Του Παύλου Ντάβου

Αυτόν τον μήνα δεν αναμένονται ιδιαίτερες συνεδριάσεις χάραξης νομισματικής πολιτικής, ωστόσο οι αποφάσεις των βασικών κεντρικών τραπεζών και οι προσδοκίες για τις μελλοντικές κινήσεις τους σχετικά με τα επιτόκια θα αποτελέσουν τον κύριο μοχλό των κινήσεων της αγοράς συναλλάγματος.

Ως επί το πλείστον, όπως έχει ήδη επισημανθεί, οι κύκλοι σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής μεταξύ των κυριότερων κεντρικών τραπεζών είτε έχουν ολοκληρωθεί, είτε πλησιάζουν στο τέλος τους, ενώ στις αναδυόμενες αγορές οι αντίστοιχες κεντρικές τράπεζες είτε τηρούν στάση αναμονής, είτε αρχίζουν τη διαδικασία χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής τους. 

Η πρώτη μεγάλη κεντρική τράπεζα που συνεδρίασε αυτόν το μήνα ήταν η Αποθεματική Τράπεζα της Αυστραλίας (RBA στις 03/10), η οποία διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια για τέταρτο συνεχόμενο μήνα, μετά από σημάδια μείωσης του πληθωρισμού και επιδείνωσης στις προοπτικές ανάπτυξης τόσο σε εγχώρια όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Η Κεντρική Τράπεζα της Αυστραλίας επέλεξε να διατηρήσει τα επιτόκια στο ίδιο επίπεδο για να δώσει "περισσότερο χρόνο στην αξιολόγηση του αντίκτυπου στην οικονομία της πρόσφατης αύξησης επιτοκίων ", όπως είπαν. Η Αποθεματική Τράπεζα της Ν. Ζηλανδίας, (RBNZ) συνεδρίασε ήδη αυτόν το μήνα (στις 04/10). Όπως ήταν αναμενόμενο, η RBNZ διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια για τρίτη συνεχόμενη συνεδρίαση. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, το επιτόκιο του 5,5% ήδη περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα και μειώνει την πληθωριστική πίεση "στον απαραίτητο βαθμό". Οι ανακοινώσεις της Τράπεζας δείχνουν ότι ενώ περαιτέρω αυξήσεις φαίνονται απίθανες, δεν θα πρέπει να αναμένεται και περικοπή των επιτοκίων σύντομα. 

Στις 25/10 σειρά έχει η Τράπεζα του Καναδά. Η πρόσφατη επιβράδυνση της καναδικής οικονομίας και οι θετικές εκπλήξεις στο μέτωπο του πληθωρισμού μας υποδηλώνουν ότι η Τράπεζα μπορεί να επιλέξει να διατηρήσει τα επιτόκια αμετάβλητα επί μακρόν, πριν ξεκινήσει τον κύκλο χαλάρωσης. Μια επιπλέον αύξηση επιτοκίων δεν είναι εντελώς εκτός συζήτησης, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι το επικρατέστερο σενάριο. 

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συνεδριάσει την επόμενη μέρα (στις 26/10), και μάλιστα στην Αθήνα. Ενώ οι επενδυτές θεωρούν πως ο κύκλος αυξήσεων των επιτοκίων έχει ολοκληρωθεί, εμείς δεν αποκλείουμε εντελώς το ενδεχόμενο μίας τελευταίας αύξησης πριν το τέλος της χρονιάς, καθώς οι μετρήσεις του δομικού πληθωρισμού ίσως δικαιολογούν την ανάγκη για περαιτέρω σύσφιξη. Τούτου λεχθέντος, η επιβράδυνση της οικονομίας της Ευρωζώνης και ιδιαίτερα η υποβόσκουσα ύφεση στη Γερμανία σημαίνουν ότι δεν θα μπορούσαμε να αποκλείσουμε τίποτα με σιγουριά. Επιπλέον, τόσο ο ονομαστικός όσο και ο δομικός πληθωρισμός μειώθηκαν περισσότερο από το αναμενόμενο τον Σεπτέμβριο, με τον δομικό δείκτη να πέφτει κάτω από το 5% για πρώτη φορά μέσα σε ένα χρόνο. Αυτά τα δεδομένα παρέχουν κάποια ανακούφιση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και καθιστούν όλο και πιο πιθανό το σενάριο ότι η αύξηση που πραγματοποίησε τον Σεπτέμβριο θα είναι και η τελευταία. 

Η συνεδρίαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας (στις 31/10) θα κλείσει τον μήνα. Μάλιστα, η Τράπεζα ήταν η μοναδική από τις βασικές κεντρικές τράπεζες στoν κόσμο που δεν αύξησε τα επιτόκια κατά τη διάρκεια του τρέχοντος παγκόσμιου κύκλου αυξήσεων των επιτοκίων, με την επιτροπή καθορισμού των επιτοκίων να εμμένει στην εξαιρετικά χαλαρή πολιτική της. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι οι μακροοικονομικές συνθήκες δικαιολογούν μια αναστροφή στη χαλαρή στάση της Τράπεζας της Ιαπωνίας, αν και η επιτροπή ξεκάθαρα δεν προχωράει σε βιαστικές κινήσεις, και η ολοκλήρωση του Ελέγχου της Καμπύλης Αποδόσεων Ομολόγων (YCC) ως το τέλος του έτους δεν είναι κάτι απίθανο.  Οι αγορές τιμολογούν αυτήν τη στιγμή πλήρως την πρώτη αύξηση των επιτοκίων κατά 10 μονάδες βάσης μέχρι τον Μάρτιο, από τον Ιανουάριο που προηγουμένως εξέταζαν.

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό που θα ανακοινωθούν παραμένουν εξαιρετικά σημαντικά και θα είναι βασικά για τη μελλοντική νομισματική πολιτική και την πορεία των νομισμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, φαίνεται πως οι τιμές του ονομαστικού πληθωρισμού είχαν κορυφωθεί, αν και αυξήθηκαν οριακά,  λόγω και των υψηλότερων τιμών των εμπορευμάτων. Τα στοιχεία για τον δομικό δείκτη, που δεν περιλαμβάνει τις ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, παραμένουν συνολικά υψηλά, υπερβαίνοντας σημαντικά τους στόχους των κεντρικών τραπεζών, δικαιολογώντας περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής σε ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι και αυτός ο δείκτης αρχίζει να μειώνεται σταθερά, όπως είδαμε στις ΗΠΑ, γεγονός που θα περιορίσει τις κεντρικές τράπεζες από το να αυξήσουν τα επιτόκια σε υπερβολικά περιοριστικά επίπεδα. Σε γενικές γραμμές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής φαίνεται να ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για τις αντίστοιχες αναπτυξιακές προοπτικές τους, που στις περισσότερες περιπτώσεις φαίνονται εύθραυστες. 

Ως συνήθως, θα παρακολουθούμε επίσης τους Δείκτες Επιχειρηματικής Δραστηριότητας PMI από την S&P Global, έναν από τους πιο ενημερωμένους δείκτες για την κατάσταση της οικονομίας. Τελευταία, αυτοί οι δείκτες ανακοινώνονται συνεχώς μειούμενοι καταδεικνύοντας συρρίκνωση της οικονομίας, ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο, αναζωπυρώνοντας έτσι τους φόβους για ύφεση. Οι δείκτες PMI επιδεινώνονται μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, και κινούνται σε μεγάλο βαθμό κάτω από το βασικό επίπεδο του 50. Οι επιπτώσεις των πιο περιοριστικών νομισματικών συνθηκών επιδρούν αρνητικά σε πολλούς τομείς στις οικονομίες. Η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει τις χειρότερες επιπτώσεις, με τα στοιχεία να δείχνουν στασιμοπληθωρισμό. Τα νούμερα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ελαφρώς καλύτερα, αν και ο σύνθετος δείκτης παραμένει σε επίπεδα συρρίκνωσης. Οι ΗΠΑ είναι η εξαίρεση, αν και οι δείκτες PMI διατηρούνται ελάχιστα πάνω από το 50. 

Συμπερασματικά:

- Αναμένουμε ότι τα επίπεδα μεταβλητότητας θα παραμείνουν υψηλά το τελευταίο τρίμηνο του έτους. 

- Βρισκόμαστε σε μια φάση όπου πολλές κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη ολοκληρώσει ή είναι πολύ κοντά στο να ολοκληρώσουν τον κύκλο αυξήσεων των επιτοκίων και το μήνυμα που έχουν απευθύνει στις αγορές είναι ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν υψηλά για περισσότερο από ό,τι αρχικά αναμενόταν. 

- Στο εξής, η εξέλιξη του πληθωρισμού και, σε μικρότερο βαθμό, η οικονομική ανάπτυξη, θα καθορίσουν το πότε οι κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να αντιστρέφουν τους κύκλους σύσφιξης της νομισματικής τους πολιτικής.

- Κατά την άποψή μας, οι προσδοκίες για περικοπές των επιτοκίων θα καθορίσουν την πορεία των κύριων νομισμάτων βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. 

* Ο Παύλος Ντάβος είναι Director στην Ebury Ελλάδας.