Του Δημήτρη Αρ. Κάζη*

Δείτε τι γίνεται όταν μια αναπτυσσόμενη χώρα δεν διαθέτει ένα ρεαλιστικό Εθνικό Όραμα και την κατάλληλη ηγεσία για να το προτείνει και να το επιδιώξει.

Αφού όποιος μπόρεσε διόρισε τα παιδιά του στο Δημόσιο (που τετραπλασιάστηκε από το 1981 μέχρι το 2010), αφού έκλεισαν βιομηχανίες και βιοτεχνίες, αφού το παρασιτικό μας Κράτος καρκινοβατεί, αφού μέγα μέρος της Νεολαίας μας ξενιτεύτηκε, οι αποκαλούμενοι "πατέρες του έθνους" αποδέχτηκαν μοιρολατρικά ότι η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να επικεντρωθεί κυρίως στον Τουρισμό, στις πατροπαράδοτες οικοδομική δραστηριότητα και real estate καθώς και στα τυχερά παιχνίδια (απλή κερδοσκοπία).

Ελλάδα και Τουρκία ξεκίνησαν από την ίδια περίπου οικονομική βάση το 1975, αλλά μισόν αιώνα αργότερα η Τουρκία έχει σχεδόν πενταπλάσιο από εμάς ΑΕΠ. Εμείς τρώμε τις επιδοτήσεις της ΕΕ, γεμίζουμε ντουβάρια, πισίνες και (με το που τελείωσαν τα Μνημόνια) ογκώδη ακριβά αυτοκίνητα που δεν έχουμε πού να τα παρκάρουμε. Κάνουμε απεργίες για ψύλλου πήδημα, διώχνουμε συνδικαλιστικά τις εταιρείες μας, ξεπουλάμε ακίνητα και επιτυχημένες επιχειρήσεις σε ξένους, ευνουχίσαμε κρατικούς ερευνητικούς φορείς για να μην υπάρχει έλεγχος. Γεμίσαμε κατοικίδια αντί να γεννάμε παιδιά, συζητάμε για τα δικαιώματα των ερπετών και καταστρέφουμε το τουριστικό μας κεφάλαιο.

Αντίθετα, οι αρχικά καθυστερημένοι αλλά πειθαρχημένοι Τούρκοι, με μια ηγεσία πιο πατριωτική και ανεξάρτητη και με Όραμα να γίνει η Τουρκία αξιόλογη περιφερειακή δύναμη, έκαναν μεταρρυθμίσεις, προσέλκυσαν παραγωγικές επενδύσεις σε όλους τους τομείς και ανέπτυξαν Τεχνολογία, τον Τουρισμό και τη Γεωργία τους. Ήδη, η Τουρκία ανήκει πλέον στους G-20, με ισχυρά εξοπλισμένες ένοπλες δυνάμεις, αξιόλογες εξαγωγές (ακόμα και στρατιωτικού υλικού) και με υπερδιπλασιασμένο και νεαρό πληθυσμό. 

Με τον πακτωλό χρημάτων της ΕΕ θα πρεπε η χώρα μας να πετάει. Αλλά από 10ο μέλος της ισχυρής Ευρώπης των 10 γίναμε προτελευταίοι σε κατά κεφαλήν εισόδημα στην παρακμάζουσα ΕΕ των 28. Η κατασπατάληση των Κοινοτικών επιδοτήσεων, ο δανεισμός, ο λαϊκισμός και η άμετρη διόγκωση του Κράτους κατέστρεψαν την οικονομία και την κοινωνία. Και παρά την χρεωκοπία και τα Μνημόνια ο δανεισμός συνεχίζεται και καμία ηγεσία δεν φαίνεται να ανησυχεί. Δείχνει να είμαστε έρμαιο των ανέμων.

Δεν εμφανίζονται αρκετές νέες δραστηριότητες παραγωγικές και εξαγωγικές που να αξιοποιούν τις ακριβοαποκτηθείσες γνώσεις και τη δημιουργικότητα των σύγχρονων Ελλήνων, τους οποίους άλλες χώρες καλοδέχονται δωρεάν. Η προσπάθεια ανάπτυξης επικεντρώνεται στην εκμετάλλευση των δώρων της Φύσης (υδρογονάνθρακες, ανανεώσιμες ενέργειες) και όχι στη δύναμη της συλλογικής προσπάθειας, του μυαλού και της φαντασίας (παραγωγή, έρευνα, τεχνολογία, καινοτομία). Οι δε τράπεζες μας είναι απρόθυμες να χρηματοδοτήσουν κατάλληλα νέες καινοτόμες ιδέες.

Έτσι, στην περίπτωση της Ελλάδος "Τουρισμός" σημαίνει "εκμεταλλεύομαι άναρχα και συχνά ληστρικά όσα πλεονεκτήματα μας χάρισαν η Φύση και οι Πρόγονοί μας, αρχαίοι και μεταγενέστεροι". Ελλείψει Οράματος και Σχεδίου Ανάπτυξης τελικά οδηγούμαστε σε καταστροφές και αρπαχτές αφού ο Ρωμιός δεν θέλει να καταλάβει ότι επιτυχία δεν είναι το "να του τα πάρεις εδώ και τώρα" αλλά το "να σου ξανάρθει" ο πελάτης.  Υπερβολικό και άναρχο χτίσιμο, καταστροφή του αισθητικού χαρακτήρα, αμέτρητες πισίνες να συνοδεύουν τη λειψυδρία, εποχικότητα και αβεβαιότητα, ανεπαρκείς υποδομές και απαγορευτικές τιμές διακοπών (και όχι μόνον) για τον μέσο Έλληνα πολίτη. Όλα αυτά δεν τα αξιολογούν οι "ηγεσίες" μας; (πολιτική, δημοτική, συνδικαλιστική, ακαδημαϊκή κλπ)

Τελικά, οι κάθε είδους "ηγέτες" που εμείς ψηφίζουμε (εν πολλοίς ιδιοτελώς ή αντιδραστικά) με τι ασχολούνται; Θα έλεγα κατά κανόνα με το ατομικό τους συμφέρον, με ρουσφέτια και με καυγάδες ασχολούνται. Και δίνουν το χειρότερο "Παράδειγμα" προς μίμηση στην Κοινωνία, τόσο ως προς τα προνόμιά τους, την συχνή περιφρόνηση θεσμών και νόμων, την συνήθη απουσία από τις συνεδριάσεις της Βουλής, την ασυνέπεια και ασυνέχεια κάθε πολιτικής, τη συνεχή αύξηση της λίστας των προβλημάτων που τα κάνουν "πάσα" στους επόμενους. Τα ψέματα, το θράσος, τα "φέσια" και η αμετροέπεια κάποιων, ο αλαζονικός και επιδεικτικός  τρόπος ζωής τους, η καιροσκοπική διαχείριση της πορείας τους αλλά και η αδιαφορία τους για την καθημερινότητα των πολιτών και ο τρόπος που (ΔΕΝ) διεξάγουν εποικοδομητικό Δημόσιο Διάλογο. Απλά δεν κάνουν γενικά τη δουλειά τους και δεν δείχνουν ότι αγαπούν την Πατρίδα τους. Περιμένουν όμως ήθος από εμάς τους πολίτες!...

Δείτε π.χ. τις κινήσεις του νέου "Δημάρχου" Αθηναίων που τον ψήφισαν για να μην βγει ο προηγούμενος που οδήγησε τις οικονομίες του Δήμου σε "Μεγάλους Περιπάτους" και σε "εμβληματικά (!) Θέατρα" όταν οι υποδομές της πόλης καταρρέουν, οι υπηρεσίες του Δήμου υπολειτουργούν και η καθημερινότητα των Δημοτών γίνεται ολοένα και πιο αντιπαραγωγική και βασανιστική! Tα μυαλά του πήραν αέρα, γυρίζει την πλάτη στους δημότες του και θέλει τώρα να γίνει ΚΑΙ Αρχηγός παρά την ρητή απαγόρευση διπλοθεσίας από το Καταστατικό του ΠΑΣΟΚ (Άρθρο 36), δίνοντας έτσι ένα φαεινό παράδειγμα θράσους, ηθικής παρακμής και περιφρόνησης των θεσμών! Κρατάει λοιπόν και το Δημαρχιλίκι σε εφεδρεία μήπως τελικά και δεν γίνει Αρχηγός. Πώς να τον σεβαστείς; Και το χειρότερο: το κόμμα και οι εξαπατημένοι δημότες του δεν του τραβούν το αυτί!... Γιατί λοιπόν να μην συνεχίσει έτσι; Κι αφού αυτόν τον δρόμο μου δείχνει ο ηγέτης μου, δικαιούμαι  κι εγώ ο απλός πολίτης να κάνω τα ανάλογα.

Τα έλεγε ο πρωθυπουργός Turgut Özal στους Τούρκους στρατηγούς στη δεκαετία του 80: "Μην απειλείτε τους Ρωμιούς γιατί έτσι τους συσπειρώνετε. Αφήστε τους ήσυχους. Μόνοι τους θα βγάλουν τα μάτια τους!".

Σε μεταβατική εποχή ραγδαίων εξελίξεων και δημογραφικού ελλείμματος εμείς ομφαλοσκοπούμε ασχολούμενοι με αρπαχτές, καυγάδες, κουτσομπολιά, κατοικίδια, SUV, με ένα κράτος πανάκριβο, αδιάφορο, ανοργάνωτο, και διαβρωμένο, με την εγκληματικότητα να φουντώνει και με μια Δημόσια Εκπαίδευση αναχρονιστική και κομματικοποιημένη, που δεν αποσκοπεί στο να διαμορφώσει υγιείς ενεργούς πολίτες αλλά παπαγαλίζοντες και χειραγωγούμενους καταναλωτές. Όσο δε για τα ΜΜΕ, η ευθύνη τους είναι πελώρια.

Έχοντας εργαστεί 30 χρόνια σε Ελληνικό Ερευνητικό Κέντρο επισημαίνω ότι η εκάστοτε πολιτική ηγεσία δεν καταλάβαιναν τη χρησιμότητα της Έρευνας. Ούτε καν ήξεραν πώς να διαβάσουν μια μελέτη. Και μας απειλούσαν δημοκρατικότατα με κλείσιμο όποτε γράφαμε κάτι που δεν τους άρεσε. Τελικά μας είπαν να περιοριστούμε σε θεωρητικά θέματα για να μην μπλέκουμε στα πόδια τους!... 

Με τέτοια  "Παραδείγματα" από την κάθε είδους εκλεγμένη από εμάς ηγεσία κατρακυλάει η χωρίς Όραμα, Εμπιστοσύνη και Αξιοκρατία νεοελληνική κοινωνία. Σε ποιον λοιπόν να πιστέψουν οι νέοι που αρνούνται να τους μιμηθούν; Και ειδικότερα όσοι δεν θέλουν να γίνουν γκαρσόνια και καμαριέρες;  

Δεν βλέπουν μέλλον εδώ οι νέοι και γι' αυτό  δεν γεννούν παιδιά και γι’ αυτό εγκαταλείπουν τη χώρα. Λίγοι θα επιστρέψουν. 

Mιά χαρά τα καταφέραμε. Να μας χαιρόμαστε!      

*Διπλ. ΕΜΠ, M.Sc. University of London, DIC – Imperial College