Γιατί θα επανέλθει δριμύτερος...

Η κυρίαρχη πεποίθηση μεταξύ των αρμοδίων ειδικών και των διεθνών οικονομικοπολιτικών θεσμών είναι πως ο πληθωρισμός βαίνει μειούμενος και είναι θέμα χρόνου να τεθεί υπό έλεγχο, προκειμένου να μπορέσουν οι Κεντρικές Τράπεζες να μειώσουν τα επιτόκια.

Αν δεν καταφέρουν να μειώσουν τα επιτόκια σύντομα, είναι θέμα χρόνου, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους να προκαλέσει χρεοκοπίες και ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα.

Αυτό είναι το βασικό σενάριο για το οποίο "προσεύχονται" κυβερνήσεις και Κεντρικές Τράπεζες.

Η στήλη όμως  βρίσκεται εγγύτερα στην άποψη αυτών που υποστηρίζουν πως η υποχώρηση του πληθωρισμού είναι πρόσκαιρη και πως αυτός θα επανέλθει δριμύτερος.

Τούτο θα οφείλεται στο γεγονός πως αυτή την περίοδο συμπίπτουν πολλοί παράγοντες που ευνοούν την άνοδο του πληθωρισμού, τις κοινωνικές εντάσεις, τις πολιτικές ανατροπές και της γεωπολιτικές τριβές...

Μερικοί από τους βασικότερους παράγοντες  είναι οι εξής:

α) Η δημογραφική γήρανση: Η αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων σημαίνει μείωση της προσφοράς εργασίας με τη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών να παραμένει σταθερή. Ήδη η απουσία εργατικών χεριών πιέζει τις αμοιβές προς τα πάνω σε διάφορες κατηγορίες, πυροδοτώντας το σπιράλ του πληθωρισμού. Η μετανάστευση θα μπορούσε να ανακουφίσει το πρόβλημα, αλλά ο άναρχος τρόπος με τον οποίον γίνεται προκαλεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνει.

β) Η αποπαγκοσμιοποίηση: Η αναδιάταξη των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού μετά την πανδημία και οι τριβές μεταξύ Δύσης και Κίνας μεταφέρουν μέρος της παραγωγής στις ακριβές δυτικές χώρες. Αυτό συμβάλει στην αύξηση των τιμών. Οι γεωπολιτικές τριβές επίσης επιβάλλουν μέτρα προστατευτισμού κάτι που επίσης συμβάλει στην αύξηση των τιμών.

γ) Η γεωπολιτική ένταση: Μετά την εισβολή στην Ουκρανία η Ευρώπη αποφάσισε να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία. Αυτό οδήγησε στην αύξηση των ενεργειακών τιμών. Επειδή αναδύεται μια νέα περίοδος γεωπολιτικών εντάσεων η κατάσταση αυτή αναμένεται να έχει συχνές επαναλήψεις...

δ) Η ενεργειακή μετάβαση: Η μετάβαση από την οικονομία των υδρογονανθράκων σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών, συνεπάγεται ένα τεράστιο επενδυτικό κόστος το οποία θα μετακυληθεί στις τιμές, στους παραγωγούς και στους καταναλωτές.

ε) Οι ποσοτικές χαλαρώσεις και το χρέος:  Η αλόγιστη νομισματική πολιτική των τελευταίων 15-20 ετών με τα χαμηλά επιτόκια και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, έχουν "τρομπάρει" με μερικά τρισεκατομμύρια την παγκόσμια οικονομία. Η αύξηση του χρήματος που κυκλοφορεί χωρίς την αντιστοίχιση του ΑΕΠ αυξάνει τη ζήτηση χωρίς αντίστοιχη αύξηση της προσφοράς, γεγονός που αργά ή γρήγορα καταλήγει σε αύξηση των τιμών...

ζ) Ο κύκλος ανόδου των τιμών των πρώτων υλών: Η αύξηση της ζήτησης προϊόντων καταλήγει στην αύξηση της ζήτησης πρώτων υλών (εμπορευμάτων ή commodities).

O κύκλος των εμπορευμάτων είναι ο πλέον κλασσικός οικονομικός κύκλος. Όταν οι τιμές είναι ψηλά τα περιθώρια κέρδους είναι μεγάλα. Τότε οι επενδύσεις στον κλάδο αυξάνονται και σταδιακά σε μερικά χρόνια η παραγωγή αυξάνεται. Τότε αυξάνεται η προσφορά και οι τιμές πέφτουν. Όταν οι τιμές είναι χαμηλά οι επενδύσεις μειώνονται και σταδιακά μετά από μερικά χρόνια η παραγωγή και η προσφορά μειώνεται και οι τιμές ανεβαίνουν. Την περίοδο που διανύουμε οι επενδύσεις είναι οι χαμηλότερες των τελευταίων πολλών ετών και αυτό σταδιακά θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών. Βρισκόμαστε δηλαδή στις απαρχές ενός μακροπρόθεσμου ανοδικού κύκλου των τιμών των πρώτων υλών. Αυτό δεν θα βοηθήσει στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τα επόμενα χρόνια.

Ο κύκλος των εμπορευμάτων...

Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες μεγάλων εταιρειών πετρελαίου και εξόρυξης μετάλλων βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 15 ετών παρά την αύξηση κατά 40% της παγκόσμιας ζήτησης βασικών εμπορευμάτων την ίδια περίοδο.

Η επενδυτική εταιρεία GMO σε μια παλαιότερη  τριμηνιαία έκθεση ενημέρωσης των πελατών  περιγράφει αναλυτικά την κατάσταση.  

Ο Lucas White, διαχειριστής χαρτοφυλακίου για Στρατηγικές Πόρων και Κλιματικής Αλλαγής στην GMO με έδρα τη Βοστόνη, λέει ότι είναι "κάπως εντυπωσιακό" ότι παρά το γεγονός ότι ο κόσμος καταναλώνει περίπου 40% περισσότερο από πολλά σημαντικά αγαθά, όπως το φυσικό αέριο, το σιδηρομετάλλευμα, ο χαλκός από ό,τι πριν από 15 χρόνια, οι εταιρείες του κλάδου έχουν μειώσει τις επενδύσεις για ανανέωση και αύξηση της παραγωγής.

"Η υποεπένδυση στην προσφορά τα τελευταία χρόνια θα επηρεάσει την παραγωγή για τουλάχιστον την επόμενη δεκαετία. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, οι τιμές των εμπορευμάτων μειώνονται ή είναι χαμηλές. Οι παραγωγοί εμπορευμάτων, αντιδρώντας στις χαμηλές τιμές και την κριτική ότι είχαν υπερεπενδύσει κατά τη διάρκεια του υπερκύκλου εμπορευμάτων με γνώμονα την Κίνα, μείωσαν σημαντικά τις επενδύσεις".

"Οι πιέσεις από τους κύκλους ESG/βιωσιμότητας (ενεργειακής μετάβασης) και οι εκστρατείες εκποίησης στέρεψαν τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων από το κεφάλαια.

"Στη συνέχεια, ο Covid χτύπησε και οι εταιρείες παραγωγής εμπορευμάτων  μείωσαν ξανά το capex...

 

 

"...Εν ολίγοις, τα τρέχοντα επίπεδα κεφαλαιακών επενδύσεων είναι εντελώς ανεπαρκή αν θέλουμε να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση".

Βλέπε: AN INVESTMENT ONLY A MOTHER COULD LOVE: THE TACTICAL CASE