Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου 

Παραδοσιακά στο τέλος των διακοπών συνηθίζεται να εύχεσαι καλό φθινόπωρο ή καλό χειμώνα. Τολμάει να το πει ή να το σκεφτεί κανείς τώρα;

Γιατί πράγματι μας περιμένει ένα πολύ δύσκολο φθινόπωρο και ένας ακόμη πιο δύσκολος ίσως χειμώνας. Σε πολλά μέτωπα. Από την καθημερινότητα των υποχρεώσεων του καθενός και τα κόστη που έχει να αντιμετωπίσει, μέχρι την ευρύτερη πρόκληση -γιατί περί τέτοιας πρόκειται πλέον- επιβίωσης σε μία σειρά από επιχειρηματικές και οικονομικές δραστηριότητες. Και δεν έχει τελειώσει το πρόβλημα στην οικονομία, δεν είναι μόνο οι υποχρεώσεις που σωρεύονται μετά και την καταστροφή που προκάλεσε η πανδημία και οι μέθοδοι -παγκοσμίως βεβαίως- αντιμετώπισής της. Δεν είναι μόνο οι ανάγκες όσων υπολειτούργησαν ή δεν δούλεψαν καθόλου το καλοκαίρι και δεν έχουν... "λίπος" για τον χειμώνα. 

Είναι πάνω από όλα η επιμονή της νόσου, η συνεχιζόμενη φθορά που αυτή προκαλεί και θα προκαλέσει τους επόμενους μήνες, στην υγεία, την κοινωνία και στην ήδη πληγωμένη και ασθενή οικονομία. Γιατί το πρόβλημα το έχουμε ακόμη μπροστά. Και θα δημιουργηθούν νέα "κενά", νέες ανάγκες στήριξης. Και οδεύουμε προς ένα φθινόπωρο και έναν χειμώνα που μπορεί να μην επιφυλάσσει lockdown, όμως στην ουσία, σε μία σειρά από οικονομικές δραστηριότητες και κυρίως στο εμπόριο, την κατανάλωση, τις υπηρεσίες εστίασης και διασκέδασης, στον τουρισμό -μην ξεχνούμε ότι υπάρχει σε Κανονικές Συνθήκες ακόμη τουρισμός το φθινόπωρο και σημαντικός εσωτερικός τουρισμός τον χειμώνα-  οι επιπτώσεις θα είναι σημαντικές. 

Και βεβαίως μπροστά είναι επί της ουσίας και το αβέβαιο υγειονομικό ζήτημα της πανδημίας. Είναι σαφές ότι μπορεί η παγκόσμια κοινότητα να είναι πλέον πιο έμπειρη στον τρόπο διαχείρισης της νόσου, αλλά επαρκώς εξοπλισμένη δεν είναι. Ούτε τα συστήματα υγείας πολλαπλασίασαν τις δυνατότητές τους. Ενισχύθηκαν μεν, αλλά... Απόλυτα δραστικά στοχευμένα φάρμακα δεν υπάρχουν, το εμβόλιο προχωρά ως έρευνα, αλλά πρέπει να δούμε τι θα βγει, πόσες δόσεις θα βγουν και τι αποτελεσματικότητα θα έχει πριν να μπορεί να πει κανείς ότι ξεμπερδέψαμε με τον COVID-19. Πέραν του ότι υπάρχουν ακόμη γκρίζες ζώνες για μία σειρά από συνέπειες, μακροπρόθεσμα της νόσου. 

Πέρα από τους... ψεκασμένους που ακόμη πιστεύουν ότι... δεν υπάρχει ιός, η κοινωνία επιστρέφει από το καλοκαίρι έχοντας να αντιμετωπίσει μία πολύ μεγάλη αβεβαιότητα. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται κοινωνικά, ψυχολογικά, οικονομικά, στις δραστηριότητές της.

Και δεν είναι μόνο η υγεία και η οικονομία. Είναι και το εθνικό θέμα. Τα ελληνοτουρκικά. Και εκεί έχουμε ένα τεταμένο κλίμα που ουδείς μπορεί να προβλέψει πού θα οδηγήσει. Γιατί κακά τα ψέματα, νίκη σε αυτό το μέτωπο δεν είναι εύκολο να υπάρξει. Εκτός και αν συμφωνήσουμε ότι η... ισοπαλία είναι σαν νίκη απέναντι σε έναν αντίπαλο που καίγεται για νίκη... Όμως είναι ένας αγώνας με πολλές ασύμμετρες παραμέτρους και τον διαιτητή ή μάλλον τους διαιτητές, να παίζουν στην καλύτερη 60-40 υπέρ του αντιπάλου... Ας ελπίσουμε ότι οι κινήσεις που θα ακολουθήσουν θα επιβεβαιώσουν μία σταθερή εθνική στρατηγική, η οποία θα διασφαλίζει τα εθνικά συμφέροντα. 

Αυτή είναι η κατάσταση πάνω κάτω. Ή μάλλον... χειρότερη... Και με αυτά τα "θηρία" - προβλήματα έχει να παλέψει και η κυβέρνηση. Σε ποιο βαθμό θα τα καταφέρει, πόσες "γρατζουνιές" ή "πληγές" στο πολιτικό της κεφάλαιο θα υποστεί και πώς θα καταφέρει να περάσει την τρικυμία που έρχεται για να φτάσει σε πιο ήρεμα νερά, είναι το μεγάλο πολιτικό της διακύβευμα. Εφικτό; Η πορεία θα δείξει. Αν τα καταφέρει, θα έχει την ευκαιρία να εφαρμόσει τις ιδέες  και την φιλοσοφία της για τη συνολική μεταρρύθμιση της χώρας. Και αυτό είναι κάτι που θα είχε πραγματικά ενδιαφέρον να συμβεί. Με αυτή την προσδοκία άλλωστε υπερψηφίστηκε πριν από έναν χρόνο. Σε αντίθετη περίπτωση, ο χρόνος θα είναι κάτι που θα αποτελέσει πολυτέλεια. Και το ρολόι των επαπειλούμενων  πολιτικών εξελίξεων θα αρχίσει και πάλι να χτυπά... 

dimitris.papakonstantinou@capital.gr