Του Γιώργου Λουτριανάκη

Όταν ξεκίνησα να δουλεύω με το cloud – πολύ πριν γίνει μόδα ή buzzword – θυμάμαι ότι το αντιμετωπίζαμε σαν κάτι σχεδόν… μαγικό. "Βάζεις ένα σύστημα εκεί έξω και τρέχει μόνο του". Φυσικά, η πραγματικότητα δεν ήταν ποτέ τόσο απλή. Και ειδικά η οικονομική πλευρά ήταν από τότε ένα μικρό ναρκοπέδιο. Σήμερα, που το cloud έχει ωριμάσει και θεωρείται πια mainstream, το παράδοξο είναι ότι τα ίδια οικονομικά ερωτήματα συνεχίζουν να επιστρέφουν.

Πόσο κοστίζει πραγματικά;

Αξίζει η μετάβαση;

Και το κυριότερο: πώς ξέρεις ότι το ROI σου δεν είναι μια ευσεβής προσδοκία αλλά κάτι ρεαλιστικό;

Δεν θα προσποιηθώ ότι έχω "τη σωστή φόρμουλα”. Αυτό που έχω όμως είναι αρκετές εμπειρίες από πραγματικές μεταβάσεις ελληνικών εταιρειών – άλλες επιτυχημένες, άλλες γεμάτες παγίδες – που δείχνουν τι πραγματικά καθορίζει την οικονομική απόδοση.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που έμαθα είναι ότι το cloud δεν είναι ποτέ φθηνό επειδή "έτσι πρέπει". Είναι φθηνό μόνο όταν το χρησιμοποιείς σωστά. Θυμάμαι μια εταιρεία στον χώρο του retail που πίστευε ότι θα ρίξει το κόστος της στο μισό μέσα στους πρώτους έξι μήνες. Τελικά έκανε το ακριβώς αντίθετο: πλήρωνε περισσότερα από πριν, γιατί στην πράξη είχε περάσει στο cloud ό,τι είχε – και ό,τι δεν χρειαζόταν. Ένα lift-and-shift χωρίς σχέδιο είναι σαν να πας σε μικρότερο σπίτι αλλά να πάρεις μαζί σου όλα τα άχρηστα έπιπλα. Θα στριμωχτείς, θα εκνευριστείς και στο τέλος θα πληρώσεις παραπάνω για αποθηκευτικούς χώρους.

Από την άλλη, μια βιομηχανική εταιρεία που είχαμε βοηθήσει λίγο αργότερα, έκανε κάτι σχεδόν… βαρετό: ξεκίνησε με τρία μικρά workloads. Ένα monitoring σύστημα, μια ανενεργή εφαρμογή που χρειαζόταν εκσυγχρονισμό, και δύο βάσεις δεδομένων που έτρεχαν στα όριά τους. Καμία δραματική κίνηση, κανένα "big migration”. Σε έναν χρόνο είχε εξοικονομήσει περισσότερα από 60% σε λειτουργικό κόστος και είχε μειώσει κατά 70% τα downtime incidents. Τίποτα από αυτά δεν ήταν τεχνικό θαύμα· ήταν καθαρά οικονομική πειθαρχία. Ήξεραν πού ξόδευαν και γιατί.

Αυτό είναι και το πραγματικό ROI του cloud: δεν είναι μόνο τα ευρώ που εξοικονομείς, αλλά το πόσο πιο ήρεμα λειτουργεί η ομάδα σου, πόσο γρήγορα μπορείς να λανσάρεις κάτι νέο, πόσο λιγότερο σε κρατάει πίσω η υποδομή σου. Δεν μπορείς εύκολα να το βάλεις σε Excel, αλλά το νιώθεις.

Η μεγαλύτερη αλλαγή, όμως, έχει να κάνει με τον τρόπο που επενδύουμε. Παλιά, η επένδυση σε τεχνολογία ήταν σχεδόν πάντα ένα μεγάλο CapEx. Πλήρωνες hardware, licenses, τα έκανες amortize και προσευχόσουν να αντέξουν όσο είχες υπολογίσει. Τώρα τα πράγματα μοιάζουν πιο "εύκολα” επειδή το cloud υπόσχεται ευελιξία και OpEx. Στην πράξη, αυτό δημιουργεί μια ψευδαίσθηση άνεσης: επειδή πληρώνεις μηνιαία, νομίζεις πως δεν επενδύεις. Επενδύεις όμως — απλώς διαφορετικά. Επενδύεις σε ανθρώπους που πρέπει να μάθουν, σε διαδικασίες που πρέπει να αλλάξουν, και στην ωριμότητα να κάνεις βελτιστοποίηση συνέχεια, όχι μια φορά στην αρχή.

Ένα παράδειγμα που δεν θα ξεχάσω είναι ένας CFO που μου είπε: "Το cloud μού ανοίγει τον προϋπολογισμό, αλλά μου κλείνει το μάτι — γιατί ξέρω ότι αν δεν το προσέξω, θα εκτροχιαστεί". Είχε δίκιο. Το cloud μπορεί πράγματι να ξεφύγει. Από την άλλη, όταν γίνει σωστά, δίνει αυτή τη σπάνια αίσθηση ότι η τεχνολογία δουλεύει για σένα και όχι το αντίστροφο.

Και ίσως αυτό είναι το σημείο στο οποίο βρίσκεται σήμερα η ελληνική αγορά. Δεν είναι ότι δεν έχουμε λύσεις. Δεν είναι ότι δεν έχουμε ενδιαφέρον. Είναι ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου το cloud δεν είναι πια η "νέα τάση”. Είναι μια επένδυση, με πραγματικό οικονομικό βάρος και πραγματικό οικονομικό όφελος. Και όπως με κάθε επένδυση, οι λεπτομέρειες κάνουν όλη τη διαφορά.

Η τεχνολογία προχωράει, οι πλατφόρμες γίνονται πιο έξυπνες, οι επιλογές αυξάνονται. Αλλά η ουσία παραμένει η ίδια: το cloud δεν είναι προορισμός. Είναι εργαλείο. Και η οικονομική του αξία δεν κρίνεται από αυτό που υπόσχεται, αλλά από τον τρόπο που το χρησιμοποιεί κάθε εταιρεία στην πράξη.

*Ο Γιώργος Λουτριανάκης είναι στέλεχος εταιρείας τεχνολογίας