Του Ηλία Ψυχογιού

Η ελληνική πολιτική σκηνή βρίσκεται σε μια φάση έντονης ρευστότητας, με το πολιτικό τοπίο να επηρεάζεται από τις φημολογούμενες κινήσεις προσωπικοτήτων με ισχυρό συμβολικό και πολιτικό κεφάλαιο. Η εν δυνάμει ίδρυση κομμάτων από τον Αντώνη Σαμαρά, τον Αλέξη Τσίπρα και τη Μαρία Καρυστιανού θα μπορούσε να αναδιατάξει τις ισορροπίες, επηρεάζοντας τα ποσοστά των υφιστάμενων κομμάτων ταυτόχρονα με τη δυναμική της αυτοδυναμίας

Από τη μία, η ίδρυση κόμματος από τον Αντώνη Σαμαρά η οποία θεωρείται πολύ πιθανή πλέον, θα αποτελούσε μια κίνηση υψηλού ρίσκου με σημαντικές επιπτώσεις. Ένα τέτοιο κόμμα θα προσέλκυε κυρίως ψηφοφόρους από το δεξιό, συντηρητικό φάσμα, που αισθάνονται απογοητευμένοι από την κεντρώα στροφή της ΝΔ. Σε αυτή την περίπτωση, η ΝΔ θα υποστεί ζημιά, ιδιαίτερα σε περιφέρειες όπου ο Σαμαράς διατηρεί ισχυρό αποτύπωμα, όπως η Μεσσηνία και η Πελοπόννησος γενικότερα.

Εφόσον τελικά το "κόμμα Σαμαρά” ιδρυθεί, η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου κινδυνεύει με κατάρρευση ή τουλάχιστον με σημαντική συρρίκνωση, καθώς ο Σαμαράς, με τη πολλαπλάσια του Βελόπουλου πολιτική βαρύτητα και εμπειρία, θα μπορούσε να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος του ακροατηρίου της Ελληνικής Λύσης. 

Ως αντίμετρα η ΝΔ, η οποία διαθέτει ισχυρό επικοινωνιακό οπλοστάσιο, θα επιχειρήσει να αντιστρέψει τη ζημιά, επαναφέρoντας το αφήγημα της "προδοσίας". Η φράση "Μια φορά προδότης, πάντοτε προδότης" είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αξιοποιηθεί στα κοινωνικά δίκτυα (όχι από την επίσημη ΝΔ) για να πλήξει την αξιοπιστία Σαμαρά, υπενθυμίζοντας την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 1993. Αυτό το αφήγημα θα γίνει προσπάθεια να συγκρατήσει ψηφοφόρους που προτάσσουν τη σταθερότητα και την ενότητα της κεντροδεξιάς, περιορίζοντας τις απώλειες της ΝΔ.

Η πολιτική όμως κυριαρχία της ΝΔ στον δεξιό/κεντροδεξιό χώρο, με τα ποσοστά της καθηλωμένα στο 22-25%, απειλείται από ένα κόμμα Σαμαρά το οποίο σχετικά άνετα θα ξεπεράσει το 10-12% σε εθνικό επίπεδο. Ειδικά εάν αυτό το κόμμα εκτός από ψηφοφόρους της ΝΔ απορροφήσει σημαντικό κομμάτι από Ελληνική Λύση και Νίκη. Τότε θα μιλάμε για έναν ισχυρό, δεξιό, μη ακραίο, πολιτικό πόλο. Με το διεθνές πολιτικό εκκρεμές να κινείται έντονα προς τα δεξιά, η επιρροή του μπορεί να ενισχυθεί έτει περαιτέρω. 

Στο άλλο πολιτικό άκρο, η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα με τη δημιουργία νέου κόμματος θα προκαλούσε σεισμό στον χώρο της κεντροαριστεράς και της ριζοσπαστικής αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ήδη αποδυναμωμένος μετά την αποχώρηση της Νέας Αριστεράς και τις εσωτερικές συγκρούσεις που ακολούθησαν με τον Στέφανο Κασσελάκη, θα υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά, καθώς ο Τσίπρας διατηρεί ισχυρό προσωπικό χάρισμα και πιστό ακροατήριο. Η Νέα Αριστερά, που ήδη βρίσκεται σε δημοσκοπικό "αναπνευστήρα”, θα βρεθεί σε ακόμα πιο δεινή θέση, ενώ το ΠΑΣΟΚ πιθανόν να υποστεί ορισμένες απώλειες, κυρίως από ψηφοφόρους του που είχαν ψηφίσει Τσίπρα το 2012 και το 2015. 

Ας μην ξεχνάμε ότι πολλά από τα σημερινά προβεβλημένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, υπήρξαν βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ επί Αλέξη Τσίπρα και η πολιτική τους σκέψη, σύμφωνα με όσα δημοσιεύουν, δεν έχει διαφοροποιηθεί ιδιαίτερα από τότε. Κοινώς, το "μπόλιασμα” του ΠΑΣΟΚ με την ριζοσπαστική αριστερά, το κάνει πιθανόν ευάλωτο σε τυχόν επαναφορά Τσίπρα.

Παράλληλα, με την ενεργοποίηση Τσίπρα η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου θα ενισχυθεί, καθώς θα προσελκύσει ψηφοφόρους που απογοητεύτηκαν από τον Τσίπρα κατά τη διακυβέρνηση 2015-2019 και ψάχνουν ακόμα να βρουν τον ΣΥΡΙΖΑ "προ 2015”. Καλύτερη έκφραση αυτού δεν υπάρχει από την Πλεύση Ελευθερίας.

Η ΝΔ, από την άλλη, θα επωφεληθεί από την επιπλέον διάσπαση του αντιπολιτευτικού τοπίου, ενισχύοντας τη θέση της και προβάλλοντας ως η μόνη σταθερή επιλογή διακυβέρνησης. Το σενάριο Τσίπρα ευνοεί και την πιθανότητα για νέα αυτοδυναμία της ΝΔ, καθώς ο κατακερματισμός της κεντροαριστεράς θα μειώσει τις πιθανότητες σχηματισμού ισχυρού αντιπολιτευτικού μετώπου ενώ το "σκιάχτρο” του 2015 θα επανέλθει και πάλι. Ειδικά αν ιδρυθεί και κόμμα από τον Αντώνη Σαμαρά, η θεωρία της πολιτικής αποσταθεροποίησης, θα αποκτήσει και πρακτικές αναφορές από την μεριά της ΝΔ.

Η επιτυχία του Αλέξη Τσίπρα στο εγχείρημά του, θα εξαρτηθεί από την ικανότητά του να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους, πέρα από το παραδοσιακό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ, και να παρουσιάσει ένα σύγχρονο, ρεαλιστικό αφήγημα. Ωστόσο, η φθορά από τη διακυβέρνησή του και οι κατηγορίες τόσο από τα δεξιά του όσο και από τα αριστερά είτε για "κωλοτούμπα” είτε για "προδοσία” το 2015, ενδέχεται να περιορίσουν τη δυναμική του.

Τέλος, η Μαρία Καρυστιανού αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση. Η πιθανότητα ίδρυσης κόμματος από την ίδια ή η συμμετοχή της σε κάποιο υπάρχον σχήμα θα μπορούσε να αναδιατάξει το πολιτικό τοπίο αλλά με περιορισμένη, κατά την προσωπική μου άποψη, εμβέλεια. 

Στην περίπτωση "κόμματος Καρυστιανού”, η Πλεύση Ελευθερίας θα υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά, καθώς η Καρυστιανού θα μπορούσε να προσελκύσει ψηφοφόρους που έως σήμερα βλέπουν την Πλεύση Ελευθερίας ως πλατφόρμα διαμαρτυρίας για τα Τέμπη. Μικρότερες απώλειες θα καταγράψουν ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά και το ΠΑΣΟΚ, καθώς είναι μικρότερο και το μέρος του ακροατηρίου τους που θα μπορούσε να στραφεί σε ένα κόμμα με έντονο προσωπικό υπόβαθρο και "βαριά” αποστολή.

Η ΝΔ, ωστόσο, θα ωφεληθεί σημαντικά από το "κόμμα Καρυστιανού” καθώς θα μπορέσει να την αντιμετωπίσει ευθέως ως πολιτικό αντίπαλο, πράγμα που δεν μπορεί να πράξει ανοιχτά σήμερα. Εάν τελικά ιδρυθεί το κόμμα ή η ίδια συμμετάσχει σε κάποιο άλλο πολιτικό σχήμα, όπως έχει κάθε δικαίωμα να πράξει, η ΝΔ θα προσπαθήσει να πλήξει την αξιοπιστία της, ισχυριζόμενη ότι όλες οι προηγούμενες κινήσεις της υπέκρυπταν πολιτικές σκοπιμότητες, ενισχύοντας τη ΝΔ ως την επιλογή της "λογικής" και της "σταθερότητας".

Η πολιτική δυναμική ενός κόμματος Καρυστιανού θα εξαρτηθεί από την ικανότητά της να διατηρήσει το ηθικό της κεφάλαιο ταυτόχρονα με την πολιτική ενεργοποίηση, ελαχιστοποιώντας κατά το δυνατόν την αναπόφευκτη πολιτική φθορά. 

Η ελληνική πολιτική σκηνή εισέρχεται πλέον σε μια περίοδο αβεβαιότητας, όπου οι προσωπικότητες και οι συμβολισμοί θα παίξουν καθοριστικό ρόλο, μαζί με τις διεθνείς εξελίξεις, ειδικά στη Μέση Ανατολή… 

Γλέντια.

ilpsychogios@gmail.com