Του Λέανδρου Ρακιντζή

Με το άρθρο μου της 23-09-2024 και τίτλο "Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ)" επεξήγησα λεπτομερώς τι είναι η ΕΑΣ και συγκεκριμένα, ότι με τις υπέρ του ΕΦΚΑ παρακρατήσεις στις συντάξεις (κυρίας και Επικουρικής) των συνταξιούχων του Δημόσιου Τομέα τροφοδοτείται ο ΑΚΑΓΕ, που είναι ο ασφαλιστικός κουμπαράς των γενεών, στον οποίον περιλαμβάνονται και οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, με σωρευμένο κεφάλαιο 18 δισ. ευρώ και έσοδα 730 εκατ. ευρώ το χρόνο μόνο από τις παρακρατήσεις στις συντάξεις του ΔΤ.

H ΕΑΣ παρακρατείτε στη πηγή από τις συντάξεις 400.000 συνταξιούχων του ΔΤ με άθροισμα κυρίων συντάξεων άνω των 1.433 ευρώ μεικτών και επικουρικών άνω των 300 ευρώ το μήνα. Πρόκειται για ειδική εισφορά, που υπολογίζεται σε ποσοστά κατά κλιμάκια των 300 ευρώ και ξεκινάει από 3ο/ο και φθάνει στο 14ο/ο για συντάξεις μεικτού και όχι καθαρού ποσού άνω των 3.533 ευρώ. Ειδικότερα για τις συντάξεις του τελευταίου κλιμακίου η εισφορά υπολογίζεται από το πρώτο ευρώ και όχι κατά κλιμάκια, όπως γίνεται για τις άλλες συντάξεις και το πλέον παράλογο για τις συντάξεις, που χορηγήθηκαν, πριν από το νόμο Κατρούγκαλου  με τον οποίον περιορίστηκαν σε 2.000 ευρώ συν προσωπική διαφορά η ΕΑΣ υπολογίζεται στο αρχικό πριν τη περικοπή ποσό της σύνταξης και όχι επί του πράγματι καταβαλλόμενου με αποτέλεσμα η ΕΑΣ να ανέρχεται σχεδόν στο 1/3 της σύνταξης. Επιπλέον εφόσον η ΕΑΣ υπολογίζεται στο μεικτό ποσό της σύνταξης, στο οποίο περιλαμβάνεται και ο φόρος εισοδήματος, που πληρώνει ο συνταξιούχος και η ΕΑΣ ασχέτως της ονομασίας της είναι φόρος υπέρ τρίτου και όχι ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται φόρος επί φόρου.

Σαφώς ο τρόπος αυτός υπολογισμού της ΕΑΣ γεννά προφανείς αδικίες για τους συνταξιούχους με υψηλή σύνταξη, γιατί οποιαδήποτε χορηγούμενη συνήθως πέριξ του 2ο/ο μεικτά αύξηση στις συντάξεις μπορεί να επιφέρει αλλαγή του κλιμακίου παρακράτησης ΕΑΣ με αποτέλεσμα τη μείωση και όχι την αύξηση της σύνταξης. Το ζήτημα είναι γνωστό στις αρμόδιες κυβερνητικές αρχές και ως προσωρινή λύση επιλέγει το πάγωμα της ΕΑΣ με αποτέλεσμα για ένα μεγάλο αριθμό συνταξιούχων, που έχουν προσωπική διαφορά να μην αυξάνεται η σύνταξη τους, γιατί η αύξηση της σύνταξης καταλογίζεται στην προσωπική διαφορά. 

Κατόπιν προσφυγών στη δικαιοσύνη από συνταξιούχους των οποίων η σύνταξη περικόπτεται από την ΕΑΣ εκδόθηκε η 504/2021 απόφαση της ΟΛ Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκρινε ότι η παρακράτηση της ΕΑΣ από τις συντάξεις των πρώην υπαλλήλων του Δημοσίου αντίκειται στην αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου (αρθ.4 παρ.1 Συντάγματος) και στην αρχή της αναλογικότητας (αρθ.26 παρ.1 Συντάγματος). Με πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου κρίθηκε, ότι δικαιούνται την αναδρομική επιστροφή από τον ΕΦΚΑ των ποσών που παρακρατήθηκαν από τις συντάξεις τους λόγω ΕΑΣ και για το μέχρι 31-12-1018 χρονικό διάστημα  μόνο όσοι είχαν προσφύγει δικαστικά μέχρι τον Ιούλιο 2020. Έτσι όμως ανοίγει ο δρόμος για τη δικαστική διεκδίκηση των αναδρομικών από όλους τους συνταξιούχους του ΔΤ για το μετέπειτα χρονικό διάστημα, που σημαίνει μαζική κατάθεση αγωγών από 400.000 συνταξιούχους του ΔΤ και μπλοκάρισμα των διοικητικών δικαστηρίων για πολλά χρόνια. Μετά την έκδοση της παραπάνω απόφασης της ΕΑΔ ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών δήλωσε, ότι η κυβέρνηση θα σεβαστεί τις δικαστικές αποφάσεις και θα καταβάλλει τα αναδρομικά, αλλά δεν διευκρίνισε πότε και πώς, προφανώς με ορίζοντα τις προσεχείς εκλογές, οπότε προεκλογικά θα δοθούν υποσχέσεις καταβολής και το ζήτημα θα διαχειριστεί η επόμενη κυβέρνηση.

Επομένως το ζήτημα καθίσταται κατά εξοχή πολιτικό, που πρέπει να λυθεί μέχρι τις εκλογές,  γιατί η μη λύση του έχει τεράστιο πολιτικό κόστος. 

Παρά την έκδοση των παραπάνω αποφάσεων ο ΕΦΚΑ, και κατά επέκταση η κυβέρνηση, δεν πληρώνει τα με τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις ποσά, που επιδικάστηκαν στους δικαιούχους, ούτε ρυθμίζει για το μέλλον τις παρακρατήσεις των συντάξεων βάσει των συνταγματικών αρχών της ισότητας και αναλογικότητας κατά παράβαση των αρχών λειτουργίας του κράτους δικαίου  και με δεδομένο, ότι από την υπεραπόδοση των εσόδων έχουν εισπραχθεί το 2024 για ασφαλιστικές εισφορές επιπλέον 790 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τον ΑΚΑΓΕ με αντίστοιχη απαλλαγή των συνταξιούχων ΔΤ από τις κρατήσεις επί των  συντάξεων τους λόγω ΕΑΣ.

*Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.