Ο "ξενοδόχος" είναι η ρευστότητα

Του Γιώργου Κράλογλου

Τα λογαριάζουν ξανά και ξανά στην κυβέρνηση, για τον Δεκέμβριο. Δύσκολο να καταλήξουν. Τα μηνύματα της αγοράς δεν δείχνουν πόσοι θα ξαναγυρίσουν...

Τα νέα για τα εμβόλια βοήθησαν και θα βοηθήσουν. Αλλά (προσώρας) μόνο το κλίμα.Τίποτε περισσότερο. 

Η πραγματικότητα έχει διαμορφωθεί. Και μέσα της κουβαλάει εδραιωμένη επιχειρηματική ψυχολογία. Αρνητική ψυχολογία, από τις γενικότερες συνέπειες στην οικονομία, κατά την 12χρονη κρίση 2008-2020.

Τι δηλαδή; Το 10μηνο που θα περάσει (στην καλύτερη περίπτωση) για να μπει η βελόνα του εμβολίου στο μπράτσο όλων μας δεν είναι χρονικό διάστημα φθοράς; Δεν είναι χρόνος απογοήτευσης,  απελπισίας και νέων αποφάσεων; 

Το 15μηνο που χρειάζεται για να μεταφερθούν, ενισχύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. ή κάποιοι πόροι ΕΣΠΑ, δεν είναι, ταυτόχρονα,  και χρονικό διάστημα ζυμώσεων σκέψεων και αποφάσεων, στην ελεύθερη ιδιωτική οικονομία; 

Η παράταση που θα δώσει το κράτος στη διατήρηση των κρατικών μονοπωλίων (με τις τεράστιες ζημιές τους) αρκεί να λειτουργήσει ως ευεργετικός τροχός,  στην τύχη της οικονομίας μας, από το 2021 και μετά; Αδύνατον. 

Και πάμε στην άλλη πλευρά. Στον μαραθώνιο της οικονομίας και τους τρείς διαδρόμους αγώνα, που έχουν στηθεί εδώ και μια 5ετία. 

Στον ένα διάδρομο θα τρέχουν κάθε μορφής βοηθήματα του κράτους, προς τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. 

Στον άλλο διάδρομο, οι μόνιμοι "δρομείς" της επιδοματικής πολιτικής, κάπου 1.000.000 ανέργων...

Στον τρίτο διάδρομο όμως δεν θα τρέχουν. Θα βαδίζουν (και μάλλον αντίστροφα), οι φορολογικές, οι ασφαλιστικές και πιθανές έως βέβαιες έξτρα απαιτήσεις του κορβανά. Απαιτήσεις από τα ολίγα της είσπραξης των επιχειρήσεων ή τα όσα διαθέτουν από τα κυβερνητικά βοηθήματα...

Αυτά θα συμβούν. Θα συμβούν και θα πάρουν ένα 10μηνο, μέσα στο 2021, όπου και η κρίση θα παρατείνεται. 

Μοναδικό "αντίδοτο" στην εξέλιξη της κρίσης,  (ορατή ήδη στις μικρές,  πολύ μικρές και τις ατομικές επιχειρήσεις -τον ένα από τους δύο πυλώνες της κινητήριας δύναμης της οικονομίας-),  θα είναι η αισιοδοξία για το εμβόλιο και τον εμβολιασμό, κατά τον επόμενο χρόνο. 

Και επειδή η υγεία είναι πάνω απ' όλα,  πώς να παραγνωρισθεί η τεράστια και πολύμορφη σημασία του εμβολίου, όπως και οι ανατροπές καταστάσεων που μόνο η σκέψη τους σε τρελαίνει.

Το εμβόλιο,  εμβόλιο, λοιπόν και δόξα τον καλό Θεό. Αλλά στα οικονομικά θα έχουμε ξεπεράσει, στο μεταξύ κάθε όριο ή αντοχή επιχειρηματικής αισιοδοξίας.

Πολύ δε περισσότερο όταν επιχειρηματικά πιέζεσαι από άμεσες υποχρεώσεις (τις όποιες υποχρεώσεις) και προς τους 3-5 μόνιμους εργαζόμενους, στη μικρομεσαία μονάδα σου ή στο μικρομάγαζό σου.  

Το ξέρουμε όλοι. Η παραγωγή μας, οι εξαγωγές μας, το εμπόριο (σε όλες τις μορφές και τους κλάδους του) και (πολύ περισσότερο), ο δεύτερος πυλώνας κίνησης της οικονομίας, ο τουρισμός, είναι κάτω από τα όρια λογικής αισιοδοξίας.

Από την άλλη, οι δήθεν νέοι ορίζοντες της οικονομίας με επαναφορά χιλιοειπωμένων... (10ετίες τώρα) ρόλων μας, στους ενεργειακούς διαδρόμους των Βαλκανίων,  έχοντας στα χέρια μας τις "στρόφιγγες" του φυσικού αερίου... (και αποκλείοντας την Τουρκία από το ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Ευρώπη) είναι οράματα μόνο γι' αυτούς που έχουν λόγους να τα λένε και να τα αναπαράγουν… Η πραγματικότητα θα φανεί στην επόμενη 5ετία. 

Σε ό,τι αφορά τα άλλα μεγάλα οράματα. Αυτά με τις μεγαλεπήβολες επενδύσεις ή την νέα γενιά της τρανταχτής ελληνικής ναυπηγικής και άλλης βιομηχανίας είναι ζήτημα τι καλάθι πρέπει να κρατάς...

Γιατί μη ξεχνάμε πως η Ελλάδα δεν ξέρει να προσφέρεται σε τέτοιες μορφές αγορών και επενδύσεων. Η δε Αστυπάλαια,  τι να σου κάνει από μόνη της… 

Καλές λοιπόν οι χαρές και τα νταούλια από τις εξελίξεις στα θέματα της υγείας. Αλλά ας μην πιάσουμε τους χορούς και για την οικονομία. Δεν είναι ώρα να βγουν οι μπουτούδες… στο Σύνταγμα. Οι λογαριασμοί μας στην αγορά, στις δουλειές, και στην ανεργία έχουν τον δικό τους ξενοδόχο. Ο ξενοδόχος αυτός είναι η ρευστότητα. Και ρευστότητα δεν υπάρχει. Και δεν θα βρεθεί γιατί κανείς δεν βάζει άλλα έτοιμα. Κανείς (πλέον) δεν ρισκάρει στον τόπο μας, έτσι που τα κάναμε. Ούτε ντόπιος, ούτε πολυεθνικός αναζητητής, αυριανών επενδυτικών ευκαιριών. Μας μάθανε. 

george.kraloglou@capital.gr