είναι περίπου όσο είναι σήμερα, να μην είναι πολύ μεγαλύτερες. Το οφείλουμε στις επόμενες γενιές αυτό".
Βλέπε: Γ. Στουρνάρας: Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια στην πάταξη της φοροδιαφυγής