Μπορεί ο Τραμπ να λύσει το Κυπριακό;

Του Άγη Βερούτη

Έχουν αποφασίσει οι ΗΠΑ ότι ήρθε η στιγμή να λυθεί το Κυπριακό; Όποιος ξέρει την απάντηση παρακαλώ να μας την δώσει κι εμάς.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, αν δούμε τις δημοσίως εκπεφρασμένες προθέσεις του προέδρου Τραμπ των Ηνωμένων Πολιτειών, από τη έναρξη κιόλας της δεύτερης θητείας του, δεν χάνει ποτέ ευκαιρία όταν του δοθεί να δηλώσει απερίφραστα ότι, όσον αφορά τις διεθνείς συρράξεις σκοπεύει να τις λήξει και μείνει στην ιστορία ως "ο Ειρηνοποιός Τραμπ".

Ήδη με σκληρή και αδιαπραγμάτευτη παρέμβασή του, έχει επιβάλλει την ειρήνη τελειωτικά σε 5-6 περιοχές του πλανήτη που μαστίζονταν από εχθροπραξίες εδώ και δεκαετίες!

Ενώ μάλιστα δεν έχει κλείσει καν τον πρώτο χρόνο της θητείας του. 

Προεξάρχουσας της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή, που όμως ακόμη βρίσκεται σε εξέλιξη, την αρχιτεκτονική της οποίας είχε ξεκινήσει να υλοποιεί από την πρώτη θητεία του, με τις "Συνθήκες του Αβραάμ" ανάμεσα στο Ισραήλ και τις Αραβικές Χώρες της Μέσης Ανατολής.

Η δεύτερη, εξίσου σημαντική ειρηνευτική διαδικασία πρωτοβουλίας Τραμπ που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, είναι αυτή ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ρωσία. Όμως φαίνεται η Ρωσία να μην είναι εξίσου πρόθυμη να ακολουθήσει τις εντολές Τραμπ όσο άλλες χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο, και αυτό πιθανόν οδήγησε τον Τραμπ να ξεκινήσει την υλοποίηση της ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Αυτό έχει ως συνεπακόλουθο την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδος ως διαμετακομιστικού κόμβου ενέργειας για τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, προκειμένου να επιτευχθεί η αποδυνάμωση των πολεμικών προθέσεων της Ρωσίας χάνοντας μια σημαντική πηγή εσόδων που σήμερα χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τελικά, ο Τραμπ μοιάζει ότι θα καταφέρει αυτό του τον στόχο, να μείνει στην ιστορία ως "ειρηνοποιός".

Και ερχόμαστε τώρα στο Κυπριακό, τη διχοτόμηση του νησιού που εδώ και 51 χρόνια λιμνάζει χωρίς να φαίνεται κανείς άλλος σε μισό αιώνα (πλην του Τραμπ) να είναι σε θέση να το επιλύσει.

Ξεκινώντας από την άρση του εμπάργκο αμυντικών συστημάτων των ΗΠΑ προς την Κυπριακή Δημοκρατία, και την προσέγγιση των ΗΠΑ σε συνδυασμό με τον Ισραήλ προς την Κύπρο που είναι και χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαφαίνεται στον ορίζοντα ότι αυτό το τεράστιο ζήτημα που ταλανίζει την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα δεκαετίες, θα μπορούσε να λυθεί από τον Τραμπ. Το ερώτημα είναι αν αυτό ταιριάζει στον ευρύτερο γεωπολιτικό σχεδιασμό των ΗΠΑ για την Ανατολική Μεσόγειο, και μέλλον δείχνει ότι ταιριάζει. 

Με βάση τον ενεργειακό σχεδιασμό των ΗΠΑ (3+1) με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, τόσο ο EastMed μοιάζει να αναβιώνει ως πιθανή λύση παροχής αερίου στην Ανατολική Ευρώπη μέσω Ελλάδας, όσο και ο Great Sea Interconnector για ηλεκτρική διασύνδεση και κανάλι data.

Επιπροσθέτως, η περαιτέρω διασύνδεση μέσω του IMEC (India-Middle East-Europe-Corridor) με την Ινδία περνώντας από Ισραήλ, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία και τελικά Ινδία, δίνουν στην Κύπρο μια πρόσθετη αναβάθμιση στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στην υλοποίηση αυτών των σχεδίων.

Επειδή όμως σε όλο αυτόν τον ενεργειακό σχεδιασμό, οι ποσότητες αερίου μέσω LNG από τις ΗΠΑ δεν θα είναι ποτέ επαρκείς για την Ευρώπη, εξετάζεται και η αξιοποίηση των κοιτασμάτων τόσο της Ελλάδος, όσο και του Ισραήλ, αλλά και απαραίτητα ΚΑΙ της Κύπρου.

Για να συμβεί αυτό το τελευταίο, δηλαδή εξορύξεις φυσικού αερίου από οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, είναι εύλογο να γίνει μια προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού, ακόμα και αν η τουρκοκύπριοι έχουν κάποιες πρόσθετες διασφαλίσεις προκειμένου να τελειώσει το καθεστώς των κατοχικών στρατευμάτων της Τουρκίας στο νησί.

Εφόσον αποφασίσει να προχωρήσει την ειρηνευτική διαδικασία λοιπόν ο πρόεδρος Τραμπ, πρώτα θα πρέπει να αποσυρθούν τα τουρκικά στρατεύματα από την βόρεια πλευρά του νησιού, και να ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση των δυο πλευρών για να βρεθεί κοινός τόπος. Η οικονομική δυσπραγία της τουρκοκυπριακής πλευράς σε συνδυασμό με την ευμάρεια της ελληνοκυπριακής θα δώσει μεγάλο κίνητρο στους τουρκοκύπριους να καθίσουν με σοβαρότητα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Από την άλλη πλευρά γίνονται κινήσεις από την Κυπριακή Δημοκρατία, όπου ήδη συμφώνησε η κυβέρνηση του Λιβάνου να προχωρήσει σε οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία.

Μέσα στον Νοέμβριο δε, υπογράφεται η αμυντική συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη Γαλλία και τον πρόεδρο Μακρόν.

Σε αμέσως επόμενη φάση θα μπορούσε να γίνει και η παρέμβαση του Τραμπ (που δεν σηκώνει πολλές αντιρρήσεις), η οποία θα επιτρέψει μια ζώνη των 1000 χιλιομέτρων ειρήνης γύρω από το Ισραήλ.

Σίγουρα οι επιλογές της Ελλάδος να προσεγγίσει έντονα και με συνέπεια τις αμερικανικές στρατηγικές επιλογές στην περιοχή, πιστώνεται στην τωρινή ελληνική κυβέρνηση.

Ας ελπίσουμε ότι οι παραπάνω ενδείξεις αλλά και οι εξαρχής δηλώσεις του προέδρου Τραμπ ότι είναι "ειρηνοποιός", να οδηγήσουν στο να κλείσει η πληγή του Κυπριακού.

agissilaos@gmail.com