Του Θοδωρή Γιάνναρου

Ζούμε  (λέμε) σε μια Δημοκρατία που υπάρχει σεβασμός, αλληλοκατανόηση και δικαιοσύνη… Ανταποκρίνεται όμως αυτός ο συλλογισμός στην αλήθεια ή μήπως παραμυθιαζόμαστε μεταξύ μας φτιάχνοντας ένα βολικό διήγημα, στο οποίο πηδάμε μέσα και ενσωματωνόμαστε;

Τι είναι άραγε δημοκρατία; Είναι κάτι σαν αυτό που καθημερινά βιώνουμε; Εδώ θα μπούμε σίγουρα σε σκέψεις αν το ψάξουμε, μιας και η πραγματική Δημοκρατία δεν είναι απλώς μια μορφή πολιτεύματος, αλλά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, της συμπεριφοράς μας, και γενικά υφίσταται στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Η Δημοκρατία δεν είναι λοιπόν απλά ένα πολίτευμα, αλλά ένας τρόπος ζωής, μια μορφή συμπεριφοράς και μια πνοή δημιουργίας…. τόσο του κράτους προς τους πολίτες, όσο και το αντίστροφο  -των πολιτών προς το κράτος…Η Δημοκρατία έχει αρχές και κανόνες, που ισχύουν ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνά και σίγουρα δεν ισχύει η α λα καρτ ερμηνεία τους… κατά το δοκούν!

Η πραγματική Δημοκρατία θέλει όλους τους πολίτες να είναι κοινωνοί των αγαθών της παιδείας που έλαβαν και δεν επιτρέπει να είναι η πραγματική εκπαίδευση προνόμιο μόνο των λίγων, στηρίζει οικονομικά τις ασθενέστερες κοινωνικά τάξεις και δεν τις ξεζουμίζει με βαριά φορολογία, παράγει υπέρ του κοινωνικού συνόλου νόμους και διατάγματα και προσφέρει δημόσια έργα και υποδομές που βοηθούν όλους τους πολίτες να προκόψουν,  δεν μεροληπτεί υπέρ του ενός ή του άλλου και δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα συγκεκριμένων ατόμων ή ομάδων. Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για την υγεία. Σε κάθε περίπτωση σέβεται τις πεποιθήσεις των μελών της κοινωνίας και κλείνει την πόρτα σε όλα αυτά που μαστίζουν τις κοινωνίες επί των ημερών μας.

Δημοκρατία όμως, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει μοναρχία - δηλαδή "διακυβέρνηση του ενός" ή ασυδοσία από πλευράς πολιτών, αλλά δυστυχώς και οι δύο αυτές πληγές συναντώνται σε αυτό που ονομάζουμε πολίτευμα και που ουδεμία σχέση μπορεί να έχει με τον ορισμό της Δημοκρατίας…

Η Δημοκρατία προσομοιάζει σε κάποια πράγματα, όπως για παράδειγμα με την Ιστορία. Δεν είναι εξελικτική ή κυκλική η Δημοκρατία και δεν πάει κατ’ ανάγκην από το καλό στο καλύτερο ή στο ακόμα καλύτερο και εάν παρ’ ελπίδα ακυρωθεί, δεν είναι δυστυχώς κάτι το αυτονόητο, ότι κάποια στιγμή θα επιστρέψει πίσω, στην πρότερή της μορφή. Κάλλιστα θα μπορούσε να μη λειτουργήσει ή να δυσλειτουργήσει και σε κάποιες περιπτώσεις να καταλυθεί εμφανώς ή τεχνηέντως!

Δημοκρατία δεν είναι μόνο η έκφραση, περιοδικά, μιας γνώμης και μιας ψήφου και κάπως έτσι, οι δυσλειτουργίες ή τα πισωγυρίσματα ενδέχεται να προκύψουν από αντιδράσεις, κακοπροαίρετες ή ακόμα και καλοπροαίρετες. Η Δημοκρατία θέτει ως προϋπόθεση τη διασφάλιση τριών κρισίμων παραμέτρων:

κοινές αξίες, 
αρχές και τους κανόνες, 
δικαιώματα.

Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων και συγκεκριμένα η καθημερινή τους "δοσολογία", κρίνει στη Δημοκρατία αν αυτή όντως υφίσταται και εφ’ όσον υφίσταται… την ποιότητα της. Χωρίς κοινές αξίες, αρχές, κανόνες και δικαιώματα η Δημοκρατία αδυνατεί να λειτουργήσει… αδυνατεί να υπάρξει και παραδίδει τη σκυτάλη αλλού, όπως σήμερα συμβαίνει, μιας και η Δημοκρατία έχει καταλυθεί τόσο από το ίδιο το κράτος, όσο και από τους πολίτες, οι οποίοι παρεξηγούν τον όρο "ελευθερία", οδεύοντας ασυναίσθητα σε άλλες ατραπούς… 

Οι πολίτες αποφάσισαν ασυναίσθητα, να ενστερνιστούν μεθόδους και πρακτικές που προκύπτουν στην αναρχική φιλοσοφία, όπου ένας αναρχικός μπορεί να θεωρηθεί ως ένας "εραστής της ελευθερίας", θεωρώντας την ως το μοναδικό περιβάλλον μέσα στο οποίο η νοημοσύνη, η αξιοπρέπεια και η ευτυχία της ανθρωπότητας μπορούν να εμφανιστούν και να αναπτυχθούν και λόγω του γεγονότος, ότι οι άνθρωποι είναι σκεπτόμενα όντα, το να τους περιοριστούν οι ελευθερίες σημαίνει αυτόματα και άρνηση στο να τους δοθεί η ευκαιρία να σκεφτούν για λογαριασμό τους, πράγμα που σημαίνει…  άρνηση της ίδιας της ύπαρξής τους ως ανθρώπινα όντα. 

Για τους αναρχικούς, η ελευθερία είναι μεν προϊόν της ανθρωπιάς, αλλά δυστυχώς μόνο με ανθρωπιά όπως ο καθένας ξεχωριστά την αντιλαμβάνεται, είναι αδύνατον να λειτουργήσει και να επιβιώσει μια κοινωνία ή ένα κράτος, εκτός και αν καταργηθεί κι αυτό και τότε οδηγούμασταν στο απόλυτο χάος της διαμάχης των φατριών που θα προέκυπταν… 

Ο αναρχισμός προτείνει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, τη διάσωση του αυτοσεβασμού και της ανεξαρτησίας του ατόμου από κάθε περιορισμό και εισβολή της εξουσίας. Είναι όμως κάτι τέτοιο εφικτό; Μάλλον όχι και γι αυτό βιώνουμε την μοναρχία σε όλο της το μεγαλείο, με τους πολίτες να εμφανίζουν αναρχικές αναλαμπές, κόντρα στη μοναρχία ή οποία τους εμπαίζει…

Και κάπου εδώ υπάρχει το θεσμικό αλαλούμ, που ουσιαστικά δημιουργεί την υποδομή για την αναρχική απάντηση στη δυσλειτουργία του κράτους και στην απαρχή της καταπάτησης των στοιχειωδών κανόνων επιβίωσης των πολιτών… 

Αλήθεια πως κάποιοι μιλούν για την ελευθερία της έκφρασης, όταν οι ίδιοι καταλύουν το δικαίωμα στην ελεύθερη διακίνηση των πολιτών, με τα μπλόκα ή τις καταλήψεις των καταπελτών των πλοίων για να μην αποπλεύσουν ή αποκλείουν τις εθνικές οδούς κόβοντας τη χώρα στα δύο;

Πώς άραγε μπορούμε να ομιλούμε για αλληλοσεβασμό, όταν οι καταγγελίες για παρενόχληση έχουν γίνει καθημερινό χόμπι κάποιων για δικούς τους προσωπικός λόγους, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει την μη ύπαρξη πολλών περιστατικών παρενόχλησης ή και κακοποίησης, αλλά ποιος μπορεί να κρίνει ποια καταγγελία είναι αληθής και ποια ψευδής;

Για ποιο δίκαιο ομιλούμε, όταν οι τράπεζες συλλήβδην πωλούν τα διαμαρτυρημένα δάνεια των πολιτών με ελάχιστο τίμημα σε funds στα οποία έμμεσα συμμετέχουν και οι ίδιες, αντί να δώσουν κίνητρα και χείρα βοηθείας στον κόσμο να κρατήσει την περιουσία του, για την οποία ήδη έχει πληρώσει στις τράπεζες ένα "σκασμό" χρήματα;

Για ποια Δικαιοσύνη ομιλούμε, όταν οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί κυνηγούν  ανελέητα τα μικρά ψαράκια, ενώ αφήνουν στο απυρόβλητο χιλιάδες καρχαρίες, που χρωστούν συνολικά τα υπερπολλαπλάσια σε σχέση με τη μαρίδα;

Για ποιο δικαίωμα στην υγεία κομπάζουν κάποιοι, όταν τα νοσοκομεία-αχούρια είναι υποστελεχωμένα και υπόχρηματοδοτούμενα, με χιλιάδες ελλείψεις, με κακοπληρωμένο προσωπικό, το οποίο βρίσκει  -με συνένοχο τον ίδιο τον πολίτη, που αναζητά την χαμένη του υγεία, διέξοδο στο φακελάκι; 

Πώς να λειτουργήσει το ΕΣΥ με ανεκπαίδευτο προσωπικό και με ελάχιστους γιατρούς να συνοδεύουν με τα ασθενοφόρα, βαριά περιστατικά μιας και χιλιάδες εξειδικευμένοι ιατροί και νοσηλευτές  έχουν πια μεταναστεύσει εκτός Ελλάδος, ή όταν οι βιοψίες καθυστερούν μήνες ή/και χρόνια, με αποτέλεσμα όταν κοινοποιούνται να είναι αργά και το πουλί της γιατρειάς να έχει πλέον μεταναστεύσει; Ας μη μιλήσουμε για τις τριτοκοσμικές συνθήκες με τα ράντσα ή το χάος των ΤΕΠ.

Να μιλήσουμε μήπως για την "μάθηση", όταν τα σχολεία είναι παλαιά με ανεπαρκές προσωπικό και πασαλείμματα, απλά και μόνο για να βγει η χρόνια με όποιο τρόπο!

Για ποιο πράγμα να πρωτοαναφερθεί κανείς, όταν το κράτος ληστεύει καθημερινά τους πολίτες σε όλα τα επίπεδα, όταν δεν υπάρχει αποτελεσματική πολιτική προστασία ή ασφάλεια στη γειτονιά και όταν το κράτος σε κάθε ευκαιρία κυνηγά τον πολίτη αναγκάζοντάς τον να μεταμορφωθεί σε αγρίμι, προκειμένου ο ίδιος να επιβιώσει και να μπορέσει να ζήσει την οικογένειά του;

Αυτή τη στιγμή φίλες και φίλοι ζούμε μάλλον κάτω από μια στυγνή μοναρχία σε μια αναρχική όμως κοινωνία των πολιτών. Αυτά τα δύο δεν συναντώνται δυστυχώς πουθενά και λόγω του ότι οι συνέπειες που προκαλούν αλληλοεξουδετερώνονται, ζούμε σε μια κοινωνία του "τίποτα" και του "χάους" χωρίς καμία προοπτική  -χωρίς κάποιο μέλλον, μιας και τα πάντα είναι ρευστά… πότε γυρίζουν προς τη μία πλευρά και πότε προς την άλλη!

*Ο κ. Θοδωρής Γιάνναρος είναι μοριακός βιολόγος - γενετιστής