Του Λέανδρου Ρακιντζή

Παρακολουθήσαμε τη σφοδρή αντιπαράθεση του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Φλωρίδη με βουλευτές της αντιπολίτευσης κατά τη συζήτηση στη Βουλή του ολοκληρωμένου σχεδίου για την επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αφορμή στάθηκε η αναφορά του υπουργού ότι όλες οι αλλαγές στους ποινικούς κώδικες έτειναν στην προστασία αυτών που εγκληματούν και όχι των θυμάτων και ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κράτησε τη Βουλή ανοικτή για μια βδομάδα για να μπορέσει να ψηφίσει το νέο Ποινικό Κώδικα βάσει του οποίου πέντε χιλιάδες δικογραφίες κακουργηματικού χαρακτήρα οδηγήθηκαν στο αρχείο και πολλοί εγκληματίες αποφυλακίστηκαν λόγω παραγραφής των αδικημάτων. 

Οι εύστοχες και θαρραλέες επισημάνσεις του κ. Υπουργού επιβεβαιώνουν, τα όσα προφητικά στο άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στο Capital.gr την 28-3-2019 και με τίτλο "Γιατί ο Ποινικός Κώδικας θα διαλύσει ό,τι έχει απομείνει". Δηλαδή όταν ο νέος ΠΚ πριν ψηφιστεί ήταν αναρτημένος στο διαδίκτυο για διαβούλευση, έγραψα: "Θεωρητικά είναι ένας υπέροχος νόμος δημοκρατικός, φιλελεύθερος, που δίνει ευκαιρίες στους παραβάτες, προσφέρει εναλλακτικές ποινές κλπ., στην πράξη όμως θα αποδειχθεί ένας ατυχής, μη λειτουργικός και άστοχος νόμος, γιατί θα διαλύσει ό,τι έχει απομείνει για τη διασφάλιση της έννομης τάξης μετά τις ευεργετικές διατάξεις του νόμου Παρασκευόπουλου, που θα εξακολουθήσει να ισχύει για τα αδικήματα που τελέστηκαν μέχρι την ισχύ του νέου κώδικα και έτσι σε συνδυασμό με τις ηπιότερες διατάξεις του νέου κώδικα που θα εφαρμοσθεί και στις εκκρεμείς υποθέσεις, θα έχουν ως αποτέλεσμα τη σχεδόν ατιμωρησία σκληρών εγκληματιών και τη μαζική τους έξοδο εκ των φυλακών. Αμφιβάλλω μάλιστα εάν μπορεί η αστυνομία να διαχειριστεί το όλο ζήτημα, με τραγικές επιπτώσεις για τη δημόσια ασφάλεια. Άλλωστε για το θέμα έχοθμε έντονες αντιδράσεις από την Ένωση Εισαγγελέων και την Αστυνομία".

Φαίνεται, ότι οι κύριοι βουλευτές της αντιπολίτευσης κατεχόμενοι ακόμα από τις πολιτικές ιδεοληψίες, δεν έχουν αντιληφθεί ότι ο νέος ΠΚ απέτυχε και δεν εκπλήρωσε τους σκοπούς της ποινής. Δηλαδή τη γενική και ειδική πρόληψη, που συντελούν στη δημόσια ασφάλεια και κοινωνική ειρήνη και επιτέθηκαν προσωπικά στον Υπουργό Δικαιοσύνης για την προσπάθειά του να φτιάξει κάποια κακώς κείμενα. Νομίζω όμως, ότι η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης αποτελεί εθνική προτεραιότητα και δεν προσφέρεται για πολιτικές αντιπαραθέσεις και πολιτική εκμετάλλευση, αλλά απαιτεί εποικοδομητικές προτάσεις και όχι προσωπικές επιθέσεις ελλείψει επιχειρημάτων. Τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν κατά την απονομή της δικαιοσύνης μετά την εισαγωγή του νέου ΠΚ περιγράφονται στα άρθρα μου "Η κοινωνία βιώνει ένα έλλειμμα έννομης προστασίας -Capital.gr 4-2-2021" και "Ο χορός της εγκληματικότητας καλά κρατεί -Capital.gr 4-6-2021".

Πριν την ψήφιση του νέου ΠΚ ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Σ. Κοντονής παραιτήθηκε γιατί δεν έγινε δεκτή η εισήγησή του να ισχύσουν οι νέοι ΠΚ  μετά  ένα δίμηνο από την ψήφισή τους. Αργότερα δε κατάγγειλε, ότι κάποιος άλλαξε δολίως στο σχέδιο νόμου τις διατάξεις για τη δωροδοκία. Για τις καταγγελίες αυτές ο Εισαγγελεύς Εφετών διέταξε προκαταρκτικές εξετάσεις, που αρχειοθετήθηκαν. Για την ιστορία, με το ν.4637/2019 θεσπίστηκαν αυστηρότερες διατάξεις για τη δωροδοκία, που θα γίνουν αυστηρότερες με τις νέες τροποποιήσεις του ΠΚ.

Μετά τη θέσπιση του νέου ΠΚ (ν.4619/2019) παρουσιάστηκαν πάρα πολλά προβλήματα και δυσλειτουργίες κατά την εφαρμογή του, που περιγράφονται σε άρθρα μου: " Το crash –test του νέου Ποινικού Κώδικα -Capital.gr 23-7-2019", "Άνοιξε την πόρτα των φυλακών ο νέος ΠΚ -Capital.gr 29-7-2019", "Χάσαμε το άρθρο ΣΤΟΠ -Capital.gr 28-8-2019", "Η παραγραφή δεν είναι λύση -Capital.gr 24-4-2020", "Η εξαφάνιση του υπότροπου εγκληματία -Capital.gr  10-9-2020", "Η δικαιοσύνη στα χρόνια της πανδημίας -Capital.gr 16-2-2021". Η προσπάθεια του προηγούμενου Υπουργού Δικαιοσύνης να τροποποιήσει κάποιες διατάξεις του ΠΚ και ΚΠΔ διστακτικά και στάγδην περιγράφονται στο άρθρο μου "Το Βαλς hesitation (διστακτικό) των τροποποιήσεων του ΠΚ -Capital.gr 3-12-2021".

Τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι 28-12-2023 το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Παρέμβαση στο ΠΚ και Κ.Ποιν.Δ. για την επιτάχυνση και ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης". Επί του σχεδίου νόμου τοποθετήθηκα ήδη με το άρθρο μου "Πρώτη ανάγνωση των υπό διαβούλευση μεταρρυθμίσεων του ΠΚ και Κ.Ποιν.Δ  -Capital.gr 11-12-2023" και ζήτησα την αναθεώρηση του σχεδίου για το άρθρο 363 ΠΚ "συκοφαντική δυσφήμηση" με την εξάλειψη του εδαφίου β. με την οποία δεν θεωρούνται τρίτοι τα "δικαστικά πρόσωπα" με την παρατήρηση, ότι εάν διατηρηθεί το εδάφιο αυτό, τότε όλες οι συκοφαντικές δυσφημήσεις που έγιναν ενώπιον δικαστικών προσώπων θα μετατραπούν σε απλές δυσφημήσεις του άρθρου 362 ΠΚ. Παρατηρώ επίσης, ότι με το άρθρο 99 παρ.5 ΠΚ το δικαστήριο εφόσον κρίνει, ότι η μετατροπή της ποινής δεν είναι επαρκής να αποτρέψει τον καταδικασθέντα από την τέλεση άλλων αξιοποίνων πράξεων μπορεί να διατάξει πραγματική έκτιση μέρους της ποινής. Νομίζω, ότι αυτό επιβάλλεται όταν πρόκειται περί υπότροπου ή καθ΄έξη εγκληματία και για αυτό επιβάλλεται να θεσπισθεί εκ νέου ο σχετικός όρος.

Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί οι δικηγόροι συνεχίζουν την αποχή τους για την τροποποίηση του άρθρου 187παρ.6ΠΚ που αφορά τη μη αναστολή καταδίκης λόγω συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση, διάταξη που θεσπίσθηκε με το ν.4908/22 κατόπιν των αδόκητων θανάτων λόγω οπαδικής βίας, αλλά φοβούμαι ότι η συνέχιση της αποχής των δικηγόρων και η συνεπεία αυτής αναβολή των δικών, όχι μόνο θα επιβαρύνει την στα όρια της αρνησιδικίας απονομή της δικαιοσύνης, αλλά λόγω των πολύ φειδωλών παροχών αδείας σε δικηγόρους για παράσταση υποθέσεων μόνον των ευρισκόμενων στα όρια της παραγραφής θα έχομε πληθώρα παραγραφής βαριών αξιόποινων πράξεων, γιατί οι κατηγορούμενοι με κάθε μέσον ακόμα με εισαγωγή σε δημόσιο νοσοκομείο θα επιδιώκουν την αναβολή δικασίμου, ώστε οι αξιόποινες πράξεις τους να παραγραφούν. 

* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.