Οι πέντε αισθήσεις της Δικαιοσύνης

Τρίτη, 30-Σεπ-2025 00:05

Του Γιάννη Πανούση

Έστι Δίκης οφθαλμός, ός τα πάνθ’ορά
Αισχύλος

Αναρωτιέμαι για το 'πώς ακριβώς θέλουμε να λειτουργεί η Δικαιοσύνη' και με βάση ποιόν κανόνα και κώδικα στη χώρα μας. 

Την επιθυμούμε 'τυφλή' [όραση], ώστε να μη βλέπει ποιόν δικάζει ή την προτιμάμε 'ανοιχτομάτα' για να εισέρχεται σε κάθε άδυτο της ζωής μας;

Την οραματιζόμαστε 'κουφή' [ακοή], ώστε να μην ακούει ούτε τις κραυγές του πλήθους, ούτε τις σειρήνες της Εξουσίας;

Την φανταζόμαστε 'χωρίς όσφρηση' [οσμή], ώστε να μη μυρίζει απλώς τα σκάνδαλα, αλλά να τα απο-δεικνύει;

Ενδιαφερόμαστε στο 'να πιάνει' [αφή] το νόημα των κοινωνικών αλλαγών και το χέρι του αδικημένου ή την προτιμάμε ψυχρή ερμηνεύτρια του νόμου;

Διαφωνούμε όταν συμμετέχει συνδικαλιστικά [γεύση] στα πολιτικά δρώμενα ή η κρίση μας εξαρτάται από το ποιό κόμμα  βολεύεται από τις αποφάσεις της;

Τελικά μήπως θέλουμε κάθε δικαστής να δικάζει κάθε υπόθεση à la carte, σύμφωνα με το 'περί δικαίου αίσθημα του κοινού'[;], την ιδεολογική του ταυτότητα, την κυβερνητική γραμμή, τα θρησκευτικά του πιστεύω;

Αρκετά παίξαμε με τη γενικευμένη απαξίωση της Δικαιοσύνης, ως θεσμού της Δημοκρατίας. Ωρα είναι να σοβαρευτούμε ως πολίτες [και ιδίως οι νομικοδικηγόροι που δηλώνουν ότι 'δεν υπάρχει Δικαιοσύνη στην Ελλάδα' και μετά πάνε και υπερασπίζονται τους εν αδίκω τελούντες πελάτες τους]

Προφανώς υπάρχουν δικαστές φοβικοί, επηρεαζόμενοι, αμαθείς, φιλόδοξοι, μεροληπτικοί. 

Το ίδιο όμως ισχύει και με τους δικαζόμενους, τους κρίνοντες και τους διαμαρτυρόμενους. Τα ίδια χαρακτηριστικά έχουν.

Πρέπει να βρούμε τρόπους ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης κι ενδυνάμωσης του κύρους των αδέκαστων δικαστών κι όχι να δαιμονολογούμε και να λιθοβολούμε.

Άλλωστε στο ερώτημα 'ποιά Δικαιοσύνη αντιστοιχεί στο σύγχρονο έλληνα,το λάτρη της ανομίας και της ατιμωρησίας[για τον ίδιον και τους περί αυτόν]', εύκολη απάντηση δεν υπάρχει. 

Προσωπικά όμως δεν πιστεύω πως η πλειοψηφία θα ήθελε μία Δικαιοσύνη που 'θα τα έβλεπε όλα, όσα κάνουμε κι όσα παραλείπουμε'. 

Εκτός αν το αυτο-αθωωτικό ρηθέν ‘c’est la vie’ισχύει μόνο για εμάς κι όχι για τους απέναντι.

* Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας, πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη