Του Άγη Βερούτη

Σε κάθε θέμα που συζητά η στήλη, προσθέτει αξία όταν ακούμε και αντίλογο, και ακόμα παραπάνω όταν αυτός προκύπτει από πραγματική ανθρώπινη εμπειρία παρά από πληροφορίες τρίτων ή στατιστικά.

Έτσι, στην παρακάτω επιστολή ένας Έλληνας μηχανικός, ως αντίλογο στο άρθρο της προηγούμενης βδομάδας "Ιρλανδία-Ελλάδα 111-25", μας περιγράφει κάποιες αδυναμίες του Ιρλανδικού μοντέλου ανάπτυξης, οι οποίες δεν αναιρούν φυσικά την τεράστια πρόοδο της Ιρλανδίας στα τελευταία 15 χρόνια, αλλά επισημαίνουν τα σημεία που αυτή η οικονομική πρόοδος ΔΕΝ μεταφράστηκε σε ευημερία για τον μέσο Ιρλανδό. 

Επισημαίνει επίσης τα ισχυρά στοιχεία του μοντέλου της Ιρλανδίας, τα οποία δεν γνωρίζω αν μπορούμε να αντιγράψουμε ως χώρα, αλλά σίγουρα αξίζει να μελετήσουμε.

Ακολουθεί η επιστολή του αναγνώστη: 

"Άγη,
Καλημέρα από Ιρλανδία και παραθέτω ορισμένες σκέψεις σχετικά με το ομώνυμο άρθρο σου στην capital.gr.

Θέλω να τοποθετηθώ ως Έλληνας μηχανικός που ζει και εργάζεται στην Ιρλανδία. 

Αναφέρεσαι σε μαθήματα που η ελληνική διακυβέρνηση απέτυχε να υιοθετήσει από την Ιρλανδική περίπτωση.

Παρουσιάζεις μια εξιδανικευμένη εικόνα της χώρας, πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα που βιώνουν οι ίδιοι οι Ιρλανδοί.

Αναρωτιέμαι κατά πόσο πλασματικοί δείκτες όπως το κατά κεφαλήν ΑΕΠ απεικονίζουν την κατάσταση ως έχει,  ειδικότερα για τη μέση οικογένεια. 

Μια χώρα με πολιτική κρίση, με έντονη αντίθεση και πόλωση σχετικά με το μεταναστευτικό, με τεράστιο πρόβλημα με τη στέγαση,  γνωστό και ως housing crisis. Με καθημερινή γκρίνια για τις αυξανόμενες τιμές.

Μια χώρα που βιώνει το δικό της brain drain, με μετανάστευση προς όμορες αγγλοσαξονικές χώρες, ιδίως προς Αυστραλία και ΗΠΑ. Οι πιο μορφωμένοι και εξειδικευμένοι πολίτες (γιατροί, μηχανικοί, επιστήμονες και τεχνίτες) εγκαταλείπουν τη χώρα για καλύτερους μισθούς. Μοιάζει γνώριμο; 

Όλη η ομολογουμένως αξιοσημείωτη ανάπτυξη οφείλεται σε δεσμούς με ομογενείς του εξωτερικού (πχ Irish-Americans) και στην κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας που οδηγούν σε επενδύσεις και προσέλκυση εξειδικευμένου προσωπικού εδώ. Οι δεσμοί με αυτές τις κοινότητες είναι πολύ ισχυρές και έχουν βοηθήσει αναντίρρητα  την Ιρλανδική οικονομία να ορθοποδήσει.

Η χώρα είναι γεμάτη με αμερικανικές εταιρείες φαρμακευτικής,  βιοτεχνολογιας και Πληροφορικής. Για παράδειγμα στο Cork, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, έχουν εγκαταστάσεις παραγωγής 9 από τις 10 κορυφαίες αμερικανικες φαρμακευτικες και ο κλάδος έχει 15000 θέσεις εργασίας, όσο το αντίστοιχο σύνολο της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας.

Ωστόσο, όλος ο πλασματικός αυτός πλούτος δε καταλήγει στο μέσο Ιρλανδο, το εισόδημα του οποίου απέχει παρασάγγας από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Εδώ υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τη στέγαση. Ακόμη και στην επαρχία όπου βρίσκομαι, σπίτι με δύο υπνοδωμάτια για οικογένεια δε βρίσκεις κάτω από €1600 το μήνα,  συνήθως χωρίς τους λογαριασμούς. Οικογένειες όπου δεν εργάζονται και οι δύο σε κάποια φαρμακοβιομηχανια ή αντίστοιχα υψηλά αμειβόμενο κλάδο, αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αυτές τις απαιτήσεις της διαβίωσης και υπαρχει εντονη δυσαρέσκεια προς τις τελευταίες κυβερνήσεις. Παρά ταύτα, να σημειωθεί πως τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, αν όχι η πλειοψηφία των αγαθών είναι φθηνότερα πολλές φορές από τις αντίστοιχες ελληνικές τιμές.

Τέλος, βρίσκω άνιση και άδικη τη σύγκριση με τα ελληνικά δεδομένα. Φαντάσου να μειωνόταν η χρήση της ελληνικής σε 2-3% όπως εδώ τα gaelish, προς όφελος της αγγλικής. Σημαντικό στοιχείο της όλης αυτής ανάπτυξης, εις βάρος της πολιτιστικης ταυτότητας. Μόνο έτσι μπορω να φανταστώ να προσέλκυουμε τις κορυφαίες πολυεθνικές για να επιτύχουμε τέτοιους δείκτες. Ποια είναι τα αντίστοιχα κίνητρα να έρθουν Amazon, Google, Eli Lilly, AbbVie κλπ στην Ελλάδα; 

Είμαι υπέρ των επενδύσεων και να παρέχονται κίνητρα στη βιομηχανία. Επίσης είμαι ιδιαίτερα περήφανος για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία και το γεγονός ότι επιστημονικά και τεχνικά οι Έλληνες επιστήμονες και μηχανικοί δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από Ιρλανδούς, ενώ ο μέσος Έλληνας έχει αρκετά αυξημένο μορφωτικό επίπεδο. Θεωρώ πάντως ότι πρέπει να πάψουμε να συγκρινομαστε με τελείως διαφορετικά (και συχνά προβληματικά) πρότυπα. Ως έθνος οφείλουμε να φιλτράρουμε και να υιοθετούμε θετικές συμπεριφορές, στάσεις και νοοτροπίες, ιδιαίτερα από μικρά έθνη που έχουν πετύχει, να τα προσαρμόζουμε στα δεδομένα μας χωρίς όμως να χάνουμε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα μας αλλά και να επικρατεί μια αυτομαστίγωση.

Ο σκοπός της απάντησης μου δεν είναι προφανώς να προσβάλω, αλλά να δώσω μια εικόνα της καθημερινότητας μακριά από στατιστικές και οικονομικά μεγέθη. 

Μια εικόνα που έχει δημιουργηθεί από την καθημερινή επαφή μου με Ιρλανδούς κυρίως της μεσαίας τάξης.

Ελπίζω να διαβάσεις τις σκέψεις μου και ευχαριστώ με τη σειρά μου για το άρθρο σου, το οποίο μου δημιούργησε υγιή προβληματισμό.

Καλή συνέχεια!
Με εκτίμηση, 
Κ.Κ."

Χωρίς να θέλω να σχολιάσω ή να απαλύνω τον αντίλογο, σημειώνω ότι το ιρλανδικό μοντέλο είναι τόσο φιλικό προς τη βιομηχανία, ώστε να έρθουν ξένες βιομηχανικές επενδύσεις, παρά τους πολλαπλάσιους από τους ελληνικούς μισθούς της Ιρλανδίας. 

Σίγουρα έχουμε κάποια μαθήματα να πάρουμε για το πώς προσελκύει η χώρα αυτή ξένες επενδύσεις και ακριβοπληρωμένες θέσεις εργασίας για τους πολίτες της. 

agissilaos@gmail.com