Του Γιώργου Καρλαύτη*

Ο τομέας Καταναλωτικών Αγαθών Γρήγορης Μετακίνησης (FMCG) αντιμετωπίζει κρίσιμες προκλήσεις λόγω της παγκόσμιας συγκυρίας (πανδημία, πόλεμοι, κλιματική κρίση, κλπ.) οι οποίες προκαλούν προβλήματα στους κόμβους αποθήκευσης και στα κανάλια μεταφοράς, επηρεάζοντας την ομαλή διεκπεραίωση των ροών, αλλά και αναπόφευκτες καθυστερήσεις σε ελλείψεις πρώτων υλών με συνέπεια πολλαπλά θέματα προς άμεση επίλυση. Τα παραπάνω υπαγορεύουν παρεμβάσεις προσαρμογής και ενίσχυσης για επίτευξη αξιόπιστων αλυσίδων εφοδιασμού και ευέλικτων συστημάτων Logistics συνδυάζοντας λύσεις ΙΤ με χρήση ώριμων τεχνολογιών που λειτουργούν αξιόπιστα αλλά και τεχνολογιών  αιχμής στην πορεία για βιωσιμότητα και συνέχεια στην ανάπτυξή τους. Βασικός στόχος είναι η επίτευξη Ευέλικτων Αλυσίδων Εφοδιασμού (Agile Driven Supply Chains) που επιτρέπουν λειτουργικές βελτιώσεις, έλεγχο κόστους, και άμεσες δυνατότητες προσαρμογής στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς.

Εναλλακτικές Ολιστικές Προσεγγίσεις

Στο επίπεδο του επιχειρηματικού οικοσυστήματος, οι λύσεις που προτείνονται αφορούν αρχικά στην δυνατότητα απεύθυνσης σε ένα διευρυμένο και ποικίλο γεωγραφικά και λειτουργικά φάσμα Προμηθευτών, με στόχο την στάθμιση όποιας έλλειψης σε ποσότητες ή προθεσμίες παράδοσης, αλλά και διογκωμένου κόστους ανακατευθύνοντας τις προσπάθειες και αυτοματοποιώντας τις διαπραγματεύσεις και την γραφειοκρατία. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η ομαλή τροφοδοσία και το αποδεκτό κόστος στην εισροή προϊόντων στις εγκαταστάσεις Logistics. 

Στο πεδίο της εσωτερικής λειτουργίας, οι κύριες προκλήσεις αναφέρονται στην χρήση τεχνολογιών αποθήκευσης και ανάκτησης, η δευτερογενής παραγωγή ή παροχή υπηρεσιών, όπως προσαρμοσμένες συσκευασίες, και η αποτελεσματική δρομολόγησή τους στο κανάλι μεταφοράς προς τους Πελάτες. Όλα τα παραπάνω απαιτούν την σύγχρονη εφαρμογή συστημάτων και πρακτικών που βασίζονται στη ψηφιακή ετοιμότητα για εκμετάλλευση των αυτοματισμών, τον ασφαλή ποιοτικό έλεγχο και τη χαμηλού κόστους διεκπεραίωση αυτοματοποιημένων εργασιών και διαχείρισης.

Πέραν από τα παραπάνω, σημαντικό είναι να υπάρχει δυναμικός σχεδιασμός και πρόβλεψη νέων μέσων ή υιοθέτησης τεχνολογιών αιχμής, π.χ. ΙοΤ, χρήση σε omni-channel περιβάλλον, κλπ., όταν έχουν αποδείξει την ωριμότητά τους προσδίδοντας λειτουργικές βελτιώσεις και συγκριτικό πλεονέκτημα. Αυτό ενισχύει και τις σχέσεις με την πελατειακή βάση, τις προσωποποιημένες και βελτιωμένες προσφορές, τις υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, την πολιτική τιμών που αφήνει περιθώρια κέρδους, αλλά και γρήγορους χρόνους παράδοσης ευνοϊκότερους από τον ανταγωνισμό.

Οι στρατηγικές Διαχείρισης κινδύνων απαιτείται να έχουν περισσότερο βάθος με την εφαρμογή μοντέλων για την αξιολόγηση και τη μείωση του ρίσκου λόγω των ανισορροπιών και ασυνεχειών στην αλυσίδα εφοδιασμού, στο πως διαμορφώνονται οι συνθήκες μεταφορών, σε ποιες περιπτώσεις οι φυσικές καταστροφές, οι πόλεμοι και οι μακροοικονομικές ασυνέχειες επηρεάζουν το σύνολο ή τις επιμέρους παραμέτρους, όπως το κόστος ή οι καθυστερήσεις των δραστηριοτήτων σε όλο τον κύκλο ζωής του FMCG και ειδικά στην αλυσίδα εφοδιασμού. Τα μοντέλα αυτά απαιτούν ενδελεχή, αξιόπιστη και πάντα επίκαιρη Ανάλυση Δεδομένων με παράλληλη εφαρμογή μοντέλων πρόβλεψης οδηγώντας σε λύσεις Data Analytics & Data Science για την επιχειρησιακή ετοιμότητα και ενίσχυση της λήψης αποφάσεων, ενώ πρόσφατα γίνεται και με την επικουρική υιοθέτηση και υποστήριξη από αλγορίθμους Τεχνητής Νοημοσύνης. Συνεπώς, τα αποθέματα μπορούν να ελεγχθούν και να διατηρηθούν σε βέλτιστα επίπεδα, ενώ οι ροές στις εγκαταστάσεις Logistics (εισροές και εκροές) έχουν τη δυνατότητα να έχουν ομαλές διακυμάνσεις και προς τα δύο άκρα (Προμηθευτές, Πελάτες) με ταχύτητα και συνέπεια στις παραδόσεις εφόσον όλα εφαρμοστούν με επιτυχία.

Κάθε βελτίωση σχετικά με το παραπάνω ολιστικό σύστημα επιτυγχάνει και διατηρεί τις προϋποθέσεις βιωσιμότητας και ανάπτυξης, εντούτοις, επιτείνει τις προσπάθειες που οδηγούν τις Εφοδιαστικές αλυσίδες στην περαιτέρω θεώρηση των ευέλικτων πρακτικών (Agile Supply Chain). Τα βασικά δομικά και λειτουργικά συστατικά του Agile Supply Chain με τις Λειτουργικές βελτιώσεις που επιφέρει σε επιχειρηματικό επίπεδο αποτελούν ένα κρίσιμο ζητούμενο στο οποίο θα αναφερθώ σύντομα παρακάτω.

Ένα θεμελιώδες στοιχείο που θεωρείται κλασσικό στον συγκεκριμένο τομέα, είναι η δυνατότητα να λειτουργούν πλατφόρμες που επιτρέπουν την απρόσκοπτη επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ προμηθευτών και κατασκευαστών. Η βελτιωμένη συνεργασία με τους προμηθευτές εξασφαλίζει καλύτερη ορατότητα στην αλυσίδα εφοδιασμού κοντά στο άκρο της αρχικής τροφοδοσίας και των αναγκών της αγοράς επιτρέποντας ταχύτερη απόκριση στις αλλαγές της προσφοράς και της ζήτησης. 

Άλλο ένα θεμελιώδες στοιχείο αποτελεί η εκπαίδευση των εργαζομένων για αύξηση της ετοιμότητας τους στο νέο ψηφιακό ή υβριδικό περιβάλλον εργασίας. Αυτό οδηγεί σε συνεχή επένδυση σε προγράμματα κατάρτισης για την εξοικείωση και, σε βάθος, κατανόηση της χρήσης των καινοτομιών, της ψηφιακής βελτίωσης, του ελέγχου της επάρκειας και της αναθεώρησης της εργονομίας στο νέο τοπίο εργασίας με την απόκτηση αποδεδειγμένης εμπειρίας στη χρήση εργαλείων και πλατφορμών υψηλής τεχνολογίας για τη μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού. 

Πρόσθετα παρατίθενται και τα ακόλουθα χαρακτηριστικά, όπως πλατφόρμες εφοδιαστικής αλυσίδας που βασίζονται στο cloud και προσφέρουν επεκτάσιμες και ευέλικτες λύσεις για τη διαχείριση και τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών, χρήση αισθητήρων Internet of Things (IoT) και ετικετών αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων (RFID) για την παρακολούθηση και έλεγχο της κίνησης των αγαθών σε πραγματικό χρόνο, τα συνεργατικά ρομποτικά συστήματα (Cobots) που έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν δίπλα σε ανθρώπους, με δυνατότητα να επαναπρογραμματιστούν γρήγορα για να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, διευκολύνοντας τη συνεργασία σε κατασκευές, τυποποιημένες δραστηριότητες και την υποστήριξη σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού.  

Τα ψηφιακά δίδυμα (digital twins) τα οποία αποτελούν εικονικά αντίγραφα φυσικών αντικειμένων, πόρων, προϊόντων και γενικά περιουσιακών στοιχείων (assets), αλλά και διαδικασιών ή συστημάτων που επιτρέπουν να "τρέχουν" μοντέλα προσομοίωσης με ευελιξία προβάλλοντας εναλλακτικά σενάρια για την έγκαιρη διάγνωση των χαρακτηριστικών των προϊόντων ή διεργασιών αλλά και των βελτιώσεων στις διαδικασίες της αλυσίδας εφοδιασμού τους. Η δύναμη των Predictive Analytics με άλλα λόγια, οι προηγμένες τεχνολογίες ανάλυσης πολυμορφικών δεδομένων και χρήσης αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης (AI) για διαφωτιστικές πληροφορίες, προγνώσεις, προβλέψεις και προληπτική διαχείριση κινδύνου. 

Η τεχνολογία Blockchain - όταν εφαρμοστεί ενιαία - η οποία διασφαλίζει τη διαφάνεια, την ιχνηλασιμότητα και την ασφάλεια στην εφοδιαστική αλυσίδα δημιουργώντας ένα αποκεντρωμένο και αμετάβλητο καθολικό λογιστικό βιβλίο (Distributed General Ledger) για την παρακολούθηση της κίνησης των αγαθών, την επαλήθευση της γνησιότητας των προϊόντων και την διασφάλιση της ακεραιότητας των συναλλαγών, οι οποίες καταγράφονται και αποθηκεύονται ανάμεσα στις συνεργαζόμενες εταιρικές οντότητες με τρόπο ώστε να μην αμφισβητούνται και σε ένα καθεστώς απόλυτου ελέγχου.

Η περαιτέρω Αξιοποίηση τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D Printing) και της δυνατότητας εφαρμογής παραγωγικών διαδικασιών τοπικά, όπου αυτό είναι δυνατό, ώστε να επιταχύνεται η παράδοση προϊόντων χωρίς ανάγκη μεταφοράς τους άρα χωρίς εξάρτηση από κεντρικούς κόμβους παραγωγής. 

Το τελευταίο, αλλά νευραλγικά κεντρικό σημείο για θεώρηση, είναι η χρήση προηγμένων αλγορίθμων βελτιστοποίησης του δικτύου της εφοδιαστικής αλυσίδας με βάση την ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας στους οργανισμούς να αναδιαρθρώσουν δυναμικά το δίκτυο της εφοδιαστικής τους αλυσίδας, ώστε να το προσαρμόζουν δυναμικά στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Εν κατακλείδι, η ενσωμάτωση λύσεων υψηλής τεχνολογίας και οι εξειδικευμένες ομάδες δράσης σε μια ευέλικτη εφοδιαστική αλυσίδα σε συνδυασμό με τις αναγκαίες λειτουργικές βελτιώσεις, ενισχύει την ικανότητα ενός οργανισμού να πλοηγείται και να ξεπερνά τις κάθε είδους κρίσεις με βιώσιμο τρόπο συμβάλλοντας στην αυξημένη ευελιξία, την ολιστική ορατότητα από τις πρώτες ύλες έως την παράδοση των προϊόντων, αλλά και τον βαθμό ανταπόκρισης και συνέχειας, ενισχύοντας την λειτουργική αποτελεσματικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και την ίδια την εταιρική ανθεκτικότητα.

*Founder/Entrepreneur