Του Ηλία Παπαγεωργιάδη

Το εν εξελίξει σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, εκτός από τεράστιο ζήτημα, θα μπορούσε να γίνει και αφορμή να αλλάξουμε εκ βάθρων τη γεωργία και την κτηνοτροφία μας, που οδηγούνται στην καταστροφή. Εύκολο δεν θα είναι, όμως είναι αναγκαίο, αν θέλουμε στην πράξη να συνεχίσουμε να παράγουμε ποιοτικά προϊόντα και να μειώσουμε το κόστος τους για τον μέσο πολίτη.

Η κατάσταση σήμερα (και οι παθογένειες που ξέρουν οι γνώστες)

Στην Ελλάδα του 2025 η γεωργία και η κτηνοτροφία βρίσκονται μπροστά σε τεράστιες προκλήσεις και προβλήματα, που κάθε χρόνο χειροτερεύουν και δεν λύνονται...

 

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στο στόχαστρο πολλών ανθρώπων του χώρου για λάθος τρόπο διανομής των επιδοτήσεων (που ανέρχονται σε πόλλα δις Ευρώ), με την κριτκή να μιλάει για έλλειψη στρατηγικής και σχεδίου. Οι εκπρόσωποι των αγροτών και κτηνοτρόφων διαμαρτύρονται ότι κάθε χρόνο εμφανίζονται πολλές νέες οδηγίες και υποχρεώσεις, με λίγες από αυτές να κρίνονται λογικές, την ώρα που οι υπόλοιπες θεωρούνται "τιμωρητικές" (όπως η... υποχρέωση να καλλιεργήσουμε συγκεκριμένες επιφάνειες βιολογικών προϊόντων, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ζήτηση).

Έτσι, όπως επιμένουν οι άνθρωποι του χώρου, την ώρα που το κόστος παραγωγής στην Ευρώπη αυξάνεται ραγδαία λόγω των άπειρων οδηγιών και απαγορεύσεων, οι φθηνές εισαγωγές (που συνήθως δεν τηρούν τα ίδια ποιοτικά χαρακτηριστικά και απαγορεύσεις) επιτρέπονται σχεδόν χωρίς όριο, οδηγώντας τους παραγωγούς σε αδιέξοδο.

 

• Μπορεί κάθε ρομαντικός να λέει "να επιστρέψουμε όλοι στα χωράφια" κλπ, όμως για να αποκτήσουμε σοβαρή γεωργία, θα πρέπει να πάμε σε μεγάλες ενιαίες εκτάσεις και προς το παρόν η γη μας παραμένει σε μεγάλο μέρος κατακερματισμένη, με τους αγρότες να την εγκαταλείπουν στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας. Εξαίρεση αποτελούν ο κλάδος της ελιάς και μερικοί ακόμη, όμως οι εκτάσεις που είναι προς πώληση με χαμηλές τιμές σε κάθε σημείο της χώρας μας αυξάνονται.

Μεγάλη επιφάνεια = οικονομία κλίμακος = χαμηλότερα κόστη. Ισχύει παγκοσμίως.

 

• Οι σοβαροί Έλληνες αγρότες συχνά έδωσαν τη σκυτάλη στους Αλβανούς πρώην εργαζομένους τους. Τώρα και οι Αλβανοί δηλώνουν ότι δεν θα αφήσουν τα παιδιά τους να συνεχίσουν στον χώρο, κάτι που οι Έλληνες εφάρμοσαν από τη δεκαετία του ’90.

 

• Η άρδευση και τα έργα υποδομής είναι στα περισσότερα σημεία της Ελλάδας πολύ λιγότερα από όσα χρειάζονται οι αγρότες μας, ενώ σκέψεις / τρόποι εξοικονόμησης νερού κλπ απλά δεν έχουν υλοποιηθεί (μάλλον δεν βγήκε κάποιο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα, να δώσουμε 100-200 εκ. Ευρώ για μελέτες και να μην εφαρμοστεί καμία). Ανακοινώνονται μεγάλα έργα, που συνήθως... αργούν πάρα πολύ.

 

• Το κόστος ενέργειας για αγρότες και κτηνοτρόφους είναι μεγάλο, τα δίκτυα μεταφοράς ρεύματος σε κακή κατάσταση και οι λύσεις για αυτοπαραγωγή και μείωση του κόστους είναι λίγες, ακριβές και συχνά "μη διαθέσιμες".

Ακριβό κόστος ενέργειας = ακριβά προιόντα

 

• Όχι απλά λείπει από τη χώρα το Βιοαέριο, ως πράσινη ενέργεια που "ταιριάζει" απόλυτα με τις ανάγκες της γεωργίας και της κτηνοτροφίας (μετατρέπει τα λύματα σε ενέργεια, δίνει λεφτά, αυτονομία κλπ), αλλά καταφέραμε και σε αυτόν τον χώρο να τα κάνουμε όλα στρεβλά, με μονάδες που στηρίζονται αποκλειστικά στην τεράστια επιδότηση τιμής για να επιβιώσουν.

 

• Η έλλειψη προσωπικού αγγίζει τα όρια της τρέλας σε αυτόν τον κλάδο. Έλληνες δεν πάνε, πρώτης γενιάς ξένοι δεν πάνε, ξένοι με νόμιμα χαρτιά δεν μπορούν να πάρουν εύκολα άδεια εισόδου στη χώρα.

Έλλειψη προσωπικού = μικρότερη παραγωγή = ακριβά προϊόντα

 

• Τα λιπάσματα, οι πρώτες ύλες, ό,τι έχει σχέση με τον κλάδο είναι τουλάχιστον ακριβό, με τις αυξήσεις κόστους διαχρονικά να υπερβαίνουν τον πληθωρισμό.

 

• Η Ελληνική επαρχία είναι σε γενικές γραμμές εγκαταλελειμμένη, τόσο οι μικρότερες πόλεις, όσο και τα χωριά μας.

 

• Μία μειοψηφία παραγωγών ελέγχει προσεκτικά τις ποσότητες των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιεί, η ιχνηλασιμότητα (δηλαδή να πάρεις ένα προϊόν και να βρεις εύκολα ποιος το παρήγαγε, πότε και πώς το ράντισε κλπ) αφορά πολύ λίγους. Η εκπαίδευση και η εφαρμογή νέων ιδεών είναι πάντα προσανατολισμένη στο "να απορροφήσουμε τα κονδύλια", όχι στο "να τους δείξουμε πώς να βελτιώσουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους, να εφαρμόσουν οικονομίες κλίμακας κλπ".

 

• Οι σοβαροί αγρότες και κτηνοτρόφοι νιώθουν διαχρονικά αδικημένοι, εξαπατημένοι, προσβεβλημένοι κλπ. Βλέπουν τους πονηρούς να ΟΠΕΚΕΠαίζουν, ακούνε για παρανομίες, κακή ( = επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία) χρήση φυτοφαρμάκων από άλλους και το κράτος να κοιτάει αλλού. Αναγκάζονται να επενδύσουν σε υποδομές που οι συνάδελφοί τους σε άλλες χώρες διαθέτουν χωρίς κόστος.

 

Αποτέλεσμα: Τα τρόφιμα ακριβαίνουν συνεχώς

Όλα τα παραπάνω ο απλός πολίτης τα "εισπράττει" με έναν τρόπο: Ακριβότερες τιμές των προϊόντων που αγοράζει. Κάποιοι κατηγορούν τα σούπερ μάρκετ, κάποιοι άλλοι τους εμπόρους, όμως ακόμη και όταν οι παραγωγοί πωλούν απευθείας ή μέσω μικρών μαγαζιών, πάλι οι τιμές έχουν ανέβει πολύ. Ο λόγος; Τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις του κλάδου αυξάνουν ραγδαία το κόστος παραγωγής και ο αγρότης / κτηνοτρόφος είναι αναγκασμένος να ζητήσει περισσότερα, για να μπορέσει να σταθεί όρθιος.

Πώς θα μπορούσαμε να τα αλλάξουμε όλα αυτά, πρακτικά και με μετρήσιμα αποτελέσματα

Μετά από τόσα χρόνια επιδοτήσεων με βάση την έκταση του χωραφιού και όχι την παραγωγή ( = επιδότηση της τεμπελιάς, σοβαρών και ασόβαρων, φαινόμενα παρανομιών) το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ θα μπορούσε να μας δώσει την αφορμή και τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε από την αρχή όλον τον πρωτογενή τομέα της πατρίδας μας.

Φυσικά για να γίνει κάτι τέτοιο θα χρειαστεί να αποφασίσει η εκάστοτε κυβέρνηση (ή τα πολιτικά κόμματα σε συνεννόηση) να πάνε μαζί στις Βρυξέλλες και να ζητήσουν να αξιοποιήσουμε τα κονδύλια των επιδοτήσεων εντελώς διαφορετικά από τη σημερινή κατάσταση, με σεβασμό στις ισχύουσες Ευρωπαϊκές οδηγίες κλπ.

Στόχοι θα πρέπει να είναι:

• Απόλυτη σύνδεση των επιδοτήσεων με την παραγωγή

• Η υποστήριξη των αγροτών σε πραγματικές περιπτώσεις θεομηνίας

• Η μείωση του κόστους παραγωγής και της τιμής του προϊόντος για τον τελικό καταναλωτή

• Ο σεβασμός στο περιβάλλον και την υγεία των καταναλωτών

 

Παρακάτω σου έχω ετοιμάσει μερικές προτάσεις για τις οποίες αν ρωτήσεις πραγματικά σοβαρούς παραγωγούς, θα σου πουν ότι είναι ό,τι ακριβώς έχουν ανάγκη. Δεν θα σου πω ότι μπορούν να εφαρμοστούν όλες μαζί, όμως είναι πλέον αναγκαίες για να υπάρχει πρωτογενής τομέας στην Ελλάδα μετά από 15 – 20 χρόνια (και να φύγουν από τον χώρο οι "πονηροί"):

 

1. Επιδότηση με βάση την παραγωγή

Σε γενικές γραμμές, είναι εύκολο να υπολογιστεί το κόστος ενέργειας για να παράξει κάποιος πχ 1 τόνο ελιές, πορτοκάλια ή άλλο προϊόν. Το ίδιο ισχύει και για το πετρέλαιο που χρειάζεται και κάθε άλλο κόστος για τον παραγωγό.

Αν κάποιος έχει πχ κόστος 10, θα πουλήσει με 12. Αντί να του δίνουμε λεφτά με βάση το πόσα στρέμματα χωράφια έχει, το λογικό είναι να του επιδοτήσουμε το κόστος:

Παρήγαγες 10 τόνους; Τέλεια, δικαιούσαι Χ επιστροφή χρημάτων για το ρεύμα, Ψ επιστροφή χρημάτων για το πετρέλαιο και τα φυτοφάρμακα κλπ. (Επιστροφή χρημάτων εντός ημερών, όχι... μηνών)

Έτσι θα μειώσουμε το κόστος από πχ 10 σε 5 και θα προκύψει για τον παραγωγό (που παρήγαγε πραγματικά) ένα καλό κέρδος. Με αυτό θα μπορεί να κερδίσει περισσότερα χρήματα, ή να δώσει καλύτερες τιμές για να γίνει πιο ανταγωνιστικός.

(Κριτήριο πρέπει να είναι το τιμολόγιο πώλησης, όχι η... δήλωση παραγωγής. Μην καταλήξουμε όπως τη δεκαετία του ’80, που πλήρωνε η Ευρώπη για να θάβουμε τα προϊόντα μας).

ΥΓ. Πολλοί άνθρωποι του χώρου θα πουν εδώ "άλλα χωράφια παράγουν περισσότερο και άλλα λιγότερο, κάποιοι θα αδικηθούν με αυτήν τη λύση". Σωστά. Καλύτερα να αδικηθούν κάποιοι, παρά να επιδοτούνται άνθρωποι που δεν καλλιεργούν καν.

 

1. Μεγαλύτερη επιδότηση για καλύτερη ποιότητα

Δόξα τω Θεώ, έχουμε μία σειρά από διεθνή κριτήρια με βάση τα οποία ένα προϊόν θεωρείται ποιοτικό. Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να αυξήσουμε ακόμη περισσότερο τις επιδοτήσεις (σε είδος) σε όσους τα τηρούν.

- "Και αν δεν τα τηρούν στην πράξη, παρά μόνο στα λόγια;" μπορεί να σκεφθείς. Όπως ο μηχανικός είναι υπεύθυνος για την οικοδομή, έτσι μπορούμε να ορίσουμε υπεύθυνες και τις εταιρείες που δίνουν τις σχετικές πιστοποιήσεις. Αν γίνει έλεγχος και πιαστούν να έχουν δώσει εγκρίσεις εκεί που δεν πρέπει, να πληρώσουν και οι ίδιες, μαζί με τους παραγωγούς.

 

1. Εκπαίδευση με...bonusκαι πέναλτυ επιδοτήσεων

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, όλοι λένε πως οι αγρότες πρέπει να εκπαιδευθούν. Άλλαξε μία γενιά αγροτών, αλλά και σήμερα παραμένουν στην πλειοψηφία τους μη εκπαιδευμένοι, κάνουν "αυτά που έμαθαν από τον πατέρα τους" κλπ.

Αν απλώς πληρώσουμε για εκπαίδευση, ελάχιστοι θα πατήσουν. Για αυτό και προτείνω κάτι άλλο:

• Εκπαιδευτικά προγράμματα για αγρότες, συνδέοντας την παρουσία με την επιδότηση.

• Δηλαδή έγιναν προγράμματα εκπαίδευσης στην περιοχή σου για 3 χρόνια και δεν πήγες; Μπράβο, -10% στην επιδότησή σου. Στη δεκαετία δεν πήγες τουλάχιστον 4 φορές; Τέλεια, -20% στην επιδότησή σου.

• Πήγες κάθε χρόνο στα προγράμματα εκπαίδευσης; Τέλεια, +10% στην επιδότησή σου.

• Και το αν πήγες ή όχι στις εκπαιδεύσεις να δίνεται στις τράπεζες, να το λαμβάνουν υπόψη τους, όταν ζητάς δάνειο κλπ.

 

Δόθηκαν εκατοντάδες δισ. Ευρώ (κυριολεκτικά) για επενδύσεις και μετασχηματισμό της γεωργίας μας και σε πολλές περιπτώσεις άνθρωποι δουλεύουν όπως έμαθαν από τον πατέρα τους, που έμαθε από τον δικό του πατέρα, που είχε τα πρότυπα της δεκαετίας του ‘70.

Μόνο με δραστικά μέτρα θα δούμε κόσμο να εκπαιδεύεται. Όχι όλοι, όμως τουλάχιστον αρκετοί, που θα βρίζουν αλλά θα παρακολουθούν για να μη χάσουν λεφτά. Παρακολουθώντας, κάτι θα μάθουν...

 

1. ΣΔΙΤ άρδευσης και ψηφιοποίηση του κλάδου

Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως να ψηφιοποιήσει τα πάντα στο θέμα της άρδευσης, να γίνουν όλα καθαρά και διάφανα, να σταματήσει το θέμα να αποτελεί τοπικό ρουσφέτι.  Ταυτόχρονα χρειαζόμαστε πολλά και μεγάλα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) για να προχωρήσει με γρήγορα βήματα το δίκτυο άρδευσης στην πατρίδα μας, που θα διευκολύνει τις καλλιέργειες και θα δώσει λύσεις σε δεκάδες χιλιάδες παραγωγούς.

- "Γιατί ΣΔΙΤ; Να τα κάνει το κράτος μόνο του" θα έρθει ο αντίλογος (από κάποιον που δεν έχει ακούσει πόσα λίγα έργα άρδευσης γίνονται και πόσο καθυστερούν). Μόνο με ΣΔΙΤ θα τρέξουν γρήγορα όλα αυτά τα εύκολα έργα.

Εδώ όμως υπάρχει μία λεπτομέρεια: Δεν προτείνω ο ιδιώτης να ελέγξει τη διαχείριση του νερού κλπ (στην Ελλάδα έχει αποδειχθεί ότι αυτό... εκτοξεύει την τιμή), αλλά απλώς να εισπράττει χρήματα για την απόσβεση του έργου και τη διατηρήσή του σε άριστη κατάσταση. Η διαχείριση θα πρέπει να μείνει αυστηρά σε δημόσιο (ή δημοτικό φορέα).

Στόχος μας το νερό να είναι διαθέσιμο και σε χαμηλή τιμή, με έλεγχο στο ποιος το χρησιμοποιεί, πώς και πότε. Και ναι, αντί για κουτουρού επιδοτήσεις, ας επιδοτήσουμε την τιμή του νερού προς άρδευση, αυτό χρειάζεται ο πραγματικός αγρότης.

 

1. Απόλυτη προτεραιότητα οι λύσεις ενεργειακής ανεξαρτησίας

Αντί να ενθαρρύνουμε τα αγροτικά φωτοβολταϊκά με ταρίφες και μεγάλες τιμές κλπ, είναι ανάγκη να στηρίξουμε άμεσα την ενεργειακή ανεξαρτησία όσων θέλουν να κάνουν σοβαρή επένδυση στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στόχος δεν πρέπει να είναι το έσοδο, αλλά η μείωση / μηδενισμός του κόστους ενέργειας για αυτούς, μαζί με την ενεργειακή τους αυτονομία απέναντι στα (συνήθως κακοσυντηρημένα) τοπικά δίκτυα.

Στην ίδια κατηγορία είναι και τα ενεργειακά έργα Βιοαερίου και Βιομάζας. Όχι για να πάρει κάποιος ταρίφα, αγοράζοντας πρώτη ύλη ( = αγοράζοντας... πάσης φύσεως υπολείμματα), αλλά για να διαχειριστεί σωστά τα λύματά του, να τα μετατρέψει σε ενέργεια και να μην έχει ανάγκη κανέναν, όπως ο συνάδελφός του στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.

Εννοείται πως πρέπει να αλλάξει και η σημερινή κατάσταση της μεγάλης ελαστικότητας στη διαχείριση των (υπο)λυμάτων, που αντί να είναι υποχρεωμένοι όλοι να διαχειριστούν σωστά, τους επιτρέπεται στην πράξη να κάνουν άλλα...

 

1. Μείωση του κόστους εργασίας (εργοδοτικές εισφορές)

Την ώρα που δεν υπάρχουν άνθρωποι για τα χωράφια, το εργοδοτικό κόστος είναι το ίδιο μεγάλο με όλους τους υπόλοιπους κλάδους. Όμως η ανάγκη για αυξημένες αμοιβές των εργαζομένων είναι μεγαλύτερη από ποτέ και τώρα με την ψηφιακή κάρτα εργασίας τα κόστη θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο.

Ας δοκιμάζαμε (πχ) για πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα εργαστούν στον πρωτογενή τομέα να προσφέρουμε μείωση εργοδοτικών εισφορών κατά 30 – 50%, για να μπορεί ο εργοδότης τους να τους αυξήσει τον μισθό χωρίς τεράστιο κόστος. Ή εναλλακτικά ας μειωθούν ραγδαία οι εργοδοτικές εισφορές για τα ποσά πάνω από τον ελάχιστο μισθό (που ο κόσμος αποκαλεί "βασικό").

Πάντως το κόστος των εργοδοτικών εισφορών στον χώρο πρέπει να μειωθεί και είναι προτιμότερο να χρηματοδοτηθεί από το κράτος = να επιδοτήσει το κράτος καλοπληρωμένες δουλειές στον κλάδο, αντί να επιδοτεί εκτάσεις.

 

1. Προσέλκυση ξένων εργατών

Πολλοί λένε πως στην Ελλάδα είναι πιο εύκολο να έρθεις ως παράνομος, να κάνεις χαρτιά και να δουλέψεις, παρά να έρθεις ως νόμιμος από την αρχή για να εργαστείς εδώ. Ακούγονται φήμες για σκάνδαλα και προβλήματα, όμως οι τεράστιες καθυστερήσεις / ακυρώσεις προκαλούν ασφυξία στον πρωτογενή τομέα μας (όπως και στον τουρισμό).

Αν οι προξενικές μας αρχές χρειάζονται περισσότερο κόσμο, είναι προτιμότερο το Ελληνικό κράτος να χρηματοδοτήσει την επίλυση του προβλήματος, παρά να μοιράζει επιδοτήσεις σε σοβαρούς και μη.

Μπορεί σε 10 χρόνια να τις μαζεύουν ρομπότ τις ελιές, όμως ως τότε οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι χρειάζονται λύση!

 

1. Να αντιμετωπίσουμε τους αγρότες μας ως... ακρίτες:

Κρατικές γαίες και φοροαπαλλαγές σε όσους αγρότες κάνουν οικογένεια και παιδιά

Το Ελληνικό κράτος έχει πάνω από 1.000.000 στρέμματα στην ιδιοκτησία του. Συνήθως αυτά είναι καταπατημένα / δεν καλλιεργούνται κλπ και κάθε φορά ο αρμόδιος υπουργός προαναγγέλλει την αξιοποίησή τους με δημόσιο διαγωνισμό κλπ. Τα χρόνια περνάνε και δεν αλλάζει κάτι.

Νομίζω πως είναι η ώρα να αντιμετωπίσουμε τους αγρότες μας ως... ακρίτες! Όπως οι ακρίτες την εποχή του Βυζαντίου είχαν ισχυρά οικονομικά κίνητρα για να μένουν στις επαρχίες της αυτοκρατορίας κοντά στα σύνορα, έτσι και στη σημερινή εποχή της αστυφιλίας είναι ανάγκη να δώσουμε ισχυρά κίνητρα στους ήρωες που επιλέγουν να ζήσουν εκεί.

Πχ είναι πολύ προτιμότερο να αρχίσουμε να παραχωρούμε εκτάσεις για 30 χρόνια με συμβολικό ενοίκιο σε όσους αγρότες κάνουν παιδιά. Έκανες 3 παιδιά; Πάρε επιπλέον 100 στρέμματα χωρίς να τα πληρώσεις  + μία φοροαπαλλαγή πχ -50% στον φόρο για κέρδη από αγροτικές εργασίες. Όλο αυτό είναι πιο υγιές από το σημερινό μοντέλο επιδοτήσεων.

- "Γιατί αυτό μόνο για αγρότες και όχι για όλους τους πολίτες;" είναι μία λογική ερώτηση από μεριάς σου. Επειδή δεν θέλουμε τα χωράφια αυτά απλώς να περάσουν στα χέρια κάποιων άσχετων με το θέμα (που θα τα δώσουν για επινοικίαση), αλλά να πάνε σε αγρότες που θα τα καλλιεργήσουν το συντομότερο δυνατό!

 

1. Επιτάχυνση πληρωμών και προγραμμάτων

Αφήνοντας στην άκρη τις διαχρονικές καταγγελίες για πολιτικές παρεμβάσεις κλπ στα προγράμματα (τις αφήνω μιας και δεν έχω αποδείξεις) πάμε σε δύο θέματα που μπορούν να λυθούν, αν υπάρχει βούληση:

Α. Οι πληρωμές των αγροτών καθυστερούν πάρα πολύ και διαλύουν τη ρευστότητα των σοβαρών (που χρειαζόμαστε στην Ελλάδα).

Β. Τα προγράμματα επίσης αργούν πάρα πολύ. Μου λένε ότι εξαίρεση αποτελούν τα προγράμματα που αφορούν γεωργικά μηχανήματα, πάντως σε κάθε περίπτωση υπάρχουν άνθρωποι που καταθέτουν αίτηση σε ένα πρόγραμμα, πιάνουν δουλειά αλλού (!) και περιμένουν αν θα εγκριθεί, για να προχωρήσουν στον χώρο.

Όλα αυτά μπορείς να μαντέχεις τι ανεβάζουν στο τέλος; Ακριβώς, το κόστος του προϊόντος.

 

1. Διατήρηση των μεγάλων αγροτεμαχίων

Last but not least (που λέμε και στην Κατερίνη): Είναι πολύ σημαντικό να προστατεύσουμε όσα μεγάλα κομμάτια γης καλλιεργούνται σήμερα. Μου λένε ότι υπάρχουν σχετικοί νόμοι στην Ισπανία, την Τουρκία και αλλού, όπου απαγορεύεται η κατάτμηση μεγάλων εκτάσεων. Ο λόγος είναι προφανής: Θέλουμε αγρότες με μεγάλες εκτάσεις, σοβαρές παραγωγές και οικονομίες κλίμακος. Αν ένα χωράφι των 100 στρεμμάτων δοθεί σε 3 παιδιά, θα μετατραπεί σε 3 χωράφια των 33,3 στρεμμάτων. Αν καθένα έχει από 2 παιδιά, η έκταση θα σπάσει σε χωράφια των 16,6 στρεμμάτων και άκρη δεν θα βγαίνει...

Αν υπάρχει νομικά τρόπος να γίνει κάτι τέτοιο για να προστατευθούν τα μεγάλα χωράφια, θα ήταν χρήσιμο να το δούμε. Άλλωστε στόχος πρέπει να είναι να αποκτήσουμε πιο μεγάλες εκτάσεις, ενωμένες, όχι να έχουμε άπειρες μικρές.

- "Γιατί να έχουμε τέτοιο στόχο; Ας έχουμε πολλά μικρά χωράφια, με πολλούς παραγωγούς" μπορεί να σκεφθείς. Η απάντηση είναι απλή. Οι άνθρωποι αυτοί δεν θα τα βγάλουν πέρα στη σημερινή δύσκολη εποχή και απλά θα τους χρεωκοπήσουμε, ή θα τους πληρώνουμε για να ζήσουν.

Να έχουμε και τους μικρούς, ρομαντικούς, όμως να αποκτήσουμε επιτέλους μεγάλους αγρότες, για να μην εισάγουμε τα πάντα, λόγω κόστους!

Αν δεν μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία, "θα φύγει το τραίνο"...

Εκτός από τις διάφορες θεσμικές θέσεις που έχω στον χώρο της γεωργίας και της πράσινης ενέργειας, με τον αδερφό μου Γρηγόρη έχουμε 9+ χρόνια δραστηριότητας στον κλάδο των βιολογικών φρούτων και λαχανικών, κυρίως με εξαγωγές από την Ελλάδα προς τη Ρουμανία. (Έχουμε πολύ σοβαρή και μεγάλη παρουσία και στον χώρο της εξαγωγής ψαριών από ιχθυοκαλλιέργεια). Γνωρίζουμε δεκάδες παραγωγούς βιολογικών σε όλη την Ελλάδα και πολλούς ακόμη με συμβατικά, δεκάδες κτηνοτρόφους, ενώ έχω προσφέρει συμβουλές στην πρώτη φάση μίας πολύ μεγάλης αγροτικής επένδυσης στη Βόρεια Ελλάδα. Όλα όσα σου περιγράφω προέρχονται από την πολυετή τριβή μου με τον χώρο.

Χωρίς να θέλω να φέρω "το τέλος του κόσμου", να ξέρεις πως η κατάσταση στην Ελληνική γεωργία δεν είναι καλή για τους μικρούς και μεσαίους του χώρου. Αν δεν λάβουμε άμεσα, πρακτικά και ουσιαστικά μέτρα με μεγάλες αλλαγές, δεν βλέπω πως θα συνεχίσουν να καλλιεργούνται οι Ελληνικές εκτάσεις σε 10 – 15 χρόνια. Αν μείνουμε στο κλασσικό Ελληνικό "ωχ, αδερφέ", βλέπω να επιταχύνεται η ερήμωση της υπαίθρου μας.

Με αυτές τις προτεινόμενες τομές (ή και άλλες που μπορεί να προσφέρει κάποιος καλύτερος γνώστης από εμένα) θα πετύχουμε να στηρίξουμε κάθε σοβαρό παραγωγό, "διώχνοντας" τους ασόβαρους και αεριτζήδες από τον χώρο. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι η μείωση του κόστους παραγωγής και πιθανότατα πιο φθηνά προϊόντα, λόγω ανταγωνισμού.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν απλά η αφορμή, αλλά δεν νομίζω πως "μας παίρνει" άλλο. Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε και να αξιοποιήσουμε καλύτερα τα τεράστια κονδύλια που δίνουμε κάθε χρόνο σε σοβαρούς και μη. Έτσι θα θεραπεύσουμε τις αιτίες και όχι τα αποτελέσματα...

Εσύ τι γνώμη έχεις;

ilias@iliaspapageorgiadis.com

*Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης διοικεί τον όμιλο εταιρειών MORE, είναι επενδυτής, αναλυτής, σύμβουλος και συγγραφέας του βιβλίου για το επιχειρείν στην Ελλάδα με τίτλο "Το Πρώτο Βήμα" από τις εκδόσεις Καστανιώτη