Του Άγη Βερούτη

Τώρα που δεν έχει καλλιέργειες, ξεκίνησαν συλλογικά οι αγρότες μας να κλείνουν τους δρόμους και τις εθνικές οδούς μας. Με άλλα λόγια τα αιτήματά τους, που παραμένουν τα ίδια εδώ και 30 χρόνια, δεν έχουν επιλυθεί ποτέ από κανέναν από τους προηγούμενους υπουργούς γεωργίας ή πρωθυπουργούς.

Αν μετά από 30 χρόνια διαδηλώσεων με τα ίδια αιτήματα και δεν έχει επιλυθεί τίποτα, μάλλον δεν πρόκειται να επιλυθεί ποτέ, ή το αίτημα είναι ανεδαφικό, εκτός...

Εκτός εάν όλο αυτό είναι μια παράσταση, μια συντονισμένη μασκαράτα, όπου οι εκάστοτε αγρότες [οι γιοι εκείνων που κατέβαιναν πριν 30 χρόνια], μαζί με την εκάστοτε κυβέρνηση, κάνουν μια χειμερινή παράσταση και δικαιολογούν κάποια σημαντικά προνόμια και εισοδηματικές ενισχύσεις.

Συγκεκριμένα, το gemini ΑΙ μετά από αρκετή έρευνα υπολογίζει τους ενεργούς αγρότες στην Ελλάδα στους 476.700 συμπεριλαμβανομένης και της μελισσοκομίας, της δασοκομίας και της αλιείας, δηλαδή περίπου ±10% του συνολικού εργασιακού δυναμικού της χώρας, ενώ αν συμπεριλάβουμε και όσους έχουν ως δευτερεύουσα την αγροτική δραστηριότητα, ο αριθμός εκτοξεύεται στους 880.000. 

Αν υποθέσουμε ότι κάθε χρόνο μοιράζονται €3-€5 δισεκατομμύρια ευρώ στους αγρότες, τότε μεσοσταθμικά παίρνουν σε χρήμα και παροχές κάτι λιγότερο από €8.000 ετησίως, αν υποθέσουμε ότι οι δευτερευόντως απασχολούμενοι ως αγρότες παίρνουν ψίχουλα.

Όμως δεν σταματάει εκεί, η υποστήριξη στην περήφανη αγροτική τάξη συμπεριλαμβάνει επιδοτήσεις στο αγροτικό πετρέλαιο, για πολλά χρόνια σε αγροτικά δάνεια με συγκεκριμένους προνομιακούς όρους, επιστημονική υποστήριξη με γεωπόνους και κτηνιάτρους, προνομιακές συντάξεις ΟΓΑ όπου ως το 2010 νομίζω δεν απαιτούσαν πληρωμή εισφορών, και διάφορα άλλα που είμαι βέβαιος ότι μου διαφεύγουν. 

Μετά από 30 χρόνια σε αυτή την δουλειά με τα τρακτέρ και το κλείσιμο των εθνικών οδών, οι αγρότες έχουν δεχθεί ίσως παραπάνω από €120-€150 δισεκατομμύρια υποστήριξης από τον έλληνα φορολογούμενο και από ευρωπαϊκούς πόρους.

Παρόλα αυτά, το ποσοστό του ΑΕΠ που συνεισφέρει η αγροτική παραγωγή πχ το 2023 ήταν 3,3%, δηλαδή αν πούμε ότι μπήκαν €4 δισ. σε επιδοτήσεις και παροχές, και παρήχθησαν €7 δισ. τότε η πραγματική παραγωγικότητα της αγροτικής παραγωγής ήταν €3 δις, ή λιγότερο από €7.000 ετησίως.

Αυτό δεν είναι και πολύ εμψυχωτικό για κάποιον που θέλει να γίνει αγρότης, καθώς για λόγους που αξίζει να συζητηθούν, η Ελλάδα έχει επενδύσει παραπάνω από μισό σημερινό ΑΕΠ στην αγροτική παραγωγή στα τελευταία 30 χρόνια, και δεν έχει καταφέρει να ξεκολλήσει από τα χαμηλά μονοψήφια ποσοστά συνεισφοράς της αγροτικής παραγωγής στο ΑΕΠ της χώρας, και μάλιστα μετά από επιδότηση μεγαλύτερη από την παραγόμενη αξία. 

Υποθέτω, ότι κάτι δεν κάνουμε καλά...

Η Ολλανδία, μια χώρα με συνολική επιφάνεια 41.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μικρότερη από το ένα τρίτο της Ελλάδας, με κλίμα βορειοευρωπαϊκό και σχεδόν ακατάλληλο για τις περισσότερες καλλιέργειες, είναι η ΔΕΥΤΕΡΗ μεγαλύτερη εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων σε αξία παγκοσμίως, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι συνολικές αγροτικές επενδύσεις που έχει κάνει η Ολλανδία για να βρεθεί σε αυτή τη θέση, υποθέτω θα είναι ίσως λίγο παραπάνω από όσα εμείς έχουμε ως χώρα επενδύσει στον αγροτικό τομέα στα τελευταία 30 χρόνια. Όμως οι Ολλανδοί παράγουν αγροτικά προϊόντα μεγάλης προστιθέμενης αξίας και υψηλών τιμών. Εξάγουν τεράστιες ποσότητες βοδινού και χοιρινού κρέατος, γάλα, και πολλά άλλα που μπορεί καθένας να βρει με μια γρήγορη αναζήτηση στο google.

Όμως πουλάνε εξαγωγή και σπόρους που δεν φυτρώνουν καν στο κλίμα τους, και ποικιλίες που ευδοκιμούν σε ζεστά κλίματα, μεταξύ πολλών άλλων.

Από τη μια, η Ελλάδα που έχει δώσει γη και ύδωρ στους αγρότες, μετά από 30 χρόνια έχουμε διαδηλώσεις γιατί οι άνθρωποι κινδυνεύουν να πεινάσουνε, απασχολούμενοι με τη γεωργία σε μια χώρα με εύκρατο κλίμα, και με 320 μέρες το χρόνο ηλιοφάνεια που θα έδινε χαλαρά 2-3 σοδειές, και από την άλλη η Ολλανδία σε ψυχρό και αφιλόξενο βορειοευρωπαϊκό κλίμα, με συνολική έκταση της χώρας όσο ίσως η Πελοπόννησος, όπου οι γεωργικές εξαγωγές είναι η ατμομηχανή της οικονομίας τους.

Κάτι δεν βγάζει νόημα.

Αν οι Ολλανδοί είχαν το κλίμα και την έκταση της Ελλάδας, ίσως να ήταν η μεγαλύτερη αγροτική δύναμη στον κόσμο ακόμα και πάνω από τις ΗΠΑ. Εμείς όμως με την αγροτική παραγωγή μας, σε μια από τις πιο εύφορες χώρες στον κόσμο, ουσιαστικά καίμε χρήματα και καταδικάζουμε ανθρώπους να ζουν μια μίζερη αγροτική ζωή, αντιπαραγωγική. Όπου μάλιστα πρέπει να τους δώσουμε από τον συλλογικό κουμπαρά €8.000 το χρόνο για να παράγουν €14.000 με τον κόπο και τα κτήματά τους.

Ή χρειαζόμαστε να φέρουμε Ολλανδούς να μας φτιάξουν την αγροτική παραγωγή, ή πρέπει να πάψουμε το δούλεμα. Τρίτη εκδοχή δεν διακρίνω.

agissilaos@gmail.com