Του Παναγιώτη Ψαριανού

Σύμφωνα με τα σχέδια της ΑΑΔΕ, η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) θα ενσωματωθεί στον Ελεγκτικό και Εισπρακτικό Μηχανισμό. Έτσι, θα είναι δυνατοί οι στοχευμένοι Φορολογικοί Έλεγχοι - βάσει της ανάλυσης τεράστιων βάσεων δεδομένων -, καθώς και η πρόβλεψη είσπραξης των δημοσίων εσόδων.

Επίσης, η εξυπηρέτηση των φορολογουμένων θα γίνεται από Ψηφιακούς Βοηθούς σε πολύ σύντομο χρόνο και θα αποφεύγεται η ταλαιπωρία και το χάσιμο χρόνου, όπως γίνεται στα προηγμένα κράτη. Και, μάλιστα, θα διαβαθμίζονται τα ερωτήματα σε τρείς κατηγορίες, ώστε να επιμελούνται οι ειδικοί υπάλληλοι τα δύσκολα θέματα (Εφαρμογή my1521 και πληροφορίες στην ιστοσελίδα https://1521.aade.gr).

Οι σχεδιασμοί αυτοί, αναμφίβολα, είναι σωστοί και οι προθέσεις της ΑΑΔΕ δεν αμφισβητούνται. Επικροτούμε τις προσπάθειές της για τον εκσυγχρονισμό του Φορολογικού Συστήματος και επιβραβεύουμε το έργο της σε πολλά ζητήματα, που, πραγματικά, βοήθησαν τη λειτουργία του υπ. Οικονομικών και συνέβαλαν στην αποκατάσταση της τάξης κατά τη διενέργεια των συναλλαγών. Επιπλέον, γνωρίζουμε και εκτιμούμε την προσφορά των Εφοριακών υπαλλήλων και τον αγώνα τους να επιμορφώνονται, παράλληλα με την εργασία τους. Συνεπώς, η κάθε μας πρόταση συντείνει στην υποβοήθηση του έργου της ΑΑΔΕ, που λόγω της αδιαμφισβήτητης γνώσης και εμπειρίας μας, εκ των πραγμάτων, αποκτά ιδιαίτερη σημασία και συμβάλλει στην πρόοδο του έργου του υπ. Οικονομικών.

Όμως, στην περίπτωση της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης, πιστεύουμε ότι οι προσπάθειες της δε θα αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, για τον απλό λόγο, ότι τα κομπιούτερ παίρνουν και αναλύουν δεδομένα, και βάσει αυτών υπολογίζουν και εξάγουν στοιχεία ή δίνουν απαντήσεις. Όταν, λοιπόν, τα δεδομένα αυτά είναι ασαφή, πολύπλοκα και αυτοαναιρούνται σε μεγάλο βαθμό, τότε το αποτέλεσμα, όχι μόνο δε θα εξυπηρετεί τους φορολογούμενους και τους υπαλλήλους της ΑΑΔΕ, αλλά θα δημιουργεί και επιπλέον προβλήματα.

Η γνώμη μας είναι, ότι πρώτα, ή και παράλληλα, πρέπει να επιχειρηθεί η πραγματική αναμόρφωση του Φορολογικού Συστήματος, με σαφείς και απλές Διατάξεις, και να είναι σταθερό, χωρίς να αλλάζει καθημερινά, ανάλογα με τις εισπρακτικές απαιτήσεις του Δημοσίου. Και, προπαντός, αυτό να είναι δίκαιο και ανταποδοτικό, γιατί η αδικία υποχρεώνει τον πολίτη να φοροδιαφεύγει, αμυνόμενος. Και να κατανοήσουν οι αρμόδιοι, ότι το Φορολογικό Σύστημα είναι αλληλένδετο με όλα τα λειτουργικά συστήματα του κράτους και κάθε πράξη του ενός τομέα, επηρεάζει τον άλλο, όπως είναι φυσικό. Και, επιπροσθέτως, οι Φορολογικοί Νόμοι να είναι γραμμένοι με σαφήνεια – από κάποιους που γνωρίζουν καλά ελληνικά - ώστε να μην παρερμηνεύονται από τους Εφοριακούς Ελεγκτές, τους Λογιστές και τα Δικαστήρια.

Κι αφού γίνει αυτό, το οποίο θεωρούμε πρωταρχικό, να απλοποιηθεί αρκετά το Σύστημα Ελέγχων και να εκπαιδευτούν οι Εφοριακοί Ελεγκτές. 

Και, επιτέλους, να σταθεροποιηθεί το Φορολογικό Σύστημα, ώστε να σταματήσει η χαώδης αναζήτηση νόμων, που, σε αρκετές περιπτώσεις, αγνοείται η ισχύς τους, χαμένη σε περίπλοκες Διατάξεις.

Όλα τα προαναφερόμενα, επαληθεύονται από πλήθος περιπτώσεων, που μπορεί να επικαλεστεί ο κάθε επαγγελματίας. Όμως, εμείς θα αναφέρουμε μόνο ένα παράδειγμα, που έχουμε επισημάνει αναλυτικά πολλές φορές σε άρθρα και συνεντεύξεις μας: 

Ένας στους τρεις φορολογούμενους που προσφεύγει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ κατά του αποτελέσματος των Φορολογικών Ελέγχων, δικαιώνεται. Κι αν συνυπολογιστεί και το ποσοστό εκείνων που δικαιώνονται στα Φορολογικά Δικαστήρια, τότε το ποσοστό δικαίωσης ανέρχεται στο 70% και πλέον των φορολογικών υποθέσεων.

Όμως, παρά τη συστημικότητα του φαινομένου της δικαίωσης, σχεδόν του 1/3 των προσφυγόντων στη ΔΕΔ (Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών), που αποδείχνει την πολυπλοκότητα και την ασάφεια του Φορολογικού Συστήματος, αλλά και την ανάγκη ενίσχυσης των γνώσεων των Εφοριακών Ελεγκτών, μέσω της εκπαίδευσης, δε γίνεται τίποτα ή γίνονται ελάχιστα. Το υπ. Οικονομικών κλείνει τα μάτια σ’ ένα φαινόμενο που μειώνει την αξιοπιστία του, αφού ένα μεγάλο μέρος των δράσεων του Ελεγκτικού Μηχανισμού (30%) αναιρείται από το ίδιο το υπουργείο. Πρωτοφανές και διαρκές φαινόμενο, που όλα τα μηνιαία και ετήσια στοιχεία το επιβεβαιώνουν. 

Σκεφτείτε να ελέγχεται μια επιχείρηση, να συντάσσεται μια τεράστια Έκθεση Ελέγχου (236 σελίδες στην Ελλάδα, όταν στην Ισπανία είναι 1,5 σελίδα και στη Γερμανία 1, της ίδιας πολυεθνικής εταιρίας στα κράτη αυτά!), και να υπογράφεται από τέσσερις αξιόλογους υπαλλήλους - στελέχη του υπ. Οικονομικών (Ελεγκτής, Επόπτης, Υποδιευθυντής και Διευθυντής) και η Έκθεση αυτή με τα σχετικά Φύλλα Ελέγχου και Προσδιορισμού των Φόρων, Προστίμων και Προσαυξήσεων, να απορρίπτεται από άλλους υπαλλήλους του υπ. Οικονομικών, οι οποίοι μπορεί να έχουν στελεχώσει κάποια περίοδο και τα διάφορα Ελεγκτικά Κέντρα. 

Και, βέβαια, σε καμία περίπτωση, δεν ευθύνονται οι Εφοριακοί Ελεγκτές, αφού διαβάζουν και ερμηνεύουν διαφορετικά μια Φορολογική Διάταξη. Οπωσδήποτε, απαιτείται, πέρα από την απλοποίηση, τη σαφήνεια και τη σταθερότητα του Φορολογικού Συστήματος, και εκπαίδευση των Εφοριακών Ελεγκτών, ώστε να είναι ικανοί να ερμηνεύουν και να εφαρμόζουν σωστά τις φορολογικές Διατάξεις. Πώς είναι δυνατό να περιμένεις από κάποιον που εργάζεται σκληρά όλη μέρα, να διαβάζει και να επιμορφώνεται μετά τη δουλειά, που διαρκεί πολλές ώρες και εξαντλεί τις δυνάμεις του; Η εκπαίδευση θα έπρεπε να γίνεται, αρχικά, για ένα εξάμηνο και αργότερα σε τακτική βάση, σε χρόνο που θα θεωρείται εργάσιμος και θα αφιερώνεται καθαρά στην εκμάθηση και όχι στην εργασία.

Πώς, λοιπόν, θα εφαρμοστεί, στην προαναφερόμενη περίπτωση, η Τεχνητή Νοημοσύνη, όταν οι πλέον ειδικοί του Ελεγκτικού και Δικαστικού Μηχανισμού αυτοαναιρούνται και διαφωνούν σε ουσιώδη θέματα, ταλαιπωρώντας αφάνταστα τις επιχειρήσεις και αυξάνοντας δραματικά τη γραφειοκρατία; Η ΑΙ μπορεί να δώσει πολλά και να μειώσει δραστικά το κόστος λειτουργίας του κράτους και των επιχειρήσεων, αρκεί να εφαρμοστεί και να λειτουργήσει σωστά στο κατάλληλο περιβάλλον.

Εδώ, θεωρούμε χρήσιμο να επισημάνουμε το ρόλο των Φορολογικών Συμβούλων στην Εφαρμογή, Ερμηνεία και Αξιοποίηση των Φορολογικών Νόμων, αλλά και στη Διαχείριση των Φορολογικών Ελέγχων, και να τονίσουμε ότι είναι καθοριστικός σε μια επιχείρηση, αφού εξοικονομεί σημαντικούς πόρους και μειώνει την απασχόληση του προσωπικού της.

*Ο κ. Παναγιώτης Ψαριανός είναι Managing Director - CEO της ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΑΡΙΑΝΟΥ ΑΕ ΕΛΕΓΚΤΕΣ-ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ