Του Ηλία Ψυχογιού

Θυμάμαι, με μεγάλο σεβασμό, τον Βαγγέλη Βενιζέλο το 2012 να συμφωνεί με τον Αντώνη Σαμαρά στη δημιουργία της συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Και πραγματικά θεωρώ, τουλάχιστον σύμφωνα με όσα έχω αντιληφθεί για την ιδιοσυγκρασία του, πως ο Βενιζέλος υπερέβη εαυτόν αποδεχόμενος τη θέση νούμερο 2. Αποδέχτηκε όμως την πρόταση, προκειμένου η χώρα να μην πάει σε τρίτες εκλογές και να μην καταστραφεί ολοκληρωτικά η οικονομία της. 

Πιστεύω ακράδαντα πως ο Βαγγέλης Βενιζέλος δαπάνησε εξαιρετικά πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο εκείνη την ημέρα, αφού θα μπορούσε να αρνηθεί την πρόταση Σαμαρά, να επενδύσει στη λαϊκή δυσαρέσκεια και να κυνηγήσει τον υπέρτατο στόχο κάθε πολιτικού: την πρωθυπουργία. 

Παρά ταύτα, δεν το έκανε, δεν έγινε πρωθυπουργός, αλλά πέτυχε κάτι σημαντικότερο: Προστάτευσε την υστεροφημία του,  όταν έρθει η ώρα της ιστορικής αποτίμησης εκείνης της περιόδου. 

Στη συνέχεια, την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ανέλαβε η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, η οποία με σοβαρότητα και έμφυτη ευγένεια, κατάφερε να διατηρήσει το ΠΑΣΟΚ εντός Βουλής και να αποτρέψει την απορρόφησή του από την ομάδα Τσίπρα. 

Και στη συνέχεια ήρθε ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος παρότι δεν διαθέτει τη ρητορική δεινότητα του Βενιζέλου ούτε την πολιτική σκέψη της Γεννηματά, κατάφερε να ανεβάσει τα ποσοστά του Κινήματος και ουσιαστικά να το φέρει "μία ανάσα" μακρύτερα από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Πιστεύω ακράδαντα όμως πως είναι προσωπική αποτυχία του το γεγονός ότι δεν κατάφερε να απορροφήσει τους ψηφοφόρους που εγκατέλειψαν τον ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι, αντί να στραφούν στο ΠΑΣΟΚ, κατά πλειοψηφία επέλεξαν την αποχή. Θεωρώ επίσης προσωπική του αποτυχία ότι δεν έχει καταφέρει να αναδείξει σοβαρές προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες ίσως να έδιναν στους πολίτες να καταλάβουν ότι υπάρχει και άλλη κυβερνητική επιλογή πλην της ΝΔ. 

Αντ’ αυτού επέλεξε να εστιάσει σχεδόν εμμονικά στο θέμα των παρακολουθήσεων, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα κερδίσει τον Μητσοτάκη και παρά το γεγονός ότι αυτό το πείραμα απέτυχε στις εκλογές του 2023, συνέχισε να το επαναλαμβάνει και στις ευρωεκλογές του 2024. Κατάφερε έτσι να διατηρήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Γιατί αυτό το κατόρθωμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι επίτευγμα του Κασσελάκη ή οποιουδήποτε άλλου συριζαίου, αλλά προσωπική αποτυχία του Νίκου Ανδρουλάκη.

Αυτό πληρώνει τώρα με την αμφισβήτηση την οποία δέχεται. Κι αν καταφέρει και κερδίσει στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ, πράγμα εξαιρετικά πιθανό αφού ελέγχει τους εσωτερικούς μηχανισμούς, δύσκολα θα καταφέρει να ανεβάσει τα ποσοστά του κόμματος σε επίπεδα απειλής προς τον Μητσοτάκη. Αυτό βέβαια θα ήταν για όλους αδιάφορο αν υπήρχε σοβαρή αντιπολίτευση από κάποιο άλλο κόμμα. 

Συνεπώς, οι εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό σκηνικό της χώρας τα επόμενα χρόνια. Θα αναδείξουν ισορροπίες και θα αποδείξουν ποιοι θα συνεργαστούν με ποιους μετά τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, εφόσον κάποιο κόμμα δεν πετύχει την αυτοδυναμία. Θα προκαλέσουν χαλάρωση ή ανησυχία στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ανάλογα με το ποιος θα αναλάβει πρόεδρος του Κινήματος. Το ίδιο συναισθηματικό δίπολο θα προκληθεί και στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, ξεκάθαρα πλέον στοχεύει αποκλειστικά στη μελλοντική συνεργασία του με το ΠΑΣΟΚ. 

Ποιες επιλογές θα έχει ο νέος ή η νέα πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφορικά με την κατεύθυνση του κόμματος; 

Η μία επιλογή είναι η συνέχιση της αυτόνομης ιδεολογικής και πολιτικής του διαδρομής προκειμένου, μετά τη διαφαινόμενη αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ να αναλάβει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να γίνει μία κυβερνητική εναλλακτική έναντι της ΝΔ, άξια της εμπιστοσύνης των πολιτών.

Η δεύτερη επιλογή είναι η συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ, εν συνόλω ή με κάποιες ομάδες και κόμματα που προέρχονται από αυτόν. 

Ακολουθώντας την πρώτη επιλογή, το ΠΑΣΟΚ θα συμβαδίσει με την ιστορία του, ειδικά από το 1996 και μετά, και τον μεταρρυθμιστικό του προσανατολισμό. 

Στη δεύτερη επιλογή, φοβάμαι ότι το ΠΑΣΟΚ δύσκολα θα συνεχίσει την πορεία του ως ενιαία συντεταγμένη παράταξη, λόγω της διάρρηξης της σχέσης του με την ιστορία του κατά την οποία ήταν απέναντι στην Αριστερά, ειδικά στη ριζοσπαστική μορφή αυτής. Είναι δύσκολο οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι παρέμειναν διαχρονικά πιστοί στο Κίνημα να δεχτούν να συμπορευτούν με αυτούς που το καθύβριζαν και ήθελαν να κλείσουν στη φυλακή την τότε ηγεσία του και δύο υπουργούς του. 

Την τελική φυσικά απόφαση θα τη λάβουν τα μέλη του Κινήματος, τα οποία, μέσες άκρες, γνωρίζουν ποιοι υποψήφιοι τείνουν σε μία εκ των ανωτέρω δύο επιλογών. Τα μέλη του ΠΑΣΟΚ θα αποφασίσουν αν θα εκμεταλλευτούν -επιτέλους- τόσο τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου και θα αναστήσουν σε νέες, σύγχρονες βάσεις, το δίπολο ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, το οποίο, παρά τα λάθη του, παρείχε στην Ελλάδα τη σταθερότερη πολιτική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας του Έθνους. 

Το ΠΑΣΟΚ έχει προμηθεύσει με στελέχη τόσο τη ΝΔ όσο και τον ΣΥΡΙΖΑ. Έχει αποδείξει ότι είναι πραγματική "βιομηχανία" παραγωγής πολιτικής και πολιτικών. Επίσης, έχει καταφέρει να έχει μία αντιπαράθεση των υποψηφίων προέδρων του, η οποία χαρακτηρίζεται, τουλάχιστον, από πολιτική ευγένεια. Δεν έπεσε στην παγίδα του "ξεκατινιάσματος" και αυτό δείχνει πολλά. Αν καταφέρει στο τέλος αυτής της διαδρομής να βρει και τον δικό του Μητσοτάκη αντί για τον δικό του Κασσελάκη, θα ξυπνήσει εφιάλτες τόσο στη ΝΔ όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ. 

Και αυτό για τη Δημοκρατία είναι καλό. Πάρα πολύ καλό.  

ilpsychogios@gmail.com